Zbocze Mariańskie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
szablon
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Robot wspomógł poprawę ujednoznacznienia Gmina Dąbrowa Chełmińska – zmieniono link(i) do Dąbrowa Chełmińska (gmina); zmiany kosmetyczne
Linia 9:
|mezoregion=[[Pojezierze Chełmińskie]]
|mikroregion= Zbocze Mariańskie
|jednostki='''[[Polska]]:'''<br />[[województwo kujawsko-pomorskie|woj. kujawsko-pomorskie]]
}}
[[Plik:Las Mariański jesień.jpg|thumb|250px|Zbocze w obrębie [[Rezerwat przyrody Las Mariański|rezerwatu przyrody Las Mariański]]]]
Linia 15:
[[Plik:Widok z grodziska Talerzyk na wsch krawędź doliny Wisły.jpg|thumb|250px|Zbocze w okolicy [[Płutowo|Płutowa]] - widok z grodziska "Talerzyk" k. [[Topolno|Topolna]]]]
[[Plik:Fordon ze ZF 35.jpg|thumb|250px|Zbocze Mariańskie jako tło zabudowy [[Fordon (dzielnica Bydgoszczy)|Nowego Fordonu]] w [[Bydgoszcz]]y]]
'''Zbocze Mariańskie'''– mikroregion fizyczno-geograficzny ([[Regionalizacja fizycznogeograficzna Polski|315.112]]) w północnej [[Polska|Polsce]], w gminie [[Gmina Dąbrowa Chełmińska (gmina)|Dąbrowa Chełmińska]], stanowiący południowo-zachodnią granicę [[Pojezierze Chełmińskie|Pojezierza Chełmińskiego]]<ref name="BJ">Banaszak Józef red.: Środowisko przyrodnicze Bydgoszczy. Wydawnictwo Tannan. Bydgoszcz 1996</ref>.
Mikroregion stanowi granicę makroregionów: [[Pojezierze Chełmińsko-Dobrzyńskie|Pojezierza Chełmińsko-Dobrzyńskiego]] i [[Dolina Dolnej Wisły|Doliny Dolnej Wisły]].
 
Linia 24:
 
== Charakterystyka ==
Zbocze Mariańskie jest regionem zróżnicowanym ekologicznie i krajobrazowo. Jego granice morfologiczne tworzą: krawędź i podnóże [[Wysoczyzna morenowa|wysoczyzny]] oraz górne odcinki dolinek erozyjnych i [[Wąwóz|wąwozwąwozów]]ów. [[Wysokość względna|Wysokości względne]] osiągają 55-60 m. Podnóże zbocza stanowi równina akumulacyjna [[Holocen|holoceńskiej]] doliny [[Wisła|Wisły]] położona na wysokości 30 m n.p.m, zaś powyżej górnej krawędzi znajduje się [[wysoczyzna morenowa]] [[Pojezierze Chełmińskie|Pojezierza Chełmińskiego]] o średniej wysokości 90 m n.p.m. W strefie zboczowej, pod pokrywą osadów stokowych występują wychodnie pokładów [[Glina morenowa|glin morenowych]], lokalnie osadów zastoiskowych oraz glacjofluwialnych osadów piaszczysto-żwirowych<ref name="BJ"/>. W mikroregionie bardzo liczne są źródła, wycieki i strumienie o dużej zmienności sezonowej. Najczęściej wypływy wody obserwuje się u podnóża zbocza. W zboczu na północ od [[Ostromecko|Ostromecka]] od 1894 r. eksploatowane są ujęcia wody mineralnej „Ostromecka”<ref name="OP">Marcysiak Katarzyna: Ochrona przyrody - Bydgoszcz i okolice. [w.] Banaszak Józef red.: Przyroda Bydgoszczy. Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2004. ISBN 83-7096-531-8</ref>. Strumienie wykorzystują i przekształcają późnoglacjalną sieć [[Dolina|dolinek]], z których w części nie obserwuje się obecnie odpływu wody. Występują tu doliny o stromych zboczach i wąskim dnie (wciosy, [[Wąwóz|wąwozy]]) oraz porozcinane bruzdy i fałdy tworzące wgłębienia o łagodnie nachylonych skrzydłach (niecki, [[Parów|parowy]])<ref name="OO"> Raszeja Zdzisław: Ostromecko i okolice: Bydgoszcz 2002</ref>. Utwory te cechują się z reguły dużym spadkiem oraz silnymi procesami [[Denudacja|denudacyjnymi]] na zboczach (obrywy, osuwiska, odpadanie). W południowej części zbocza do większych utworów tego typu należą odwadniane dolinki na północ od Ostromecka oraz w rejonie [[Mozgowina|Mozgowiny]] i [[Pień (województwo kujawsko-pomorskie)|Pienia]]. W rejonie [[Ostromecko|Ostromecka]] i [[Pień (województwo kujawsko-pomorskie)|Pienia]] zarejestrowano stare jednostki osadnicze (wzmiankowane w XIII w.), zaś w [[Gzin]]ie gród warowny z czasów [[Kultura łużycka|kultury łużyckiej]] ([[okres halsztacki]] 650-400 lat p.n.e.)<ref name="OO"/>.
 
Mikroregion należy do bardzo zróżnicowanych ekologicznie. Występuje tu duża różnorodność [[biotop]]ów (od suchych do podmokłych). Zbocze Mariańskie wykazuje podobieństwo morfologiczne do [[Zbocze Fordońskie|Zbocza Fordońskiego]], lecz jest bardziej zalesione. Zachowane lasy to bardzo często [[grąd]]y typowe lub zboczowe. W dolinkach z odpływem wody występują [[Las łęgowy|łęgi]] [[Olsza|olszowo]]-[[jesion]]owe, a w strefach [[Wysięk (hydrologia)|wysięków wodnych]] zbiorowiska [[Szuwar trzcinowy|szuwaru trzcinowego]] wraz zaroślami [[Osika|osiki]] i [[Wierzba|wierzby]]. Wśród nasadzeń dokonanych przez człowieka spotyka się [[Bór sosnowy|bory sosnowe]] oraz [[Buczyna|buczyny]]. Na dawnych pastwiskach zachodzą procesy [[Sukcesja ekologiczna|sukcesyjne]] roślinności naturalnej<ref name="BJ"/>.
 
Zbocze Mariańskie stanowi tło panoram widokowych z górnego tarasu bydgoskiej [[Fordon (dzielnica Bydgoszczy)|dzielnicy Fordon]].
 
=== Ochrona przyrody ===