Aschaffenburg: Różnice pomiędzy wersjami

'''Miasto Aschaffenburg''' (lokalnie zwane: Aschebersch) jest siedzibą jednego z powiatowów bawarskiego okręgu [[Dolna Frankonia]]. Obszar ten wchodzi także w skład [[Region Ren-Men|regionu metropolijnego Frankfurt/Ren-Man|Region Ren-Men]]. [[File:AB2.JPG|thumb|Starówka Aschaffenburga widziana z brzegu Menu|750x1250px|center]] Z blisko 70 tysięcioma mieszkańcami jest Aschaffenburg największym miastem bawarskiego odcinka [[Dolnego Menu|Dolny Ren|Dolnego Menu]], a drugim po [[Würzburgu|Würzburg|Würzburgu]] najludniejszym ośrodkiem miejskim regionu Dolna Frankonia. Znajduje się tutaj siedziba urzędu powiatowego oraz Uniwersytet Techniczny Aschaffenburg ([[Hochschule Aschaffenburg]]).

Aschaffenburg leży na zachodnim krańcu [[Spessartu|Spessart|Spessartu]] i północnozachodnim skraju tzw. Mainviereck Przez miasto przepływają rzeki [[Men]] i [[Aschaff]]. Ten powiat grodzki od zachodu, północy i od wschodu otoczony jest ziemiami wchodzącymi w skład Powiatu Aschaffenburg (ziemskiego). Na południu miasto graniczy z powiatem [[Miltenberg]].

Tylko w nielicznych miejscach w Europie występuje [[awenturyn]]. Minerał ten jest wydobywany, między innymi, w okolicach Aschaffenburga i w [[Austrii|Austria|Austrii]] (w pobliżu [[Mariazell]] w [[Styrii|Styria|Styrii]]). Poza tym owe bogactwo naturalne znajduje się w większych ilościach w rejonie [[Uralu|Ural|Uralu]].

* Śródmieście: 32.621 mieszkańców, 841 ha [[File:AB4.1.JPG|thumb|Rzeka Men|350px|right]]

* Leider: 3.206 mieszkańców, 317 ha [[File:AB4.1.JPG|thumb|Rzeka Men|250px|right]]

Aschaffenburg został założony w V wieku przez [[Alemanów|Alemanowie|Alemanów]], jednak pierwsze ślady osdanictwa ludzkiego na terenie miasta sięgają czasów [[epoka kamienia|epoki kamienia]].

W 957 roku książę [[Rudolf Szwabski]] wzniósł tutaj świątynię-„poprzedniczkę” dzisiejszej kolegiaty [[Świetych Piotra i Aleksandra|Stiftskirche St. Peter und Alexander|Świetych Piotra i Aleksandra]]. W 982 roku miasto przeszło z rąk Otta Bawarskiego w posiadanie Otta II, aby następnie przejśó na własność kapituły w Moguncji, która następnie ulokowła w nim swój zarząd.

Od X wieku do 1803 roku Aschaffenburg należał do [[Elektroratu Moguncji|elektorzy Rzeszy|Elektroratu Moguncji]] i stanowił drugą siedzibę arcybiskupów mogunckich, a całe terytorium było administrowane przez kapitułę moguncką. W okresie średniowiecza i renesansu ziemie te uległy silnej fragmentaryzacji, jednakże większa część tzw. bawarskiego Dolnego Menu (z Aschaffenburgiem w jego centrum) pozostała niepodzielna. Z tego też powodu miasto było znaczącym ośrodkiem administracyjnym, tym bardziej iż rezydowali w nim często mogunccy arcybiskupi-elektorzy [[Rzeszy Niemieckiej|Święte Cesarstwo Rzymskie|Rzeszy Niemieckiej]].

Moguncki arcybiskup i elektor Rzeszy Niemieckiej [[Albrecht Hohenzollern|Albrecht von Brandenburg|Albrecht Hohenzollern]] rezydował początkowo w [[Halle an der Saale]], gdzie zgromadził wielkie zbiory sztuki, w tym wiele dzieł [[Lukasa Cranacha Starszego|Lukas Cranah Starszy|Lukasa Cranacha Starszego]]. W wyniku wydarzeń związanych z reformacją w 1541 roku ratował się arcybiskup ucieczką z Halle do Aschaffenburga, który obrał sobie on za swoją nową rezydencję. Przywiósł on z sobą wiele ze zgromadzonych przez siebie dzieł sztuki. W ten sposób znalazły się w Aschaffenburgu liczne obrazy wspomnianego Cranacha. W zbiorach tych były także obiekty sakralne, takie jak: księga-kalendarz zawierająca w w sobie przegródki z relikwiami świętych na każdy dzień roku. Jest on do dziś wystawiany w [[MuzeumStiftsmuseum Kościelnymder MiastaStadt Aschaffenburg|StiftsmuseumMuzeum derKościelnym StadtMiasta Aschaffenburg]]. Od tego momentu przybycia elektor von Brandenburg nad Men, prowadzona była pomiędzy nim a [[Marcinem Lutrem|Marcin Luter|Marcinem Lutrem]] słynna wymiana listów dotyczących kwesti odpuszczenia i zbawienia duszy.

W 1516 roku kolegiata Świętych Piotra i Aleksandra zleciła [[Matthiasowi Grünewaldowi|Matthias Grünewald|Matthiasowi Grünewaldowi]] wykonanie malowideł ołtarza. W wyniku tzw. [[Markgräflerkrieg|wojen margrabiów|Markgräflerkrieg]] aschaffenburski zamek uległ zniszczeniu w 1552 roku. Dopiero [[Johann Schweikhard von KronenbergKronberg|Johann Schweikhard von KronbergKronenberg]] w 1605 roku zlecił jego odbudowę, ktora zostala w 1619 roku pomyślnie zakończona. Odtąd zaczęto go nazywaę [[Johannisburgiem|Schloss Johannisburg|Johannisburgiem]]. W latach 1631-1634 Aschaffenburg stanowił część państwa szwedzkiego z centrum administracyjnym w Moguncji.

[[File:AB8.JPG|thumb|300px350px|Zamek Johannisburg|left]]

Około 1700 roku Okręg Odenwald został wlączony do Frankonii. Po opanowaniu Moguncji przez Francuzów w 1798 roku, Aschaffenburg stał się ponownie główną siedzibą mogunckich arcybiskupów-elekotów. W 1803 roku [[Karl Theodor von Dalberg]] (ostatni arcybiskup i elektor Rzeszy Niemieckiej, jak i zarazem jej skarbnik utwrzył Kięstwo Aschaffenburga). Przez siedem lat miasto pełniło funkcję stolicy państwa. W okresie 1810- 1813 Aschaffenburg był siedzibą najwższych władz [[WielkiegoWielkie KsięstwaKsięstwo Frankfurtu|WielkieWielkiego KsięstwoKsięstwa Frankfurtu]], w które to przeistoczyło się wcześniejsze Księstwo Aschaffenburga. Pod koniec tzw. [[niemieckiej wojny wyzwolenczej|Befreiungskriege]], po Kongresie Wiedeńskim w 1814 roku, obszar tego kraju razem z terytorium [[WielkiegoWielkie KsięstwaKsięstwo Würzburga|WielkieWielkiego KsięstwoKsięstwa Würzburga]] przeszdł pod zwierzchnictwo [[Bawarii|Bawaria|Bawarii]]. Od tego czasu ziemie te pozostają w jej granicach. W latach 1835-1865 burmistrzem miasta był [[Adalbert von Herrlein]]. W czasie sprawowania przez niego urzędu doszło do znacznego powiększenia się liczby mieszkanńców miasta. W latach 1840-1848 król bawarski [[Ludwik I Bawarski|Ludwik I Bawarski]] zlecił wybudowanie w mieście [[Pompejanum]]. W czasie wojny prusko-autriackiej w okolicach Aschaffenburga miało miejsce jedno ze starć wrogich sobie armi (14.06.1866).

[[File:AB10.JPG|thumb|Muzeum Historii i Kultury Żydowskiej|200px|left]]Od przełomu XIII/XIV wieku można stwierdzić, iż rodziny żydowskie zamieszkiwaly miasto. Zmarłych przedstawicieli gminy starozakonnej chowano na tzw. [[starym cmentarzu żydowskim|Jüdische Friedhof Aschaffenburg|starym cmentarzu żydowskim]] nieopodal Aschaffenburga (dzisiejsza dzielnica Schweinheim). W roku 1890 w granicach miasta (na starym cmentarzu miejskim) powstał nowy cmentarz starozakonnych, na którym znajduję się dziś między innymi tablica upamietniająca siedmiu członków gminy, którzy zgineli podczas ucieczki z transportu do niemieckiego obozu w 1942 roku. Świadectwami dawnego życia żydowskiego w mieście są budynki dawnej szkoły i dom rabina przy [[Wolfsthalplatz]], na którym to starozakonni od 1893 roku posiadala własną synagogę. Świątynia ta została zniszczona przez oddziały SA podczas w [[Noc kryształowa|listopadzie 1938 roku|Noc kryształowa]]. W pomieszczeniach zachowanych budynkow (domu rabina) w 1984 roku władze miejskie Aschaffenburga utworzyły Muzuem Historii i Kultury Żydowskiej. W ramach stałej wystawy prezentowane są materiały zwiaząne z wypędzeniem i zagładą Żydów. Na placu, nazwanym na cześć starozakonnego bankiera Wolfsthala, znajduje się tablica upamiętniająca przepędzenie i mord na około 300 aschaffenburskich żydowskich mieszkańców Aschaffenburga.

Po zakończeniu wojny Aschaffenburg znajdował się w [[amerikanische Besatzungszone|amerykańskiej strefie okupacyjnej|amerikanische Besatzungszone]]. Znajdował się tutaj obóz [[Dipisi|Displaced Persons|Dipisi]] (DP). Większość z dawnych niemieckich więzniów i pracowników przymusowych, którzy tutaj przybwali, pochodziła z Polski oraz Ukrainy. : Z czasem rozpoczęto odbudowę miasta. W lecie 1958 roku została oddany do użytku węzeł komunikacyjny ([[autostrada A3]]) Aschaffenburg-Centrum. W tym samym roku Kolegiata Świętych Piotra i Aleksandra otrzymała papieski tytuł [[bazyliki mniejszej|Bazylika mniejsza|bazyliki mniejszej]]. W roku 1978 [[Quido Knopp]] zapoczątkował cykl spotkań dotyczących historii i jej znaczenia. Odbywały się one do 2008 roku pod nazwą „[[Rozmowy aschaffenburskie|Aschaffenburger Gespräche|Rozmowy aschaffenburskie]]” oraz stanowiły istotny element niemieckiego dyskursu na temat przeszłości kraju.[[File:AB15.JPG|thumb|Uniwersytet Techniczny Aschaffenburg|250px|right]]

Szkoła wyższa [[Fahchoschule Würzburg-Schweinfurt|Hochschule für angewandte Wissenschaften Würzburg-Schweinfurt|Fahchoschule Würzburg-Schweinfurt]] otwarto w 1995 roku w wybudowanych dawnych koszarach Jäger. Z niej wyodrębniła się z czasem Hochschule Aschaffenburg.

Od średniowiecza do czasów nowożytnych liczba mieszkańców Aschaffenburga rosła powoli, aby następnie w wyniku klęsk głodu, wojen lub epidemii znowu się zmniejszyć. Tak właśnie działo się, między innymi, po [[wojna trzydziestoletnia|wojnie 30-letniej|wojna trzydziestoletnia]] (1618-1648), ale i po wybuchu [[dżumy|dżuma|dżumy]] w 1635 roku. [[File:AB33.JPG|thumb|Dzielnica z zabudową secesyjną|350px|right]]

[[File:AB16.JPG|thumb|Flaga z herbem miasta|200px80px|leftright]]

Na srebrnym tle czerwony zamek w wieżami bocznymi zwieńczonymi niebieskimi dachami. W bramie o kształcie liścia koniczyny zasiada biskup (vel [[św. Marcin]]), który swoją prawą ręką błogosławi, natomiast w lewej ręce trzyma złoty [[pastorał]]. Jest on ubrany w srebrne [[pallium]] i niebieską [[mitrę|mitra|mitrę]].

=== '''Związani z miastem '''===