Abydos: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
int., lit., drobne redakcyjne (stylist.)
lit., drobne techniczne
Linia 5:
<hiero>U23-D58-N26:O49</hiero>
 
W okresie [[Nagada II]] Abydos stało się jednym z centrów osadniczych [[Górny Egipt|Górnego Egiptu]], by pod koniec tego okresu wyodrębnić się jako ośrodek władzy. W pobliskim [[Umm al-Kaab|Umm el-Qaab]] powstała [[nekropola]] władców I i II dynastii; z tzw. [[dynastia 0|"0"„0” dynastii]] (3120-3080 p.n.e.) pochodzą groby królów Iry-Hor i Ka. Możliwe jednak, że znajdowały się tam jedynie [[cenotaf]]y królów, a właściwym miejscem ich pochówku byłabyło [[Sakkara]].
 
Grób faraona [[Dżer]]a, odnowiony w czasach [[XVIII dynastia|XVIII dynastii]], zaczęto otaczać czcią jako miejsce pochówku [[Ozyrys]]a. [[Cmentarz]] [[Władcy Egiptu#Okres Predynastyczny - ok. 4500-3200 roku p3200p.n.e.|predynastyczny]] i [[Władcy Egiptu#Okres Wczesnodynastyczny (Archaiczny) – ok. 2950-2686 roku p.n.e.|wczesnodynastyczny]] (składający się z trzech wyodrębnionych chronologicznie części), został założony na pustynnym płaskowyżu u wylotu skalnej doliny, którą Egipcjanie uważali za bramę w Zaświaty.
 
Na cmentarzu „U” z okresu predynastycznego odkryto grób tzw. [[Skorpion I|Skorpiona I]] z bogatym wyposażeniem i tabliczkami z pierwszymi [[hieroglify|hieroglifami]]. Z okresu wczesnodynastycznego zachowały się [[stela|stele]], np. znajdująca się w [[Luwr|Luwrze]] stela faraona [[Dżet (faraon)|Dżeta]], oraz ślady świątyń. Lokalnym bóstwem Abydos był bóg zmarłych [[Chentiamentu]] ("Pierwszy z Zachodnich").
 
W czasach [[VI dynastia|VI dynastii]] Abydos stało się miejscem kultu [[Ozyrys]]a. Bóstwo Chentiamentu zachowywało swoje znaczenie i przywileje jeszcze przez kilka wieków. Dopiero za panowania [[XI dynastia|XI dynastii]] przeszło pod władanie Ozyrysa (Chentiamentu został utożsamiony z Ozyrysem – "Ten, który przywodziprzewodzi Zachodnim"). Zgodnie z wierzeniami starożytnych Egipcjan w Abydos [[Izyda]] pochowała szczątki swojego męża zabitego przez [[Set (bóg)|Seta]], według innych podań – jego głowę. Abydos stało się celem pielgrzymek; od czasów [[XII dynastia|XII dynastii]] (1985-1795 p.n.e.) odbywały się tam słynne [[Misteria starożytne|misteria]] ku czci Ozyrysa. Największy rozkwit miasta nastąpił w okresie panowania [[XIX dynastia|XIX dynastii]].
 
Wśród ruin odkopanych w 1859 rokur. przez francuskiego archeologa [[Auguste Mariette]] i zachowanych do naszych czasów, pozostała świątynia przebudowana w latach 1300-1233&nbsp;r.&nbsp;p.n.e. za czasów [[Seti I|Setiego I]] i [[Ramzes II|Ramzesa II]]. Sanktuarium złożone z 7 kaplic poświęcone było siedmiu bogom: po lewej stronie [[Ozyrys]]owi, [[Izyda|Izydzie]] i [[Horus]]owi jako trójcy ozyriackiej. W środkowej części znajdowała się kaplica poświęcona [[Amon (bóg egipski)|Amonowi]]. Kolejne dwie umieszczone po prawej stronie były poświęcone [[Ptah]]owi, Re-Harakhty, ostatnia – [[Set (bóg)|Setowi]]<ref>Paul G. Bahn, ''Archeologia – Przewodnik'', Wydawnictwo "Arkady", Warszawa 2006, s. 242, ISBN 83-213-4293-0</ref>.
 
Ściany świątyni pokrywają [[relief]]y przedstawiające króla z synem Ramzesem, składających ofiary przodkom. Dwie tablice – jedna z czasów Setiego, druga z czasów [[Ramzes II|Ramzesa II]] (ta w [[Muzeum Brytyjskie|British Museum]] w Londynie) są bezcennym źródłem informacji o [[Władcy Egiptu|władcach Egiptu]].
 
== Zobacz też ==