Ryszard Witkowski: Różnice pomiędzy wersjami
nowy biogram |
(Brak różnic)
|
Wersja z 16:27, 26 cze 2013
Ryszard Witkowski ps. Romuald, Orliński (ur. 9 maja 1926 w Milanówku[1]) – polski pilot doświadczalny, konstruktor lotniczy[2], autor i tłumacz kilkunastu publikacji z dziedziny lotnictwa[3], w czasie II wojny światowej żołnierz Armii Krajowej, odznaczony medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata[4].
 R. Witkowski w 1991 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
pilot doświadczalny, instruktor lotniczy |
| Odznaczenia | |
    
| |
Dzieciństwo i młodość
Z lotnictwem zetknął się na kursach modelarskich, prowadzonych przed wojną w 197. Mazowieckiej Drużynie Harcerzy. W czasie wojny kontynuował naukę w szkole zawodowej oraz na tajnych kompletach. W latach 1942–1943 pracował jako pomocnik mechanika w zakładach Škoda, w latach 1943–1944 jako tokarz w fabryce obrabiarek Pionier. W konspiracji od 1941: w NOW jako „Romuald”, następnie zaprzysiężony w Armii Krajowej jako „Orliński”. W VII Obwodzie "Obroża" Okręgu Warszawskiego AK, m.in. jako kolporter tajnej prasy („Walka”, „Biuletyn Informacyjny”, „Insurekcja” i in.) oraz w osłonie zrzutów na placówce „Solnica” koło Grodziska Mazowieckiego. Po powstaniu współpracownik komórki „Foto” Delegatury Rządu na Kraj. Umiejętności fotograficzne zdobył w domu, wychowywany przez Felicję z Brodowskich Witkowską, wdowę, fotografkę prowadzącą zakład fotograficzny w Milanówku.
Maturę zdał w 1945, i jesienią rozpoczął studia w Sekcji Lotniczej Wydziału Mechanicznego Szkoły Inżynierskiej im. Wawelberga i Rotwanda. W 1962 ukończył Wydział Mechaniczny Energetyki i Lotnictwa Politechniki Warszawskiej z tytułami inż. mech. i mgr. inż. lotnictwa.
Lotnictwo
W 1945 ukończył kursy szybownicze (Srebrna Odznaka Szybowcowa od 1948, Diamentowa od 1965), a w 1946 kurs pilotażu samolotowego (licencja pilota od 1947). Po ukończeniu studiów (1949) rozpoczął pracę w Głównym Instytucie Lotnictwa w Warszawie. W 1950 aresztowany, po dwóch miesiącach zwolniony i usunięty z pracy w Instytucie, pozbawiony prawa latania. Przez cztery lata pracował jako konstruktor i kontroler w zakładach Zelmot, produkujących reflektory do pojazdów i maszyn. Zamieszczał też artykuły w prasie lotniczej: „Skrzydlatej Polsce” i „Skrzydłach i Motorze”.
Do pracy w GIL powrócił na początku 1955, kiedy przywrócono mu licencję pilota i prawo do latania aeroklubie. Zatrudniony został w Dziale Badań w Locie. W tym samym roku był jednym z pięciu pierwszych Polaków, którzy uzyskali licencje pilotów śmigłowcowych. Zainicjował wznowienie lotów na eksperymentalnym śmigłowcu BŻ-1 GIL, a w 1959 oblatał prototyp BŻ-4 Żuk.Jesienią 1956 jako pierwszy Polak pilotował śmigłowiec Mi-1, podczas stażu w OKB Mila w ZSRR, następnie prowadząc w Polsce homologacyjne próby wersji licencyjnej Mi-1 – SM-1 i SM-2 dla lotnictwa cywilnego. Na SM-1 ustanowił rekord świata w czasie wznoszenia na 3000 metrów w klasie śmigłowców napędzanych silnikiem tłokowym[5]. Sanitarną wersją tego śmigłowca wykonywał pierwsze w kraju loty w górach. Rosjanie zaprosili go ponownie w 1969, kiedy starali się o uzyskanie międzynarodowego świadectwa zdatności dla śmigłowca Ka-26. Witkowski był pierwszym obcokrajowcem pilotującym ten śmigłowiec. Później podobną rolę pełnił przy procedurach wprowadzania do polskiego lotnictwa cywilnego śmigłowców Mi-6 i Mi-8. Jako pilot pracował dla agend ONZ – WHO i FAO w Szwecji, Libii, Jugosławii, Nigerii, Kanadzie, korzystając z doświadczeń zdobytych w latach 70., przy adaptowaniu śmigłowca Mi-2 do potrzeb agrolotnictwa.
Inna aktywność
W 1986 w związku z chorobą błędnika zakończył latanie. Pozostał w Instytucie Lotniczym, gdzie m.in. programował próby w locie śmigłowca PZL Sokół.
Od 1958 był członkiem lotniczej komisji egzaminacyjnej Ministerstwa Komunikacji. Pracował w Głównej Komisji Badania Wypadków Lotniczych, od 1979 do 1997 był biegłym sądowym w tym zakresie. Występował z wykładami dotyczącymi śmigłowców na politechnice w brytyjskim Cranfield. Był wieloletnim działaczem Aeroklubu Polskiego, Międzynarodowej Federacji Lotniczej FAI i SIMP.
Na emeryturze powrócił do zainteresowań modelarskich, od których w 1937 rozpoczął przygodę z lotnictwem. Został międzynarodowym sędzią modelarskim, działając w jury zawodów modelarskich w Lesznie (1994), Finlandii (1996), Turcji (1997) i Dęblinie (1999).
W 1961 r zawarł związek małżeński z Teresą Marią Ryszkowską. Córka Grażyna ukończyła studia na Politechnice Warszawskiej jako inż. chemik, poligraf.
Sprawiedliwi
W 1993 roku, wspólnie z siostrą i dla zmarłej w 1986 roku matki, otrzymał medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata[6]. Rodzina udzieliła schronienia działaczowi Bundu Józefowi Romanowi, któremu Ryszard wyrobił fałszywą kennkartę na nazwisko Grotte, oraz braciom Bronisławowi i Józefowi Miodowskim, wyzwolonym przez powstańców z obozu koncentracyjnego na Gęsiówce. Bracia Miodowscy wyjechali z Polski ok. 1948, Józef Grotte (pozostał przy nazwisku) dwadzieścia lat później, po marcowej kampanii antysemickiej[7].
Publikacje
- Budowa i pilotaż śmigłowców, wyd. 1979 i 1986
- Sześć stopni swobody, wyd. 1980 i wznowienie z poszerzeniem jako Sześć stopni swobody II w 1998
- Allied Rotorcraft of the WW2 period, wyd. 2010 oraz Rotorcraft of The Third Reich, wyd. 2007
Tłumacz
- Dynamika lotu śmigłowców, wyd. pol. 1998 (współpraca)
- Gabby: pilot myśliwski, wyd. pol. 2001 (biografia Francisa Gabreskiego)
- Ostatnia walka. Moje życie jako lotnika, przemytnika i poszukiwacza przygód, wyd. pol. 2000 (autobiografia Jana Zumbacha)