Wojny arabsko-bizantyńskie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m sekcje tematyczne do rozbudowy
m +
Linia 1:
{{DNU|artykuł|podstrona=2013:06:26:Wojna Bizancjum z Arabami}}
'''Wojny arabsko-bizantyńskie''' – szereg konfliktów zbrojnych w VII–X wieku pomiędzy [[Kalifat Islamski|kalifatem arabskim]] [[Umajjadzi|Umajjadów]] i [[Abbasydzi|Abbasydów]] z jednej strony a [[Cesarstwo Bizantyńskie|Cesarstwem Bizantyńskim]] z drugiej o panowanie w [[Anatolia|Azji Mniejszej]], [[Kaukaz Południowy|Zakaukaziu]] i na [[Morze Śródziemne|Morzu Śródziemnym]].
 
== Geneza wojen ==
Zwyczajowo powodzenia Arabów w wojnach z sąsiednim Bizancjum upatruje się w entuzjazmie, z jakim realizowali przykazanie o [[Dżihad|świętej wojnie z niewiernymi]]. Ten pogląd jest błędny, bowiem początek konfliktów arabsko-bizantyńskich miał miejsce w kilka lat po śmierci [[Mahomet]]a, a liczba jego wyznawców nie wzrastała w wystarczająco szybkim tempie przez cały okres wojen. Większość uwikłanych w konflikty Arabów miała na celu wywalczenie nowej korzystnej przestrzeni życiowej. Z drugiej strony południowo-wschodnie, w większości [[Monofizytyzm|monofizyckie]], prowincje Bizancjum – [[Syria (prowincja rzymska)|Syria]], [[Palestyna]] i [[Egipt]] – które doświadczały nieprzychylności dworu cesarskiego po śmierci [[Justynian I Wielki|Justyniana Wielkiego]], sprzyjały tolerancyjnym religijnie [[Arabowie|Arabom]]<ref>А. А. Васильев, [http://www.hrono.info/libris/lib_we/vaa142.html#vaa142para05 ''Причины арабских завоеваний VII века''], w: А. А. Васильев, ''История Византийской империи'', T. 1, ''Время до крестовых походов до 1081 г.'', Санкт-Петербург 2000. ISBN 978-5-403-01726-8.</ref>.
 
== Wojny w Azji Mniejszej ==
Początek wojen bizantyńsko-arabskich sięga lat trzydziestych VII wieku, gdy [[Arabowie]] rozpoczęli swoją ekspansję na zachód, zagrażając granicom cesarstwa. W latach [[Oblężenie Konstantynopola (674-678)|673–678]] i [[Oblężenie Konstantynopola (717-718)|716–717]], mając wsparcie od strony morza, oblegali [[Konstantynopol]]. W 740 roku cesarz [[Leon III Izauryjczyk]] rozbił ich pod [[Bitwa pod Akroinon|Akroinon]] i zmusił do wycofania się z Azji Mniejszej. W IX wieku wojny bizantyńsko-arabskie toczyły się przeważnie na pograniczu wschodnim wzdłuż ufortyfikowanej przez Arabów linii [[Armenia]]–północna [[Syria (prowincja rzymska)|Syria]]. Cesarstwo jednocześnie umocniło swoją granicę wschodnią, budując własne twierdze. Wzajemnej eksploracji terenów sprzyjały powstania ludowe. Dla przykładu, rebelia [[Babek Churrami|Babaka]] pozwoliła Bizantyńczykom wtargnąć w głąb kalifatu, a powstanie [[Tomasz Słowianin|Tomasza Słowianina]], który pertraktował z Arabami, umożliwiło kalifatowi najechać terytoria w Azji Mniejszej. W 838 roku kalif [[Al-Mutasim]] zdobył [[Amoria|Amorię]] [[Frygia|frygijską]]. Planował oblężenie Konstantynopola, jednak wycofał się z powodu niekorzystnej sytuacji politycznej w swoim państwie<ref name="Беляев">Е. А. Беляев, [http://dic.academic.ru/dic.nsf/sie/1008/%D0%90%D0%A0%D0%90%D0%91%D0%9E ''Арабо-византийские войны''], Советская историческая энциклопедия.</ref>.
 
== Konflikty morskie ==