Zatoka San Francisco: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Addbot (dyskusja | edycje)
m Bot: Przenoszę linki interwiki (1) do Wikidata, są teraz dostępne do edycji na d:q232264
poprawki
Linia 31:
 
[[Plik:BayareaUSGS.jpg|mały|Zdjęcie satelitarne obszaru zatoki. [[San Andreas (uskok)|Uskok San Andreas]] jest widoczny jako linia biegnąca po przekątnej z lewego górnego rogu do dolnego prawego. Zielone i złote pomarszczone obszary to góry, w większości niezamieszkane. Szary to obszar zabudowany. W górnym prawym rogu rolnicza nizina, część [[Dolina Kalifornijska|Doliny Kalifornijskiej]].]]
[[Plik:Golden Gate Bridge Yang Ming Line.jpg|mały|[[Frachtowiec]] Yang Ming Line wypływa z zatoki pod mostem Golden Gate.]]
 
'''Zatoka San Francisco''' − płytkie, rozległe [[estuarium]] łączące się z oceanem przez [[Cieśnina Golden Gate|Cieśninęcieśninę Golden Gate]] (Złota Brama) z [[Ocean Spokojny|Pacyfikiem]]. Zatokę otaczają miasta: [[San Francisco]], [[Oakland (Kalifornia)|Oakland]] i [[San José (Kalifornia)|San José]] oraz szereg mniejszych miejscowości tworzących aglomerację San Francisco. Zlewisko zatoki obejmuje około 40% powierzchni stanu [[Kalifornia]] w [[Stany Zjednoczone|USA]]. Rzeki [[Sacramento (rzeka)|Sacramento]] i [[San Joaquin (rzeka)|San Joaquin]], wypływające z gór [[Sierra Nevada (Stany Zjednoczone)|Sierra Nevada]], wpadają do Zatokizatoki Suisun, przepływają przez [[cieśnina Carquinez|Cieśninęcieśninę Carquinez]] i razem z rzeką [[Napa (rzeka)|Napa]] uchodzą do [[zatoka San Pablo|Zatokizatoki San Pablo]]. Łączy się ona na południu z Zatokązatoką San Francisco,. którąNazwa to nazwąta obejmuje się często cały ten system zatok o łącznej powierzchni 4 200 km². Główna część zatoki ma od 5 do 20 km ze wschodu na zachód i od 77 do 100 km, w zależności od źródła, z północy na południe.
 
Pierwotnie większość wybrzeżawybrzeży zatoki stanowiły obszary podmokłe. Od połowy XIX wieku do końca XX ponad ich 1/3 zatokizostała zostało zasypanezasypana i w dużej części zabudowanezabudowana. Powstałe grube pokłady wilgotnej ziemi zachowujezachowują się jak ciecz w czasie [[trzęsienie ziemi|trzęsień ziemi]]. - wW czasie [[Trzęsienie ziemi Loma Prieta (1989)|trzęsienia Loma Prieta]] w 1989 większość poważnych zniszczeń była na takichtych obszarach.
 
EuropejskiegoZatoka odkryciazostała zatokiodkryta dokonałw Hiszpan1769 przez Hiszpana [[Gaspar de Portolà]]|Gaspara wde 1769Portolà]], który nie mogąc odnaleźć [[Monterey (Kalifornia)|Monterey w Kalifornii]], w poszukiwaniu wody i pożywienia, wylądował koło dzisiejszej [[Pacifica (Kalifornia)|Pacifica]] w [[hrabstwo San Mateo|hrabstwie San Mateo]]. Tam ze wzgórza dostrzegł zatokę. PierwszyNatomiast, dojako zatokipierwszy, wpłynął do niej [[Juan de Ayala]] w 1775.
 
Zatoka jest miejscem rozrodu i "żłobkiem"„żłobkiem” dla pacyficznych zwierząt - m.in. ryb i krabów. Pozostałe [[mokradła słone|słone bagna]] stanowią większość słonych bagien Kalifornii, utrzymują liczne zagrożone gatunki i odgrywają ważną rolę jako filtr zanieczyszczeń i [[osady|osadów]]. Zatoka jest kluczowym ogniwem na szlaku wędrówek ptaków wzdłuż wybrzeża Pacyfiku, w tym dla milionów [[kaczkowate|gęsi i kaczek]].
 
Temperatura wody waha się w ciągu roku od 8 do 23 °C.
 
Przez zatokę przerzuconych jest 5 mostów: [[Most Golden Gate|Golden Gate]], [[Most Richmond-San Rafael|Richmond-San Rafael]], [[Most San Francisco-Oakland Bay|San Francisco-Oakland Bay]], [[Most Hayward-San Mateo|Hayward-San Mateo]], [[Most Dumbarton|Dumbarton]].
 
Pośrodku zatoki znajduje się [[Alcatraz]] - osławione więzienie, z którego nie ma ucieczki. Przez górzystą [[Wyspa Yerba Buena|Wyspęwyspę Yerba Buena]] przebiega most San Francisco-Oakland Bay. Od północy przylega do niej sztuczna [[Wyspa skarbów|Treasure Island]] - miejsce [[Wystawa światowa|Wystawywystawy światowej]] w 1939. Bliżej wybrzeża znajduje się [[Wyspa Angel|wyspa Angel]], znana jako Zachodniazachodnia [[Wyspa Ellis|wyspa Ellis]], ponieważ służyła jako miejsce przybycia emigrantów z [[Daleki Wschód|Dalekiego WschóduWschodu]].
{{Duża grafika|GGNRA-SF-panorama.jpg|1500px|Panorama zatoki}}