Wersja z 13:32, 28 maj 2013 edytuj Mathiasrex (dyskusja \| edycje) 345 374 edycje kat. ← poprzednia edycja		Wersja z 23:45, 11 lip 2013 edytuj anuluj edycję Mirek46 (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 43 667 edycji m drobne merytoryczne, życiorys, +sekcja Twórczość, źr.: "Nowy Korbut", t.5, s.353-354 następna edycja →
Linia 23: \|wikicytaty = }} '''Adam Moszczeński''', ~~herbu~~ [[Nałęcz (herb szlachecki)\|herbu Nałęcz]], błędna forma nazwiska: ''Moszczyński'', krypt.: ''A. M.; Adam Mosz.'', (ur. [[1731]]<ref>~~Spotykana~~W ~~też~~innych ~~data~~źródłach spotykany jest także rok [[1742]] – {{cytuj książkę \| rozdział = T. 5: Oświecenie \| tytuł = Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut \| wydawca = Państwowy Instytut Wydawniczy \| miejsce = Warszawa \| rok = 1967 \| strony = 353}}</ref> w [[Warszawa\|Warszawie]]<ref>[[Ludwik Hass]], Sekta farmazonii warszawskiej, [[Warszawa]] [[1980]], s. 529.</ref>, zm. [[1823]] w Ryżawce) – generał adiutant króla i generał major [[armia koronna\|wojsk koronnych]], szambelan królewski od [[1780]] roku, chorąży bracławski, poseł z [[Województwo poznańskie (I Rzeczpospolita)\|województwa poznańskiego]] na [[Sejm Czteroletni]] w [[1788]] roku<ref>Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ..., Warszawa 1791, s. 314.</ref>, organizator opozycji przeciwko [[konstytucja 3 maja\|konstytucji 3 maja]], marszałek konfederacji [[województwo podolskie\|województwa podolskiego]] w [[1792]] roku., pamiętnikarz == Życiorys == Urodzony jako syn Bolesława, łowczego kaliskiego, i Marianny z Bronikowskich. Był oficerem wojsk [[Królestwo Prus\|pruskich]], [[konfederacja barska\|konfederatem barskim]]. Klient i zausznik [[Stanisław Szczęsny Potocki\|Stanisława Szczęsnego Potockiego]], był jednym z najzagorzalszych [[konfederacja targowicka\|konfederatów targowickich]], konsyliarzem konfederacji generalnej koronnej w konfederacji targowickiej<ref>Dariusz Rolnik, Szlachta koronna wobec konfederacji targowickiej (maj 1792 - styczeń 1793), Katowice 2000, s. 162.</ref>. Był [[jurgielt]]nikiem i agentem [[Grigorij Potiomkin\|Grigorija Potiomkina]]. Od [[1785]] roku pułkownik i komendant [[14 Regiment Pieszy im. Potockich\|14. Regimentu Pieszego im. Potockich]]. Był posłem na sejm [[1786]] roku z [[województwo bracławskie\|województwa bracławskiego]].<ref>Adam Danilczyk, W kręgu afery Dogrumowej. Sejm 1786 roku. Warszawa 2010, s. 191.</ref>Był szefem targowickiej formacji [[Regiment Pieszy pod im. Konfederacji Wolnych\|Regimentu Pieszego pod im. Konfederacji Wolnych]]. Po wybuchu [[insurekcja kościuszkowska\|insurekcji kościuszkowskiej]] schronił się do [[Tulczyn]]a. Po [[III rozbiór Polski\|III rozbiorze]] wszedł do służby rosyjskiej.<ref>Jarosław Gdański, Mariusz Machynia, Czesław Srzednicki, Kamil Stepan, Wojsko Koronne. Formacje Targowicy, szkolnictwo wojskowe. Varia, Uzupełnienia, [[Kraków]] [[2003]], s. 53, Henryk P. Kosk, Generalicja polska t. II, [[Pruszków]] [[2001]], s. 45.</ref> Linia 33 ⟶ 34: Był członkiem francuskiej [[wolnomularstwo\|loży wolnomularskiej]] [[Egalité Parfaite et Sincère Amitié]], od [[1777]] członek polskiej loży [[Parfait Silence]].<ref>[[Ludwik Hass]], Sekta farmazonii warszawskiej, [[Warszawa]] [[1980]], s. 140, 529.</ref> == Twórczość == Pod koniec życia spisał wspomnienia, ogłaszane we fragmentach od [[1838]] i wydane w [[Poznań\|Poznaniu]] w [[1858]] jako ''Pamiętnik do historii polskiej w ostatnich latach panowania Augusta III i pierwszych Stanisława Poniatowskiego''. Stanowi zbiór cennych materiałów do poznania życia magnaterii i szlachty polskiej. === Ważniejsze utwory i mowy === # ''Głos... szambelana J. K. Mci, posła kaliskiego, dnia 2 9bra roku 1780 w Izbie poselskiej miany'', brak miejsca wydania (1780) # ''Głos... w Izbie Senatorskiej d. 23 października 1782'', (Warszawa 1782) # ''Głos... chorążego winnickiego, posła z wwdztwa bracławskiego w czasie przymawiania się o uchylenie rezolucji Rady Nieustającej prawu przeciwnych, na d. 28 paźdź. 1786 w Izbie poselskiej miany'', Warszawa (1786) # ''Głos... sekretarza W. Xięstwa Litewskiego, posła bracławskiego, miany na sesji sejmowej dnia 19 kwietnia 1790 r.'', brak miejsca wydania (1790) # ''Protestacja przeciwko sukcesji tronu w Polsce, 11 października 1790 r.'', brak miejsca wydania (1790); współautor: B. Hulewicz # ''Pamiętnik do historii polskiej w ostatnich latach panowania Augusta III i pierwszych Stanisława Poniatowskiego'', fragm.: ''Rzeź humańska. Wyjątek z pamiętników Adama Mosz., udzielony redakcji przez Hr. E. R. (Raczyńskiego)'', "Tygodnik Literacki" 1838, nr 11-13; ''Panowanie Augusta III i ówczesne obyczaje. Wyciąg z pamiętników A. M., dotąd drukiem nie ogłoszonych'', "Przyjaciel Ludu" rocznik 12 (1845), nr 17-26; rocznik 13 (1846), nr 2, 4, 9-11; całość (wyd. W. Broel Plater), Poznań 1858; wyd. następne: Poznań 1863; Poznań 1867 "Pamiętniki z XVIII W." nr 9; Kraków 1888 "Nowa Biblioteka Uniwersalna"; fragmenty pt. ''Bunt Gonty i Żeleźniaka w r. 1768. Według własnoręcznego manuskryptu...'', ogł. S. Korwin (Kossakowski) w: ''Trzeci Maj i Targowica'', Kraków 1890, s. 227-240; fragmenty pt. ''Pamiętnik rzezi humańskiej'', ogł. A. Darowski, "Niwa" 1890, nr 3-4; wyd. skrócone (według wyd. z roku 1858) Warszawa 1905 (z przedmową H. Mościckiego), także wyd. tytułowe Warszawa 1907; rękopisy: Biblioteka Raczyńskich, sygn. 110; Ossolineum, sygn. 841/I; odpis sporządzony dla K. Świdzińskiego znajdował się w Bibliotece Krasińskich. === Listy === == Bibliografia == * ''Literatura polska, przewodnik encyklopedyczny'', t. I, [[Warszawa]] [[1984]]▼ * {{cytuj książkę \| rozdział = T. 5: Oświecenie \| tytuł = Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut \| wydawca = Państwowy Instytut Wydawniczy \| miejsce = Warszawa \| rok = 1967 \| strony = 353-354}} ▲* Literatura polska, przewodnik encyklopedyczny, t. I, [[Warszawa]] [[1984]] {{Przypisy}} {{DEFAULTSORT:Moszczeński, Adam}} [[Kategoria:Generał adiutant (I Rzeczpospolita)]]

Adam Moszczeński: Różnice pomiędzy wersjami