Friedrich Krupp Germaniawerft: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Matrek (dyskusja | edycje)
m drobne merytoryczne
Matrek (dyskusja | edycje)
ilustracje
Linia 16:
 
== Historia ==
Przedsiębiorstwo zostało założone pod nazwą Schiff und Maschinenbau Germania w 1882 roku, na terenie powstałej w 1867 roku dawnej stoczni Norddeutsche Schiffbau-Gesellschaft. W roku 1896 stocznia została [[dzierżawa|wydzierżawiona]] przez koncern [[Friedrich Krupp AG]] z [[Essen]] na okres 25 lat<ref name=GS>Germania-Werft Actien-Gesellschaft [Fried Krupp]</ref>. Zgonie z warunkami kontraktu, Krupp uprawniony był do wprowadzenia takich zmian w stoczni jakie uzna za konieczne, na rzecz Kruppa zastrzeżone zostało także prawo kupna stoczni, co nastąpiło 1 kwietnia 1902 roku, a przedsiębiorstwo przyjęło ostateczną [[firma|nazwę]] Friedrich Krupp Germaniawerft.[[Plik:SM U 1 800px.jpg|left|thumb|290px|Wybudowany w Germaniawerft [[SM U-1]] – pierwszy okręt podwodny wcielony do floty Niemiec.]]Dzięki kupnu zakładu przez koncern Kruppa, stocznia uzyskała wielomilionowe inwestycje, które pozwoliły jej na znaczną rozbudowę, zakup wielkich [[Pochylnia (okrętownictwo)|pochylni]], uzyskanie statusu największej i najlepiej wyposażonej stoczni w Niemczech, zdolnej do wykonania każdego zadania w zakresie budowy okrętów i statków<ref name=GS/>. Wybudowane zostały 4 pochylnie o długości między 150, a 200 metrów, 3 o długości miedzy 100, a 150 metrów oraz sześć krótszych niż 100 metrów. Germania nie była jednak wyposażona w [[dok]]i<ref name=GS/>. Umożliwiło to Germanii budowę pancerników, krążowników, [[kuter torpedowy|kutrów torpedowych]], a przede wszystkim jej specjalności - okrętów podwodnych.
[[Plik:Bundesarchiv Bild 146-2007-0104, Kiel, Friedrich Krupp Germaniawerft I.jpg|thumb|290px|Widok stoczni od strony północno-wschodniej w roku 1921.]]
[[Plik:SM U 1 800px.jpg|thumb|290px|Wybudowany w Germaniawerft [[SM U-1]] – pierwszy okręt podwodny wcielony do floty Niemiec.]]
Pierwszym okrętem podwodnym wybudowanym przez Germaniawerft był zwodowany w 1903 roku [[Forelle]], który został sprzedany carskiej Rosji. Przedsiębiorstwo jednak rozpoczęło produkcję okrętów podwodnych na dużą skalę dzięki wykorzystaniu słabej ochrony patentowej wynalazków [[Stany Zjednoczone|amerykańskiego]] wynalazcy i konstruktora, jednego z pionierów budowy okrętów podwodnych [[Simon Lake|Simona Lake'a]]<ref name=Fontenoy>Paul E. Fontenoy: ''Submarines: An Illustrated History of Their Impact'', s. 8-11</ref>. Największym wkładem Lake'a było opracowanie działających [[ster głębokości|sterów głębokości]], które zostały wprzęgnięte w proces zanurzania okrętu, utrzymywania głębokości i wynurzania. Pierwsze okręty Lake'a nie zyskały uznania w oczach [[United States Navy|US Navy]], ich plany zostały jednak sprzedane do [[Rosja|Rosji]] i [[Austro-Węgry|Austro-Węgier]] ([[Austro-węgierskie okręty podwodne typu U-1|typ U-1]]), Germaniawerft i jej główny konstruktor okrętów podwodnych [[Raimondo Lorenzo D'Equevilley-Montjustin]] bez zgody Lake'a wykorzystali uzyskane od niego w trakcie negocjacji licencyjnych plany i informacje do produkcji własnych pierwszych jednostek podwodnych (poza kontrolą Lake'a), sprzedawanych Rosji, Austro-Węgrom i [[Norwegia|Norwegii]], a ostatecznie także niemieckiej Kaiserliche Marine<ref name=Fontenoy/>.
[[plik:Bundesarchiv DVM 10 Bild-23-61-08, Linienschiff "SMS Deutschland".jpg|left|290px|thumb|Zwodowany w Germaniawerft w 1904 roku pancernik [[SMS Deutschland|Deutschland]].]]
Zerwanie przez Kruppa współpracy z obcokrajowcem D'Equevilleyem otworzyło Germaniawerft drogę do współpracy z marynarką wojenną Niemiec i szybki rozwój technologiczny poprzedzający wybuch I wojny światowej<ref name=Fontenoy/>. Efektem był rozwój techniczny oraz wzrost w zakresie wielkości i zdolności bojowych nowych konstrukcji Germaniawerft<ref name=Fontenoy/>. Rezultatem tego rozwoju był zwodowany 4 sierpnia 1906 roku pierwszy niemiecki [[U-Boot]], który otrzymał oznaczenie [[SM U-1|U-1]]. Stocznia budowała następnie kolejne jednostki dla niemieckiej marynarki wojennej [[SM U-5|U-5]], [[SM U-16|U-16]] i [[SM U-23|U-23]], a w konsekwencji bardzo udany typ ''[[Okręty podwodne typu U-31|U-31]]'', dzięki swojej prostocie, wytrzymałości i niezawodności, stanowiący według niektórych opinii jeden z 5 kamieni milowych rozwoju konstrukcji okrętów podwodnych<ref>{{Cytuj książkę|nazwisko=Burcher|imię=Roy|nazwisko2=Rydill|imię2=Louis| tytuł=Concepts in submarine design|data=1995|wydawca=Cambridge University Press|miejsce=Cambridge [England]|strony=14|isbn=0-521-41681-7}}</ref>. Opracowała także i zwodowała sześć okrętów typu ''[[Okręty podwodne typu U-15|U-51]]'', stanowiących pierwszy zestandaryzowany typ na potrzeby mobilizacji wojennej<ref name=Fontenoy2>Paul E. Fontenoy: ''Submarines: An Illustrated History of Their Impact'', s. 104</ref>.
 
Przedsiębiorstwo budowało także statki komercyjne, duża ich liczba została zbudowana na zamówienie [[Norddeutscher Lloyd]] oraz [[HAPAG|Hamburg-American Lines]]. Budowano także [[holownik]]i, [[Lokomotywa parowa|parowozy]], [[pogłębiarka|pogłębiarki]] i [[parowiec|parowce]]. W przedsiębiorstwie produkowano ponadto [[turbina|turbiny]], a także silniki okrętowe instalowane w jednostkach pływających jej produkcji<ref name=GS/>. Najbardziej jednak odróżniał Germianię od innych niemieckich stoczni fakt, że nie została zbudowana w drodze ewolucyjnego rozwoju, lecz poprzez jednorazowy, wielomilionowy zastrzyk inwestycyjny koncernu Kruppa<ref name=GS/>.
[[Plik:Bundesarchiv DVM 10 Bild-23-63-14, Kiel, Kreuzer "Prinz Eugen", Stapellauf.jpg|thumb|290px|22 sierpnia 1938 roku, wodowanie [[Krążownik ciężki|ciężkiego krążownika]] [[Prinz Eugen]].]]
Przedsiębiorstwo budowało także statki komercyjne, duża ich liczba została zbudowana na zamówienie [[Norddeutscher Lloyd]] oraz [[HAPAG|Hamburg-American Lines]]. Budowano także [[holownik]]i, [[Lokomotywa parowa|parowozy]], [[pogłębiarka|pogłębiarki]] i [[parowiec|parowce]]. W przedsiębiorstwie produkowano ponadto [[turbina|turbiny]], a także silniki okrętowe instalowane w jednostkach pływających jej produkcji<ref name=GS/>. Najbardziej jednak odróżniał Germianię od innych niemieckich stoczni fakt, że nie została zbudowana w drodze ewolucyjnego rozwoju, lecz poprzez jednorazowy, wielomilionowy zastrzyk inwestycyjny koncernu Kruppa<ref name=GS/>.
 
[[plik:Bundesarchiv DVM 10 Bild-23-63-15, Kiel, Indienststellung U-Boot U 203.jpg|290px|left|thumb|18 lutego 1941 roku. Wodowanie okrętu podwodnego [[U-203]] typu ''[[okręty podwodne typu VIIC|VIIC]]'']]
Wśród jednostek nawodnych zwodowanych dla niemieckiej marynarki wojennej w Friedrich Krupp Germaniawerft, znajdują się pancerniki [[SMS Wörth|Wörth]], [[SMS Kaiser Wilhelm der Grosse|Kaiser Wilhelm der Grosse]], [[SMS Zähringen|Zähringen]], [[SMS Braunschweig|Braunschweig]], [[SMS Hessen|Hessen]], [[SMS Deutschland|Deutschland]], [[SMS Posen|Posen]], [[SMS Prinzregent Luitpold|Prinzregent Luitpold]], [[SMS Kronprinz Wilhelm|Kronprinz Wilhelm]], [[SMS Sachsen (pancernik)|Sachsen]],krążowniki [[SMS Kaiserin Augusta|Kaiserin Augusta]], [[SMS Karlsruhe|Karlsruhe]] i [[Prinz Eugen]], niszczyciele typu ''[[Niszczyciele typu 1934|1934]]'' (Z9–Z13) i ''[[Niszczyciele typu 1936|1936]]'' (Z37-Z39) oraz okręty torpedowe [[G 37]], [[G 38]], [[G 39]], [[G 40]], [[G 41]], [[G 42]] i [[G 85]]. Podstawowy produkt stoczni Germania stanowiły jednak okręty podwodne. Obok wcześniej wymienionych, do 1945 roku w stoczni tej wodowano okręty podwodne typów ''[[Okręty podwodne typu U-63|U-63]]'', ''[[Okręty podwodne typu U-66|U-66]]'', ''[[Okręty podwodne typu U-139|U-139]]'', ''[[Okręty podwodne typu U-142|U-142]]'', ''[[Okręty podwodne typu U-51|U-51]]'', ''[[Okręty podwodne typu UBI|UBI]]'', ''[[Okręty podwodne typu UBIII|UBIII]]'', ''[[Okręty podwodne typu UCII|UCII]]'', ''[[Okręty podwodne typu II|II]]'', ''[[Okręty podwodne serii VII|VII]]'', ''[[Niemieckie okręty podwodne typu X|X]]'', ''[[Okręty podwodne typu XIV|XIV]]'', ''[[Okręty podwodne typu XVII|XVII]]'' oraz ''[[Okręty podwodne typu XXIII|XXIII]]'', z czego 131 jednostek wybudowano w trakcie 2 wojny światowej. Ostatnim wybudowanym okrętem podwodnym był [[U-4714]] typu ''XXIII'', zwodowany 26 kwietnia 1945 roku, który nie zdążył jednak wejść do służby<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.uboat.net/technical/shipyards/germania.htm | tytuł = F. Krupp Germaniawerft AG, Kiel | opublikowany = uboat.net | język = en | data dostępu = 2013-07-12}}</ref>.