Laktoza: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Link zewnętrzny |
m drobne redakcyjne |
||
Linia 74:
|commons = Lactose
}}
'''Laktoza''' ([[łacina|łac.]] ''lac'' – "mleko", ''cukier mleczny''), C<sub>12</sub>H<sub>22</sup>O<sub>11</sub> – [[związki organiczne|organiczny związek chemiczny]] z grupy [[węglowodany|węglowodanów]], [[disacharydy|disacharyd]] zbudowany z [[galaktoza|<small>D</small>-galaktozy]] i [[glukoza|<small>D</small>-glukozy]], połączonych [[wiązanie glikozydowe|wiązaniem β-1,4-glikozydowym]]. Występuje w [[mleko|mleku]] [[ssaki|ssaków]]{{r|psc}}.
* [[mleko krowie]] – 4,5%;▼
* mleko ludzkie – 5,5 do 7,5%.▼
== Historia ==
Dotyczy to zwłaszcza mieszkańców Europy północnej i środkowej, którzy mogą pić mleko przez całe życie. Blisko 85% dorosłych mieszkańców Europy Północnej nie ma problemów z przyswajaniem laktozy. Na przykład w [[Szwecja|Szwecji]] obdarzonych tą mutacją jest prawie 100% mieszkańców, w krajach na wysokości [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] – 95%. Szeroko rozprzestrzenioną zdolność trawienia laktozy mają też niektóre szczepy [[afryka]]ńskie, których kultura związana jest z hodowlą [[bydło|bydła]]. Natomiast u ludności z innych częściach świata zdolność do trawienia mleka znacznie spada po okresie niemowlęcym. Im dalej na południe od [[Skandynawia|krajów skandynawskich]], tym mniejsza tolerancja laktozy u dorosłych.▼
Lactoza została odkryta w mleku w 1619 roku przez Fabriccio Bartoletti, a zidentyfikowana jako cukier w roku 1780 przez [[Carl Wilhelm Scheele|Carla Wilhelma Scheelego]]<ref>{{Cytuj pismo | autor = Linko, P | tytuł = Natural Sweeteners | strony = 109–132 | rok = 1982 | wydawca = Applied Science Publishers | język = en }}</ref>.
== Własności i metabolizm ==
Chemicznie jest to bezbarwna substancja stała o [[temperatura topnienia|temperaturze topnienia]] 225 °C, rozpuszczalna w [[woda|wodzie]], słabo rozpuszczalna w [[Alkohole|alkoholu]] i nierozpuszczalna w [[etery|eterze]].
Zawartość laktozy:
W jelicie cienkim ssaków [[Enzymy|enzym]] [[laktaza]] rozkłada laktozę na [[cukry proste]], które ulegają wchłanianiu (absorpcji jelitowej). Najwyższa aktywność laktazy występuje u noworodków i niemowląt w okresie karmienia piersią, później stopniowo zmniejsza się z wiekiem i u większości osób dorosłych osiąga zaledwie 10% aktywności pierwotnej.
▲U części [[Europa|Europejczyków]] i osób pochodzenia europejskiego dzięki specyficznej [[mutacja|mutacji]] również część osób dorosłych jest w stanie trawić laktozę. Dotyczy to zwłaszcza mieszkańców Europy północnej i środkowej, którzy mogą pić mleko przez całe życie. Blisko 85% dorosłych mieszkańców Europy
W Polsce 50% populacji nie jest w stanie trawić laktozy, przez co może ona powodować przykre objawy{{Fakt|data=2009-09}}. Naturalny brak tego enzymu może w przypadku spożywania mleka prowadzić do [[nietolerancja laktozy|nietolerancji laktozy]].
| |||