Ascetyzm: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne
Linia 9:
 
=== Świat jako motyw ascetyczny ===
Świat ukazany jest w listach zarówno [[Paweł z Tarsu|Pawła z Tarsu]] jak i [[Jan Ewangelista|Jana Ewangelisty]] jako środowisko nieprzyjazne Bogu i życiu duchowemu. Św. Paweł ukazywał dramat ludzi żyjących w świecie doczesnym. Ponieważ odwrócili się i zapomnieli o Bogu, "dlatego wydał ich Bóg poprzez pożądania ich serc na łup nieczystości" (Rz 1, 24), w konsekwencji świat pełen jest nieładu moralnego wypaczającego życie seksualne (por. Rz 1, 24-27), funkcjonowanie życia społecznego i ekonomicznego (por. Rz 1, 29-32), a nawet kultury. Ludzie kochający niemoralność panującą w świecie, czynią to świadomie. Mimo że "dobrze znają wyrok Boży, iż ci, którzy się takich czynów dopuszczają, winni są śmierci, nie tylko je popełniają, ale nadto chwalą tych, którzy to czynią" (Rz 1, 32). W świecie panuje zatem nie Bóg Stwórca, ale "bóg tego świata", czyli [[szatan]]. Dzieje się tak z powodu [[Grzech pierworodny|grzechu pierworodnego]] (Rz 5,12), ten który odwiódł od posłuszeństwa [[Adam i Ewa|Adama i Ewę]], teraz sprzeciwia się dziełu naprawy świata przez Chrystusa: „bóg tego świata zaślepia umysły niewiernych, aby nie olśnił ich blask Ewangelii Chrystusa” (por. 2 Kor 4, 4). Konsekwencją życia zgodnie z duchem świata, jest to, że "gniew Boży ujawnia się z nieba na wszelką bezbożność i nieprawość tych ludzi, którzy przez nieprawość nakładają prawdzie pęta" (Rz 1, 18). Bóg jednak chce zbawić świat odnawiając go. Uczyni to w połączeniu z odnowieniem natury ludzkiej, czyniąc ludzi na nowo swoimi dziećmi, synami i córkami: "całe stworzenie aż dotąd jęczy i wzdycha, z upragnieniem oczekując objawienia się synów Bożych i wyzwolenia z niewoli zepsucia, by uczestniczyć w wolności i chwale dzieci Bożych" (por. Rz 8, 19-22), wolności, "ku której wyswobodził nas Chrystus" (Ga 5, 1). W [[1. List Jana|Pierwszym Liście św. Jana]] świat przedstawiony jako miejsce, które sprzyja pojawieniu się w ludziach potrójnej pożądliwości: pożądliwośćpożądliwości oczu, pożądliwośćpożądliwości ciała oraz pychapychy tego życia (por. 1 J 2, 15-16). Działają w nim także fałszywi [[Prorok|prorocy]] i [[Antychryst|przeciwników Chrystusa]], którzy zwodzą wiernych (por. 1 J 4, 1. 3). Chrześcijanie mogą zwyciężyć wpływy świata [[Wiara (chrześcijaństwo)|wiarą]] (por.1 J 5, 4): "Świat zaś przemija, a z nim jego pożądliwość; kto zaś wypełnia wolę Bożą, ten trwa na wieki" (1 J 2, 17)<ref>Por. P. Grelot, „Monde”, w: Dictionnaire de spiritualité ascétique et mystique. Doctrine et histoire, Paris 1979, Beauchesne, fascicules 68-69, s. 1628-1629, 1631</ref><ref> J. Mateos, J. Barreto, ''Vocabulario łeologico del Evangelio de Juan'', Madrid 1980, Ediciones Cristiandad, s. 211-215</ref><ref>Jan Paweł II, ''Mężczyzną i niewiastą stworzył ich'', Lublin: Wydawnictwo KUL, 2011, s.161-162, przypis 43.</ref>.
 
[[File:Teodor Axentowicz - Anachoreta.jpg|thumb|250px|"Anachoreta". Obraz [[Teodor Axentowicz|Teodora Axentowicza]].]]
Linia 17:
 
Według [[Jan Paweł II|Jana Pawła II]], asceza chrześcijańska jest uwewnętrznieniem praktyk pokutnych [[judaizm]]u, o których mówił [[Jezus Chrystus|Jezus]] w Kazaniu na górze: post, modlitwa i jałmużna (por. [[Ewangelia Mateusza|Mt]] 6,2-6.16-18). Jest ona według papieża systematyczną pracą nad sobą, aby umacniać postawę postrzegania siebie w prawdzie wewnętrznej, odrzucając pozory i fałsz. Ta praca jest wysiłkiem wewnętrznym, "aby nie dać się porwać i popychać przez różne prądy ''zewnętrzne'', tak aby pozostawać zawsze sobą i zachować godność swojego człowieczeństwa". Wysiłek ascetyczny zmierza ku poznaniu wnętrza swojego serca, aby wypełnić słowa Jezusa: "wejdź do izdebki i zamknij drzwi". Jednak człowiek skupiający się w swoim wnętrzu nie powinien zatrzymać się na byciu ze sobą samym. Zamknięcie się w swym wnętrzu, ma być bowiem "jednocześnie najgłębszym otwarciem serca ludzkiego". Chodzi o osiągnięcie skupienia, które przywraca prostotę myśli, woli i serca, dzięki czemu można spotkać się w swoim wewnętrznym "ja" z Bogiem. Gdyż, zgodnie z [[Wiara (chrześcijaństwo)|wiarą chrześcijańską]], "Bóg pragnie udzielać się duszy tak usposobionej. Pragnie obdarzyć ją prawdą i miłością, które w Nim mają prawdziwe źródło"<ref>Por. Jan Paweł II, Homilia w Środę popielcową 12.02.1994 r. cytat za {{Cytuj książkę | tytuł = Jan Paweł II naucza o walce duchowej| inni = Marek Czekański (opracowanie) | wydawca = Wydawnictwo "M" | miejsce = Kraków | rok= 2011| isbn = 978-83-7595-316-9| strony = 108-109}}</ref>.
 
=== Rys historyczny ===
Asceza była powszechna od samego początku [[chrześcijaństwo|chrześcijaństwa]], rozwinięta została w okresie [[patrystyka|patrystycznym]]. Jej korzenie, choć zbieżne do pewnego stopnia z [[pogląd]]ami i teoriami [[stoicyzm|filozofii stoików]], sięgają mądrości Krzyża (por. 1 Kor 2). Jej elementy zostały przejęte przez [[Mistyka chrześcijańska|mistykę]] i [[estetyka chrześcijańska|estetykę chrześcijańską]], która zakładała wyciszenie i oczyszczenie doznań zmysłowych (tzw. "noc ciemna zmysłów") na rzecz [[Kontemplacja (katolicyzm)|kontemplacji]], i zjednoczenia z [[Bóg|Bogiem]]. Asceza stała się elementem życia wielu [[zakon]]ów, zarówno [[Kościół katolicki|Kościoła katolickiego]] jak i [[Prawosławie|Kościołów obrządków wschodnich]].