Kryminologia: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 77.252.252.97 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to MaxSegall.
edycja hasła
Linia 5:
 
Kryminologia – to nauka społeczna zajmująca się badaniem i gromadzeniem całościowej wiedzy na temat przestępstwa jako pewnej szczególnej formy zachowania dewiacyjnego, przestępczości jako pewnego zjawiska społecznego, a także osoby sprawcy przestępstwa jak również ofiary przestępstwa, a także instytucji i mechanizmów kontrolnych, jakie tworzą społeczeństwa w celu zapobiegania i zwalczania przestępczości (Błachut, Gaberle, Krajewski).
 
== Polska kryminologia w dwudziestoleciu międzywojennym ==
 
Przed odzyskaniem przez [[Polska|Polskę]] niepodległości największe zasługi w rozwoju kryminalistyki i kryminologii wnieśli [[medycyna sądowa|medycy sądowi]]. Do grona pionierów zaliczyć należy [[Leon Wachholz|Leona Wachholza]], J. Olbrychta oraz [[Wiktor Grzywo-Dąbrowski|Wiktora Grzywo-Dąbrowskiego]], którzy przede wszystkim przeprowadzali badania kryminalistyczne dla organów bezpieczeństwa oraz [[wymiar sprawiedliwości|wymiaru sprawiedliwości]].
 
W Polsce oraz innych krajach w latach dwudziestych i trzydziestych XX wieku, kiedy w pełni rozwinęły się wspomniane nauki ukazywało się kilka czasopism, w których publikowano wyniki najnowszych badań naukowych zawierających wiele cennych materiałów, wskazówek i zasad określających sposoby postępowania w kierunku zdemaskowania sprawcy. Osobną grupą były monografie, studia i podręczniki dla pracowników [[wymiar sprawiedliwości|wymiaru sprawiedliwości]] oraz służb strzegących [[bezpieczeństwo wewnętrzne|bezpieczeństwa wewnętrznego]]. Publikacje tego typu miały wskazywać właściwe metody działania w walce z przestępczością, wdrażać najnowsze osiągnięcia nauki do praktyki i codziennej pracy oraz stale edukować wspomniane służby w imię maksymy, że funkcjonariusz powinien być zawsze krok do przodu w rywalizacji z przestępcą.
 
Założone przez prof. [[Wacław Makowski|Wacława Makowskiego]] w 1933 r. ,,Archiwum Kryminologiczne” – kwartalnik poświęcony kryminologii, kryminalistyce i prawu karnemu, było pismem, które wypełniło dotkliwą lukę istniejącą w tej dziedzinie nauki. Polska literatura kryminologiczna w pierwszej połowie lat trzydziestych wzbogacona została wydawnictwem, które stworzyło możliwość publikacji wielu przełomowych wyników badań z kryminologii i kryminalistyki. Zadanie temu redakcja zamierzała sprostać przez ,,wszechstronne opracowanie naukowe problematów walki z przestępczością, budowanie trwałych podstaw naukowych, na których praktyczna i celowa działalność społeczna mogłaby oprzeć skuteczną prace nad zapewnieniem ładu współżycia”. Już w pierwszym zeszycie ukazało się wiele interesujących artykułów m.in. W. Makowskiego Na marginesie komentarza do kodeksu karnego, J. Piątkiewicza, J. Jakubca Daktyloskopia czy alibi, H, Strasmana Monodaktyloskopia Battlea, L. Rabinowicza Belgijskie zakłady zabezpieczające. ,,Archiwum Kryminologiczne” ukazało się trzykrotnie (T.1 1933/34, T.2 1935 i 1937, T.3 1939). Każdy tom składał się z podwójnych zeszytów, za wyjątkiem dwóch pierwszych, które ukazały się osobno. Na przestrzeni lat 1933-1939 r. redakcja wydała sześć zeszytów na łamach, których publikowano prace naukowe z kryminologii, kryminalistyki, prawa karnego, zawierające bardzo interesujący materiał fotograficzny, szkice, rysunki oraz wykresy. Oprócz tego w piśmie prezentowano przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego dotyczącego prawa karnego materialnego i procesowego. Redaktorem czasopisma był uczeń i współpracownik profesora Makowskiego doktor [[Stanisław Batawia]].
 
Współczesna '''kryminologia''' bazuje na naukach takich, jak [[psychologia]], [[psychiatria]], [[socjologia]] w badaniach nad sylwetką sprawcy i jej typowaniem oraz wyjaśnieniem przyczyn tkwiących u podłoża czynu przestępczego. Przyczyny takie można podzielić na wewnętrzne (typowo psychologiczne: [[Zaburzenie psychiczne|choroba psychiczna]], umiarkowana zdolność postrzegania rzeczywistości i [[anomia moralna|nieodróżnianie dobra od zła]] i in.) oraz zewnętrzne (typowo socjologiczne: brak środków do życia, wyobcowanie ze środowiska i próba powrotu do niego z jakimś efektownym czynem - młodzież, frustracja sytuacją własną lub bliskich, społeczne przyzwolenie otoczenia na czyn zabroniony jakiejś subkulturowej grupy itp.).