Świątniki Górne: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Robot wspomógł poprawę ujednoznacznienia Gmina Świątniki Górne – zmieniono link(i) do Świątniki Górne (gmina); zmiany kosmetyczne
Linia 42:
 
== Historia ==
Miejscowość Świątniki Górne (pierwotnie '''Górki''') została założona prawdopodobnie w XI wieku jako osada służebna należąca do kapituły katedry krakowskiej. Wybrani mieszkańcy mieli obowiązek służby w katedrze w [[Kraków|Krakowie]] - służba kościelna, pilnowanie porządku, dzwonienie (minm.in. dzwonem Zygmunta w pewnym okresie), oprowadzanie zwiedzających po katedrze i kryptach. Pierwszy zachowany zapis dotyczący Górek znajduje się w ''Liber beneficiorum'' Jana [[Jan Długosz|Długosza]], gdzie wspomina się minm.in. o podziale wsi na 12 gospodarstw, o obowiązku służebnym dającym jednocześnie zwolnienie od pańszczyzny oraz o przebiegu granic.
 
W latach 1590-1600 biskup krakowski, kardynał [[Jerzy Radziwiłł (biskup)|Jerzy Radziwiłł]], sprowadził włoskich rusznikarzy, żeby mieć możliwość wyposażenia chorągwi biskupich. Dało początek działalności kowalskiej i płatnerskiej w Świątnikach. Gdy pod koniec XVIII w. nie było już zbytu na zbroje husarskie i szable, mieszkańcy wsi przenieśli swoje doświadczenia na produkcje głównie zamków i kłódek.
 
Od 1772 r. Świątniki znalazły się w zaborze austriackim. Władze zniosły zależności służebne wobec katedry i wieś przeszła na własność państwa. W trosce o rozwój techniczny i przemysłowy w Galicji, na wniosek sejmu we [[Lwów|Lwowie]], władze cesarskie założyły w 1888 r. ''c. k. Szkołę Ślusarską'', aby kształcić przyszłych majstrów ślusarskich i wprowadzać nową technologię do produkcji kłódek (minm.in. prasy ręczne i prasa parowa).
 
Świątniczanie licznie brali udział w walkach o wolność w 1846 r. (na [[Węgry|Węgrzech]]) i w ''[[Powstanie styczniowe|Powstaniu Styczniowym]]''. Walczyli także w szeregach legionów polskich oraz wcieleni w [[austria]]ckiej armii podczas I wojnie światowej, a także później podczas wojny polsko-bolszewickiej 1920-1921. W okresie międzywojennym nastąpił szczytowy rozwój ślusarstwa w Świątnikach. Obok ''Spółki Ślusarskiej'' działającej przy ''Szkole Ślusarskiej'', działały także małe spółki przemysłowe - ''M. Czerwiński i Ska'' zwana jako ''„Haszpień”'', ''Stanisław Kwintowski i Ska'' zwana jako ''„Mazur”'' oraz ''spółka „Polonez”''. Po II wojnie światowej nowe władze [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|ludowej Polski]], naliczając olbrzymie podatki na prywatne spółki, doprowadziły na zaprzestania ich działalności i powołania w ich miejsce ''Spółdzielni Pracy Metalowców „Przyszłość”''.
Linia 55:
 
* [[Kościół św. Stanisława w Świątnikach Górnych|Świątniki Górne – kościół par. pw. św. Stanisława Bpa i Męczennika wraz z otoczeniem]]
 
== Struktury wyznaniowe ==
{{osobny artykuł|Struktury wyznaniowe w Świątnikach Górnych}}