I Proletariat: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Addbot (dyskusja | edycje)
m Bot: Przenoszę linki interwiki (3) do Wikidata, są teraz dostępne do edycji na d:q2059879
drobne redakcyjne
Linia 4:
 
Partia powstała w 1882 roku w [[Warszawa|Warszawie]]. Jej założycielem był [[Ludwik Waryński]]. Czołową rolę odgrywali w niej także [[Stanisław Kunicki]], [[Maria Bohuszewiczówna]], [[Marian Stefan Ulrych]] i [[Edmund Płoski]]. Władza w partii należała do Komitetu Robotniczego, a później do Komitetu Centralnego, które były ciałami wieloosobowymi, a decyzje podejmowano demokratycznie. Wobec sytuacji politycznej i częstych aresztowań skład Komitetu Centralnego zmieniał się czterokrotnie. Pierwszy powołany w styczniu 1883 składał się z:
[[Ludwik Waryński|Ludwika Waryńskiego]], [[Tadeusz Rechniewski|Tadeusza Rechniewskiego]], [[Edmund Płoski|Edmunda Płoskiego]], [[Henryk Dulęba|Henryka Dulęby]], [[Aleksandra Jentysówna|Aleksandry Jentysówny]], [[Stanisław Kunicki|Stanisława Kunickiego]] i [[Aleksander Dębski (socjalista)|Aleksandra Dębskiego]]. Działaczem, który nie wszedł w skład i zrezygnował z uczestnictwa w partii był [[Kazimierz Puchewicz]].

We wrześniu 1883 aresztowano Ludwika Waryńskiego, Aleksandrę Jentysównę i Edmunda Płoskiego. W styczniu 1884 zostali aresztowani Tadeusz Rechniewski i Henryk Dulęba. Wobec zaistniałej sytuacji Stanisław Kunicki i Aleksander Dębski przyjęli do współpracy [[Ludwik Janowicz|Ludwika Janowicza]], [[Hilary Gostkiewicz|Hilarego Gostkiewicza]] i [[Zofia Płaskowicka-Dziankowska|Zofię Płaskowicką-Dziankowską]]. Bliskimi współpracownikami byli [[Bronisław Sławiński]] i [[Feliks Kon]].

W lipcu 1884 aresztowano Stanisława Kunickiego, w późniejszym czasie pozostałych członków Komitetu. Nowe kierownictwo skupiło się wokół [[Maria Bohuszewiczówna|Marii Bohuszewiczówny]], byli to: [[Konstanty Strzemiński]], [[Rozalia Felsenhardt]], [[Józef Razumiejczyk]] a bliską współpracownicą była [[Julia Razumiejczyk]]. Grupa ta pracowała do września 1885, kiedy nastąpiły masowe aresztowania. Ostatni skład Komitetu Centralnego tworzyli [[Marian Stefan Ulrych]], [[Wincenty Buksznis]], [[Michał Żynda]], [[Władysław Wisłocki]], [[Teofil Bronikowski]] i [[Bronisława Waligórska]]. Grupę tę aresztowano w lipcu 1886 po nieudanym zamachu na prowokatora Piotra Pińskiego<ref>[[Irena Koberdowa]]: ''Socjalno-Rewolucyjna Partia Proletariat'', Książka i Wiedza, Warszawa 1981</ref>.
 
Partia istniała do 1886 roku, lecz najbardziej aktywna była przez pierwsze kilkanaście miesięcy, gdyż aresztowania najbardziej znanych działaczy w latach 1883–1884 (Waryńskiego, [[Aleksandra Jentysówna|Aleksandry Jentysówny]], [[Tadeusz Rechniewski|Tadeusza Rechniewskiego]], [[Henryk Dulęba|Henryka Dulęby]]) znacznie zahamowały rozwój partii.