Apoptoza: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Zmiany makroskopowe: zmiana merytoryczna
→‎Faza kontrolno-decyzyjna: uzupełniono treść
Linia 55:
 
==== Faza kontrolno-decyzyjna ====
{{Dopracować|Uwzględnić: szlak zewnątrz- i wewnątrzpochodny, mechanizm kontrolno-decyzyjny równowagi białek pro- i antyapoptotycznych, kaspazy prozapalne, inicjujące i wykonawcze, kompleks DISC szlaku zewnątrzpochodnego, apoptosom szlaku wewnątrzpochodnego}}
 
Przebieg fazy kontrolno-decyzyjnej w istocie polega na kaskadzie reakcji fosforylacji i asocjacji odpowiednich białek cytoplazmatycznych, które przekazują informację do jądra komórkowego o uruchomieniu mechanizmów naprawczych komórki lub o zaniechaniu naprawy i przekierowaniu komórki na drogę apoptozy.
 
Faza kontrolno-decyzyjna jest kontrolowana dwoma szlakami - zewnątrzpochodnym lub/i wewnątrzpochodnym.
 
* '''Szlak zewnątrzpochodny''' - ufosforylowane '''białko adaptorowe FADD''' przyłącza '''kaspazę-8''', która jest białkiem inicjatorowym, formując w ten sposób kompleks sygnału indukującego śmierć '''death-inducing signal complex (DISC)'''. Po przyłączeniu kaspaza-8 zostaje aktywowana i zdolna jest do bezpośredniej aktywacji '''kaspazy-3''' (kaspazy wykonawczej). Aktywna kaspaza-8 może również przyciąć białko '''BID''' tworząc białko '''tBID''', które działa jako sygnał dla błony mitochondrialnej, umożliwiający uwolnienie '''cytochromu C''' szlaku wewnątrzpochodnego.
 
* '''Szlak wewnątrzpochodny''' - może być zainicjowany stresem komórkowym, szczególnie stresem mitochondrialnym spowodowanym przez czynniki takie jak uszkodzenie DNA czy szok cieplny. Po otrzymaniu sygnału czynnika inicjatorowego białka proapoptotyczne cytoplazmy '''BID''' i '''BAX''' wbudowują się w ''wewnętrzną błonę'' mitochondrium tworząc pory i następuje uwolnienie zawartości z matriks mitochondrialnego. Aby jednak doszło do całkowitego uwolnienia '''cytochromu C''' z przestrzeni międzybłonowej mitochondrium konieczne jest powiększenie porów ''zewnętrznej błony'' mitochondrium. W proces ten włącza się również białko proapoptotyczne pochodzące z matriks mitochondrium - białko proapoptotyczne '''BAK'''<ref>Moldoveanu T, Grace CR, Llambi F., ''BID-induced structural changes in BAK promote apoptosis.'', Nature structural & molecular biology 2013 May;20(5):589-97. doi: 10.1038/nsmb.2563. Epub 2013 Apr 21. </ref>. Po uwolnieniu do cytoplazmy '''cytochrom C''' łączy się z [[ATP]] oraz z enzymem '''Apaf-1''', a następnie kompleks ten łączy się z '''kaspazą-9''' (kaspazą inicjatorową) formując '''apoptosom'''. Apoptosom aktywuje '''kaspazę-3''' (kaspazę wykonawczą), która inicjuje degradację. Ponadto z przestrzeni międzybłonowej mitochondrium uwolnione jest białko, zwane czynnikiem indukującym apoptozę, '''apoptosis inducing factor (AIF)''', które umożliwia fragmentację DNA oraz białka stanowiące '''kompleks Smac/Diablo''' oraz białko '''Omi''', które unieczynniają białko inhibitora apoptozy '''inhibitor of apoptosis (IAP)'''.
 
Cytotoksyczne zabijanie komórek przez limfocyty Tc polega na utworzeniu w docelowej błonie komórkowej porów zbudowanych z perforyn. Następnie przez tak utworzone pory do cytoplazmy komórki uwalniane są granzymy B aktywujące szlak kaspaz, a także uwalniają się jony wapnia stymulujące apoptozę.
 
==== Faza wykonawcza ====