Białka Tatrzańska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Robot wspomógł poprawę ujednoznacznienia Gmina Bukowina Tatrzańska – zmieniono link(i) do Bukowina Tatrzańska (gmina)
usunięcie zbędnych linków do dat, WP:SK, drobne redakcyjne
Linia 24:
|stopniE = 20 |minutE = 06 |sekundE = 18
|commons = Białka Tatrzańska
|wikipodróże = Białka Tatrzańska
|wikisłownik =
|www = http://bialkatatrzanska.com/index.php
}}
[[Plik:Widoknatatryzlitwinki.jpg|thumb|252px|Tatry - panorama z Litwinowej Grapy k. Białki Tatrzańskiej]]
[[Plik:Rzekabiałka.jpg|thumb|252px|Rzeka Białka]]
[[Plik:Terma Bania - Białka Tatrzańska.jpg|thumb|252px|Terma Bania - Strefa Głośna. Widok od południa]]
[[Plik:Kotelnica.jpg|thumb|252px|Wyciąg narciarski krzesełkowy w Białce Tatrzańskiej. Widok w nocy]]
'''Białka Tatrzańska''' – [[wieś]] [[Podhale|podhalańska]] w południowej [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo małopolskie|województwie małopolskim]], w [[powiat tatrzański|powiecie tatrzańskim]], w [[Bukowina Tatrzańska (gmina)|gminie Bukowina Tatrzańska]], nad [[Białka (dopływ Dunajca)|Białką]] oraz w ciągu [[droga krajowa|drogi krajowej]] {{AS-droga|K|49}}.
 
Linia 40 ⟶ 41:
 
== Historia ==
Założona na starym korzeniu w [[XVII wiek]]uwieku, za panowania Władysława IV Wazy, najprawdopodobniej w latach [[1616]]-[[1618]].
 
W skład wsi wchodziły dobra leśne w Tatrach, m.in. w okolicy Morskiego Oka oraz Wołoszyna. Poza gospodarką rolną, mieszkańcy wsi zajmowali się także pasterstwem, a w XVIII-XIX wieku zasłynęli jako wytrawni kuśnierze, którzy produkowali dla potrzeb Podhalan i mieszkańców sąsiedniego Spisza słynne kredowane, białczańskie kożuchy.
 
Od założenia znajdowała się w rękach prywatnych, przeszła w posiadanie starostwa nowotarskiego w [[XVII wiek]]uwieku (została wymieniona w spisie który otrzymał starosta Mikołaj Komorowski), stąd nie wiadomo dokładnie o jej początkach.
 
Pierwotna nazwa brzmiała "Nowa„Nowa Białka"Białka” - stąd nazwisko Nowobielski (obecnie Nowobilski) wyodrębnione z rodu Budzów alias Rusinów, najprawdopodobniej założycieli wioski (tezę taką przyjmują autorzy "Genealogii„Genealogii Rodów Sołtysich na Podhalu).
 
== Kultura ==
Od wczesnego dzieciństwa w Białce Tatrzańskiej mieszkała znana poetka Hanka Nowobielska (właściwe nazwisko Janina Fiutowska), która debiutowała w 1936 roku na łamach poznańskiego Orędownika. Odtąd jej wiersze ukazywały się w różnych pismach, zyskując uznanie czytelników. Jej dorobek artystyczny był wielokrotnie nagradzany, zdobyła m.in. I miejsce w 1966 roku w konkursie zorganizowanym przez Klub Pisarzy Ludowych w Lublinie. W roku 1965 otrzymała odznakę Zasłużonego Działacza Kultury, a w 1973 roku Złoty Krzyż Zasługi.
 
W miejscowości działa [[zespół regionalny]] Białcanie. Zespół istnieje od 1984 roku i wyłonił się z kapeli Mali Białcanie. Grupy te działają razem, występując w całym kraju, a także poza jego granicami. Ponadto biorą udział we wszelkiego rodzaju konkursach, festynach i festiwalach, często zdobywając główne laury, zwłaszcza jeśli chodzi o śpiew. Zespoły Mali Białcanie i Białcanie prezentują folklor Skalnego Podhala.
 
== Turystyka ==
Linia 58 ⟶ 59:
* [[Wyciągi Narciarskie Bania w Białce Tatrzańskiej]] z m.in. 1 wyciągiem krzesełkowym
* [[Stacja Narciarska Kaniówka w Białce Tatrzańskiej]] z m.in. 1 wyciągiem krzesełkowym
* Wyciąg narciarski "U Kuruca"„U Kuruca”.
Większość wyciągów jest objęta wspólnym systemem [[Skipass|karnetów]], tzw. „Tatra Ski”. Ośrodek narciarski Kotelnica Białczańska zajął w 2009 roku I miejsce jako Najlepszy Ośrodek Narciarski w Polsce wg portalu [[onet.pl]]. Ośrodek powtórnie otrzymał I miejsce jako Najlepszy Ośrodek Narciarski w Polsce wg portalu [[onet.pl]] w 2012 roku<ref>{{Cytuj stronę| url = http://narty.onet.pl/reportaze/najlepsze-osrodki-narciarskie-w-polsce-2012,5,4996066,artykul.html| tytuł = Najlepsze ośrodki narciarskie w Polsce| data dostępu = 2012-01-12| opublikowano=onet.pl}}</ref>.
 
Górska rzeka [[Białka (dopływ Dunajca)|Białka]] nadaje się do uprawiania [[sporty ekstremalne|sportów ekstremalnych]] m.in. [[Kajakarstwo|kajakarstwa górskiego]] i spływów pontonowych. Okoliczne wzgórza wykorzystywane są także przez [[paralotniarstwo|paralotniarzy]].
 
W Białce Tatrzańskiej 16 czerwca 2011 r. oddano do użytku baseny termalne Terma Białka o powierzchni lustra 1382,67 m². Woda termalna parku wodnego pozyskiwana jest z głębokości 2500 metrów i ma temperaturę około 80 stopni Celsjusza. Dach kompleksu pokryty jest w całości naturalną roślinnością.
 
=== Zabytki ===
Wart obejrzenia jest zabytkowy drewniany kościółek pw. św. Szymona i Judy Tadeusza, który należy do [[Szlak architektury drewnianej|Szlaku Architektury Drewnianej]]. Został on wybudowany około 1700 roku przez Jędrzeja Topora i Jana Chlipalskiego. Kościółek, podobnie jak okoliczne świątynie drewniane pokryty jest gontem, składa się z prezbiterium, nawy oraz wieży z nadwieszaną izbicą i hełmem. Wnętrze jest barokowe i barokowo-klasycystyczne. Kościół okolony jest murowanym ogrodzeniem, w którym zachowały się bramy z XVIII i XIX wieku. Całość ocieniają lipy - zabytki przyrody. W latach 20-tych XX wieku, wykonano prace renowacyjne i konserwatorskie. Dziś we wnętrzu zgromadzony jest zbiór narzędzi rolniczych i dawnych przedmiotów gospodarczych. W okresie wakacyjnym odprawiana jest msza święta w języku łacińskim.
 
Odległości do ważniejszych miejscowości: