Atlatl: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
template {{fakt}} do sformulowan ktore wydaja sie europocentryczne (tzn. generalnie nieprawdziwe); +ilustracje; +wzmianka o szerokim rozpowszechnieniu w ameryce przedkolumbijskiej oraz w australii
reogranizacja (bez zamiany tekstu) - wydziel jedna sekcje dla czytelnosci
Linia 3:
[[Plik:Propulseur-2.jpg|thumb|Sposób użycia]]
 
'''Miotacz [[oszczep (broń)|oszczepów]]''', '''atlatl''' (z [[język nahuatl|azteckiego]] ''ahtlatl'') – [[broń]] w postaci wydrążonego kawałka [[Drewno (technika)|drewna]] z zagłębieniem na jednym z końców, stosowana na całym świecie od czasów [[górny paleolit|górnego paleolitu]]. Najstarsze odnalezione atlatle mają ok. 20 tys. lat. Broń ta nigdy nie była specjalnie rozpowszechniona{{fakt}}, gdyż ustępowała pod wieloma względami praktyczniejszemu [[Łuk (broń)|łukowi]], który stopniowo wypierał miotacz oszczepów. Najwięcej{{fakt}} znalezionych atlatli ma ok. 12-10 tys. lat. Ostatecznie atlatl na niemal całym świecie ustąpił łukowi ok. 8-6 tys. lat temu{{fakt}}. Najdłużej, bo do [[XVI wiek|XVI]] w. miotacz oszczepów był w użyciu w [[Ameryka Środkowa|Ameryce Środkowej]], m.in. stosowały go wojska [[Aztekowie|Azteków]] przeciwko [[Hiszpania|hiszpańskim]] [[konkwista]]dorom pod wodzą [[Hernán Cortés|Hernána Cortésa]].
 
Odmiany tej broni stosowane były również w starożytnej Grecji (pod nazwą ''ankule'') oraz Rzymie (''amentum''). Miotacz oszczepów był w szerokim użyciu Pierwszych Narodów Ameryki (Indianie, Innuici) oraz [[Aborygeni australijscy|australijskich Aborygenów]] w okresie pierwszego kontaktu z Europejczykami.
 
Atlatl ma postać niezbyt długiego (ok. 40–60 cm) kawałka wydrążonego drewna, na końcu którego znajduje się hakowate zagłębienie, będące miejscem na umieszczenie końcówki drzewca [[oszczep (broń)|oszczepu]].
 
Zastosowanie miotacza oszczepów znacznie zwiększa zasięg rzutu – [[Rekordy świata w lekkoatletyce|rekord świata]] w [[Rzut oszczepem|rzucie oszczepem]] z użyciem atlatla wynosi 258 m, podczas gdy rekord w klasycznym rzucie oszczepem (mężczyzn) to niespełna 98,5 m.
 
== Rozpowszechnienie ==
Broń ta nigdy nie była specjalnie rozpowszechniona{{fakt}}, gdyż ustępowała pod wieloma względami praktyczniejszemu [[Łuk (broń)|łukowi]], który stopniowo wypierał miotacz oszczepów. Najwięcej{{fakt}} znalezionych atlatli ma ok. 12-10 tys. lat. Ostatecznie atlatl na niemal całym świecie ustąpił łukowi ok. 8-6 tys. lat temu{{fakt}}. Najdłużej, bo do [[XVI wiek|XVI]] w. miotacz oszczepów był w użyciu w [[Ameryka Środkowa|Ameryce Środkowej]], m.in. stosowały go wojska [[Aztekowie|Azteków]] przeciwko [[Hiszpania|hiszpańskim]] [[konkwista]]dorom pod wodzą [[Hernán Cortés|Hernána Cortésa]].
 
Odmiany tej broni stosowane były również w starożytnej Grecji (pod nazwą ''ankule'') oraz Rzymie (''amentum''). Miotacz oszczepów był w szerokim użyciu Pierwszych Narodów Ameryki (Indianie, Innuici) oraz [[Aborygeni australijscy|australijskich Aborygenów]] w okresie pierwszego kontaktu z Europejczykami.
 
== Bibliografia ==