Bitwa o Charków (1943): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
usuniecie powtarzajacych sie linkow
drobne merytoryczne w naglowku na podstawie teksu w sekcji o kontrofensywie Mansteina, dodanie linku
Linia 24:
Kiedy niemiecka [[6 Armia (III Rzesza)|6. Armia]] była [[Bitwa stalingradzka|okrążona pod Stalingradem]] [[Armia Czerwona]] podjęła serię większych ataków przeciwko reszcie jednostek [[Grupa Armii Południe|Grupy Armii "Południe"]]. 29 stycznia 1943 roku Rosjanie rozpoczęli operację "Skaczok", zaś 2 lutego operację "Zwiezda", które pomiędzy styczniem a początkiem lutego przełamały niemieckie linie obronne, co doprowadziło do wyzwolenia przez oddziały radzieckie miast Charków, [[Kursk]], Biełgorod, [[Ługańsk|Woroszyłowgrad]] i [[Izjum]]. Radzieckie sukcesy spowodowały nadmierne rozciągnięcie jednostek biorących udział w tych operacjach. Podczas ciągłych operacji wojska radzieckie zostały mocno wyczerpane i w niektórych dywizjach radzieckich pozostawało zaledwie 1000–2000 żołnierzy. 21 lutego feldmarsz. [[Erich von Manstein]] rozpoczął kontrofensywę na Charków używając w tym celu świeżego [[II Korpus Pancerny SS|II Korpusu Pancernego SS]] i dwóch armii pancernych.
 
Pomimo tego, że siły niemieckie posiadały mniej ludzi, niż oddziały Armii Czerwonej, to udało im się oskrzydlić, otoczyć i pokonać jednostki radzieckie na południe od Charkowa. Dzięki temu Manstein mógł ponowić swoją ofensywę na Charków 728 marcalutego. Pomimo rozkazów nakazujących otoczenie Charkowa od północy II Korpus Pancerny SS uderzył od razu na samo miasto 114 marca. Doprowadziło10 tomarca oddziały niemieckie podeszły do czterodniowychprzedmieść miasta, które po kilkudniowych ciężkich walkwalkach ulicznych, zanim Charków zostałzostało ponownie zdobytyzdobyte przez [[1 Dywizja Pancerna SS Leibstandarte SS Adolf Hitler|1. Dywizję Pancerną SS]] 15 marca. Niemcy zdobyli Biełgorod trzy dni później tworząc wybrzuszenie, które doprowadziło do [[Bitwa na Łuku Kurskim|bitwy na Łuku Kurskim]] w lipcu 1943 roku. W wyniku niemieckiej kontrofensywy Rosjanie stracili ponad 80 000 żołnierzy. Walki uliczne w Charkowie także były krwawe dla II Korpusu Pancernego SS, który do połowy marca stracił ok. 4300 żołnierzy. Bitwa ta doprowadziła do stabilizacji frontu wschodniego po katastrofalnej porażce pod Stalingradem.
 
== Podłoże ==
Linia 77:
Szturm Charkowa rozpoczął się 4 marca atakiem [[II Korpus Pancerny SS|II Korpusu Pancernego SS]] i XLVIII Korpusu Pancernego na pozycje 3. Armii Pancernej, której opór był na tyle silny, że w ciągu dwóch dni Niemcy posunęli się tylko o 6-8 km. W takiej sytuacji kierunek ataku został zmieniony 6 marca na styk 69. Armii i 3. Armii Pancernej. Niemieckie oddziały pancerne zdołały w rejonie Walek przerwać front i wejść na 15 km w głąb pozycji wroga. Następnego dnia zwiększono nacisk przez wprowadzenie do walki Korpusu Armijnego "Raus", co zmusiło 3. Armię Pancerną do cofnięcia się za rzekę [[Mża]]. Niemieckiego marszu nie powstrzymało też skierowanie pod Charków kolejnych trzech dywizji strzeleckich<ref name=autonazwa6 />.
 
Dla ratowania położenia na froncie Stawka nakazała 8 marca, aby [[Front Południowo-Zachodni (radziecki)|Front Południowo-Zachodni]] siłami [[2 Korpus Pancerny Gwardii|2. Korpusu Pancernego Gwardii]] i trzech dywizji strzeleckich przeprowadził kontratak z rejonu [[Zmijiw|Zmijewa]] przez Taranowkę w kierunku Nowej Wołogdy na skrzydło i tył wojsk niemieckich. Jednocześnie 40. Armia miała uderzyć na zachód od Ljubotyna. Prowadzone tego i następnego dnia działania nie przyniosły rezultatu. 9 marca przerwa między 69. Armią a 3. Armią Pancerną powiększyła się do 45 km. Następnego dnia miała ona już 60 km. Rzucone na pomoc dwa korpusy pancerne ([[2 Korpus Pancerny Gwardii|2. Gwardii]] i [[18 Korpus Pancerny (ZSRR)|18.]]) Frontu Południowo-Zachodniego i rezerwowy [[3 Korpus Pancerny Gwardii|3. Gwardii]] też niczego nie zmieniły, a poniosły dotkliwe straty. Wieczorem 10 marca wojska niemieckie podeszły do przedmieść Charkowa. Po dwóch dniach walki toczyły się już na terenie miasta. Kiedy po całkowitym okrążeniu Charkowa 14 marca los miasta wydawał się przesądzony, dowódca [[Front Woroneski|Frontu Woroneskiego]] wydał rozkaz o ewakuacji. Do rana 17 marca część oddziałów 3. Armii Pancernej zdołała się wyrwać z okrążenia i przejść na lewy brzeg Dońca<ref name=autonazwa6 />.
 
Nie powiodła się też obrona innych miast w tym rejonie. 12 marca został zajęty [[Grajworon]], 14 marca [[Borisowka]], a 18 marca Biełgorod. Od 20 do 25 marca niemieckie wojska usiłowały jeszcze kontynuować działania ofensywne, ale uniemożliwiła to wcześniejsza niż zwykle [[odwilż]]. Rosjanie zostali pobici i ponieśli znaczne straty, ale przerwanie frontu na większą skalę i rewanż za Stalingrad nie doszły do skutku<ref name=autonazwa6 />.