Wikipedia

Pasztuni: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m redakcyjne
m drobne redakcyjne, WP:SK
Linia 1:
{{Naród infobox
| Naród = Pasztuni ('''پشتون''')
| Postacie = [[Plik:Pashtun people.jpg|240px]]
| Opis_postaci =
| L_ogółem = 40-45 mln
| Zamieszkanie = {{Państwo|AFG}}<br />{{Państwo|IRN}}<br />{{Państwo|PAK}}
| Język = [[język paszto|paszto]]
| Religie = głównie [[islam]]
| Pokrewieństwo = [[Persowie]]<br />[[Beludżowie]]<br />[[Pamirczycy]]<br />[[Kurdowie]]
}}
'''Pasztuni''' a. '''Pasztunowie''' (nazwa własna '''پشتون''' ''{{unicode|Pəṣtun}}'') – główna [[grupa etniczna]] [[Afganistan]]u (uważająca się za jedyną ludność rdzennie afgańską) oraz jedna z głównych grup etnicznych [[Pakistan]]u, mniejsze skupiska zamieszkują także przygraniczne tereny [[Iran]]u i [[Indie|Indii]]. Pod względem antropologicznym zaliczają się do [[biała rasa człowieka|rasy białej]].
 
Jest to lud [[Nomada|koczowniczy, pasterski, nomadyczny]]. Wszedł on w konflikt z ludami osiadłymi, rolniczymi ([[Tadżycy|Tadżykami]], [[Hazarowie|Hazarami]], [[Uzbecy|Uzbekami]] i [[Kirgizi|Kirgizami]]) ze względu na sprzeczność interesów i inne wartościowanie kultury. Narodowym sportem Pasztunów jest ''[[buzkaszi]]'', a narodowym tańcem - ''[[attan]]''.
 
Pasztuni są [[islam|muzułmanami]] [[Sunnizm|sunnitami]], z wyjątkiem klanu Turi wyznającego [[szyizm]]. Dużą rolę w ich kulturze odgrywa [[Pasztunwali]] -– tzw. kodeks honorowy, oparty m.in. na zemście rodowej. Ważne decyzje podejmowane są przez ''[[loja dżirga]]'' – radę starszyzny plemienia.
 
Narodowym tańcem Pasztunów jest ''[[attan]]''<ref name=culture>[http://www.everyculture.com/wc/Afghanistan-to-Bosnia-Herzegovina/Pashtun.html Countries and Their Cultures: Pashtun].</ref>.
Pasztuni dzielą się na duże plemiona (''tabar''), dzielące się z kolei na rody (''chel''). Ważne decyzje podejmowane są przez ''[[loja dżirga]]'' - radę starszyzny plemienia.▼
 
Pasztuni z północnych regionów Afganistanu uprawiają także popularny w tych regionach narodowy sport ''[[buzkaszi]]''<ref name=culture />.
 
== Plemiona pasztuńskie ==
▲Pasztuni dzielą się na duże plemiona (''tabar''), dzielące się z kolei na rody (''chel''). Ważne decyzje podejmowane są przez ''[[loja dżirga]]'' - radę starszyzny plemienia.
 
{|
|
|- valign=top
|
 
* [[Ahmadzai]]
* [[Aczakzai]]
* [[Afridi]]
* [[Alizai]]
* [[Amerchel]]
* [[Aminzai]]
 
* [[Baburkhel]]
* [[Bahadurzai]]
Linia 37 ⟶ 39:
* [[Bhittani]]
* [[Burki]]
 
|
|* [[Chakwani]] (Chugiani)
* [[Chalil]]
* [[Charoti]]
Linia 45 ⟶ 47:
* [[Czamkanni]]
* [[Czagharzai]]
 
* [[Daftanai]]
* [[Daudzai]]
Linia 58 ⟶ 59:
* [[Edo-Chel]]
* [[Ferozchel]]
 
|
|* [[Gamarjani]]
* [[Gandapur]]
* [[Gigiani]]
Linia 74 ⟶ 75:
* [[Katawazi]]
* [[Karimzai]]
* [[Kundi]]
* [[Lodhi]]
 
|
|* [[Maddachel]]
* [[Mahsud]]
* [[Mallagori]]
Linia 94 ⟶ 95:
* [[Nasseri]]
* [[Najebchel]]
 
|
|* [[Nijazi]]
* [[Nurzai]]
* [[Nuhani]]
Linia 112 ⟶ 113:
* [[Szerzai]]
* [[Szilmani]]
 
|
|* [[Szinwari]]
* [[Szirani]]
* [[Stanekzai]]
Linia 136 ⟶ 137:
|}
 
== Zobacz też ==
* [[pakol]] -– tradycyjne nakrycie głowy Pasztunów
 
{{Przypisy}}
 
[[Kategoria:Etnografia Pakistanu]]
Linia 144 ⟶ 147:
[[Kategoria:Etnografia Iranu]]
[[Kategoria:Plemiona pasztuńskie|*]]
 
[[fa:مردم پشتون]]
[[ml:പഷ്തൂണ്‍]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Pasztuni”