Harry Rawson: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
Linia 9:
|stopień grafika =
|stopień = [[admirał]]
|data urodzenia = {{dts|[[5|11| listopada]] [[1843}}]]
|miejsce urodzenia = [[Walton-on-Hill]]
|data śmierci = {{dts|[[3|11| listopada]] [[1910}}]]
|miejsce śmierci = [[Londyn]]
|lata służby = 1857-1901
Linia 17:
|jednostki =
|stanowiska =
|wojny i bitwy = [[II wojna opiumowa]]<br />[[wojna brytyjsko-egipska (1882)]]<br />[[wojna angielsko-zanzibarska]]
|późniejsza praca = [[gubernatorzy Nowej Południowej Walii|gubernator Nowej Południowej Walii]]
|odznaczenia = {{order|OŁ|KW}}{{order|OŚMŚJ|KW}}
Linia 23:
|wikicytaty =
}}
Sir '''Harry Holdsworth Rawson''' (ur. [[5 listopada]] [[1843]] w [[Walton-on-Hill]] -, zm. [[3 listopada]] [[1910]] w [[Londyn]]ie) - [[Wielka Brytania|brytyjski]] żołnierz i działacz polityczny, [[admirał]], w latach 1902-1909 [[gubernatorzy Nowej Południowej Walii|gubernator Nowej Południowej Walii]].
 
== Biografia ==
=== Kariera wojskowa ===
Rawson wstąpił do [[Royal Navy]] jako czternastoletni kadet. Jeszcze jako nastolatek wziął udział w [[II wojna opiumowa|II wojnie opiumowej]], walcząc m.in. podczas zdobywania [[Forty Dagu|Fortów Dagu]]. W 1877 otrzymał stopień kapitana i został dowódcą [[fregata (okręt)|fregaty]] [[HMS Minotaur|HMS "Minotaur"„Minotaur”]]. W czasie [[Wojna brytyjsko-egipska (1882)|wojny brytyjsko-egipskiej w 1882]] odpowiadał za wszystkie brytyjskie okręty transportowe biorące udział w tym konflikcie. W 1883 został powołany w skład sztabu brytyjskiej Floty Śródziemnomorskiej. Następnie w 1885 objął dowodzenie bazy morskiej [[HMNB Devonport]]. W 1889 powrócił do służby na morzu jako dowódca [[pancernik]]a [[HMS Benbow|HMS "Benbow"„Benbow”]]. W 1895 został dowódcą sił Royal Navy stacjonujących w Afryce Południowej. W 1896 był głównodowodzącym siłami brytyjskimi podczas [[Wojna angielsko-zanzibarska|wojny angielsko-zanzibarskiej]].
 
W 1897 kierował ekspedycją karną, wysłaną do [[Królestwo Benin|Królestwa Benin]] celem pomszczenia poprzedniego brytyjskiego oddziału próbującego podbić te ziemie, którego wszyscy członkowie poza dwoma zostali zabici. W czasie wyprawy wojska Rawsona wyrządziły wielkie szkody, niszcząc lub rabując znaczną część dziedzictwa kulturowego królestwa, m.in. słynne [[Brązy z Beninu|brązy z Beninu]], do dziś przechowywane w [[Muzeum Brytyjskie|Muzeum Brytyjskim]]. Choć ekspedycja nie wzbudzała poważniejszych kontrowersji w czasie jej trwania, obecnie uważa się ją za jeden z najbardziej wstydliwych epizodów w dziejach brytyjskich wojen kolonialnych.
 
W 1898 otrzymał jedno z najbardziej prestiżowych stanowisk w Royal Navy, jakim było dowodzenie siłami odpowiedzialnymi za zabezpieczenie [[Lakanał Manchemorski|kanału]] [[La Manche]].
 
=== Kariera polityczna ===
W 1902 został mianowany gubernatorem Nowej Południowej Walii. Było to już wówczas stanowisko o znaczeniu głównie ceremonialnym, gdyż realną władzę sprawował [[premierzy Nowej Południowej Walii|premier]], a dodatkowo od 1901 Nowa Południowa Walia była jednym ze stanów nowo powołanego [[Australia|Związku Australijskiego]], wobec czego jej władze musiały przekazać znaczną część własnych kompetencji na szczebel federalny. Zdobył na tyle dużą popularność wśród mieszkańców stanu, iż jego kadencja została przedłużona i potrwała siedem lat zamiast zwyczajowych czterech lub pięciu. Opuścił Australię w maju 1909 roku.
 
Zmarł w Londynie w listopadzie 1910 w wieku 66 lat. Przyczyną zgonu były komplikacje po operacji usunięcia [[Zapalenie wyrostka robaczkowego|wyrostka robaczkowego]].
 
=== Życie prywatne ===
Linia 42:
 
== Odznaczenia i upamiętnienie ==
Rawson był kawalerem szeregu odznaczeń wojskowych i cywilnych. Dwukrotnie otrzymywał [[Order Łaźni]], najpierw w 1897 klasy Rycerz Komandor (KCB), a później w 1906 klasy Rycerz Wielkiego Krzyża (1906). W 1909 przyznano mu [[Order św. Michała i św. Jerzego]] klasy Rycerz Wielkiego Krzyża (GCMG). Posiadał także kilka odznaczeń zagranicznych, m.in. [[Imperium osmańskie|osmańskich]], [[Belgia|belgijskich]] i [[Egipt|egipskich]]. Jako kawaler najwyższych klas dwóch spośród głównych orderów miał prawo dopisywania przed nazwiskiem tytułu ''[[Sir]]sir''.
 
W 1906 Rawson ufundował wręczany do dzisiaj puchar jego imienia, który obecnie stanowi główne trofeum w uczelnianych zawodach sportowych mężczyzn na [[University of Sydney]].
 
== Bibliografia ==
* {{cytuj stronę | url = http://adb.anu.edu.au/biography/rawson-sir-harry-holdsworth-8162 | tytuł = Rawson, Sir Harry Holdsworth (1843–1910) | nazwisko = Rutledge | imię = Martha | data = 1988 | praca = Australian Dictionary of Biography | opublikowany = Australian National University | język = en | data dostępu = 2013-06-13}}
 
{{Gubernatorzy Nowej Południowej Walii}}