Gawłów (województwo małopolskie): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
link
Linia 50:
W czasie [[I rozbiór Polski|I rozbioru Polski]], gdy Bocheńszczyzna znalazła się w rękach [[austria]]ckich, Gawłów należał do dominium krzeczowskiego. Stało się to w czerwcu [[1772]]. Dobrami krzeczowskimi zarządzał wtedy podstarości [[Ignacy Dydyński]], jednak te dobra utracił. Austriacy przejęli bowiem polskie królewszczyzny. Na ogół jednak szybko się ich wyzbywali w drodze [[Licytacja (prawo)|licytacji publicznej]], ponieważ dążyli do jak najszybszego doraźnego wzbogacenia skarbu monarchii.
 
W latach 1785–1790 w Gawłowie nastąpiła kolonizacja niemiecka tzw. józefińska. W pierwszym okresie nastąpił masowy napływ kolonistów. Koloniści musieli najpierw dostać w [[Wiedeń|Wiedniu]] paszporty kolonizacyjne, później wysyłani byli do poszczególnych miejscowości w Galicji. Tam z kolei nie zawsze były przygotowane dla nich parcele i domy. Spowodowało to wydanie czasowego wstrzymania napływu kolonistów i ich podział na grupy i klasy. Uprzywilejowani byli ci, którzy posiadali własny majątek, oni też dostawali większe parcele i domy na koszt państwa. Reszta przyjeżdżała na własne ryzyko. Jednym z ważniejszych ośrodków kolonizacji stała się Bochnia, na którą zaborcy zwrócili szczególną uwagę w związku z zawładnięciem [[Kopalnia soli Bochnia|kopalni soli]]. Bardziej intensywna działalność kolonizacyjna rozpoczęła się po śmierci cesarzowej [[Maria Teresa Habsburg|Marii Teresy]] i wstąpieniu na tron jej syna [[Józef II Habsburg|Józefa II]], który wzorując się na rozwiązaniach kolonizacyjnych [[Fryderyk II Wielki|Fryderyka Wielkiego]] podpisał [[17 września]] [[1781]] [[patent tolerancyjny]]. Celem rozpoczętych działań miało być „przyjście krajowi z pomocą w podniesieniu stanu gospodarki”. Dopuszczał on także kolonizację rolniczą, w odróżnieniu od patentu kolonizacyjnego swojej matki.
 
Koloniści, którzy przybyli do Gawłowa, utworzyli [[Nowy Gawłów]]. W 1809 wybudowali drewniany [[zbór]] protestancki, który stoi do dziś. Gmina ewangelicka w Gawłowie utrzymała w sąsiednich [[Majkowice (powiat bocheński)|Majkowicach]] (obecnie [[Remiza strażacka|remiza]] [[Ochotnicza Straż Pożarna|OSP]]) prywatną szkołę dla mniejszości niemieckiej. Koloniści gawłowscy pracowali w kopalni soli w Bochni. Szybko [[Asymilacja kulturowa|zasymilowali]] się z miejscową ludnością, część z nich przyjęła nawet [[katolicyzm]]. Dużym problemem była niewystarczająca liczba kwater, co przyczyniło się do wyrzucania z domów [[Żydzi|Żydów]], którzy nie płacili podatków. Jednak później zaczęto płacić chłopom i Żydom za wynajmowanie pomieszczeń dla kolonistów. Bałagan organizacyjny związany z kolonizacją, brak domostw, szerzące się choroby i wysokie koszty spowodowały, że 4 sierpnia 1785 cesarz wstrzymał – formalnie czasowo, jednak w praktyce na zawsze – akcję kolonizacyjną.