Płachta Zygalskiego: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawa linków
źródła/przypisy, linki zewnętrzne
Linia 3:
[[Plik:Zygalski sheets (perforated sheets).jpg|250px|right|thumb|Nałożone na siebie dwie ''płachty Zygalskiego''. Ekspozycja w brytyjskim muzeum w [[Bletchley Park]].]]
 
'''Płachta Zygalskiego''' – arkusz perforowanego papieru służący jako [[nośnik danych]]. Używany przez polskich [[Kryptologia|kryptologów]] do dekodowania zaszyfrowanych komunikatów niemieckiej maszyny szyfrującej [[Enigma]] z wykorzystaniem matematycznej [[Permutacja|teorii permutacji]].<ref>[http://gamma.im.uj.edu.pl/~blocki/pmd/pm-wasik.pdf Joanna Wąsik, "Złamanie szyfru Enigmy przy użyciu teorii permutacji", Instytut Matematyki Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytet Jagielloński. Plik w formacie PDF.]</ref> Nazwa utworzona została od nazwiska polskiego wynalazcy [[Henryk Zygalski|Henryka Zygalskiego]]. Wynalazek ten odegrał dużą rolę we wczesnym dekryptażu kodów Enigmy przez polski kontrwywiad wojskowy - [[Biuro Szyfrów 4|Biuro Szyfrów nr 4]].<ref>Andrzej Pepłoński - "Kontrwywiad II Rzeczypospolitej (Kulisy wywiadu i kontrwywiadu)", Dom Wydawniczy Bellona Warszawa, 2002.</ref>
 
==Geneza powstania==
Linia 11:
W latach 1935 - 1936 polscy matematycy z biura szyfrów wprowadzili w dekryptażu komunikatów Enigmy metodę "kart charakterystyk". Wyparła ona wcześniejszą [[Metoda rusztu|metodę rusztu]] oraz [[Metoda zegarowa|metodę zegarową]], które znacznie straciły swoją efektywność w związku ze zmianami procedur kodowania wprowadzonymi przez Niemców po [[1 października]] [[1936]]. Zwiększenie przez nich liczby połączeń na przełącznicy kablowej Enigmy oraz codzienne zmiany klucza szyfrowania spowodowało, że deszyfracja komunikatów stała się bardziej złożona i pracochłonna.
 
Nowa metoda zrywała z wczesną "ręczną" deszyfracją niemieckich szyfrów i po raz pierwszy wprowadzała maszynowe ich łamanie za pomocą maszyn deszyfrujących takich jak [[Cyklometr]] - urządzenia wynalezionego przez polskiego [[matematyka]] i [[kryptologia|kryptologa]] [[Marian Rejewski|Mariana Rejewskiego]]. [[metoda kart charakterystyk|Metoda "kart charakterystyk"]] była niezależna od liczby połączeń kabli na łącznicy Enigmy. Katalog kart konstruowano przy wykorzystaniu cyklometru, który wyliczał [[permutacja|permutacje cykliczne]].<ref>[http://gamma.im.uj.edu.pl/~blocki/pmd/pm-wasik.pdf Joanna Wąsik, "Złamanie szyfru Enigmy przy użyciu teorii permutacji", Instytut Matematyki Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytet Jagielloński. Plik w formacie PDF.]</ref> Po zapisaniu w [[Grupa permutacji|katalogu wszystkich charakterystyk]] można było z niego odczytywać odpowiednie permutacje odpowiadające ustawieniu wirników danego dnia.
 
Cały proces deszyfracji tą metodą był dość pracochłonny i zajmował początkowo wiele czasu. Dla każdej z 17 576 pozycji, w których mogła być ustawiona maszyna, należało przeanalizować sześć możliwych sekwencji wzajemnego ustawienia wirników, co w efekcie daje 105 456 wyników. Przygotowanie pierwszego katalogu pochłonęło ponad rok pracy zespołu z biura szyfrów, ale po jej zakończeniu około roku 1935, określenie klucza dziennego było możliwe w czasie od 12 do 20 minut.<ref>Władysław Kozaczuk – Enigma: How the German machine cipher was broken, and how it was read by the Allies in World War Two, redakcja i tłumaczenie Christopher Kasparek University Publications of America, 1984 ISBN 0-89093-547-5.</ref>