Jacek Idzi Przybylski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
życiorys, +sekcja Twórczość, źr.: "Nowy Korbut", t.6, cz.1, s.94-101
życiorys, +sekcja Twórczość, źr.: "Nowy Korbut", t.6, cz.1, s.94-101
Linia 2:
 
== Życiorys ==
Syn krawca Bartłomieja i Jadwigi z Mańków, obywateli [[Kraków|Krakowa]]. Najstarszy z czternaściorga ich dzieci. Otoczony opieką swego wuja Pawła Mańki, profesora Szkół Nowodworskich. W niej rozpoczął (od roku szkolnego 1765/1766) swoją edukację, później studiował w Akademii Krakowskiej, bakałarz (27 kwietnia [[1771]]), licencjat z filozofii - [[1773]], magisterium ze sztuk wyzwolonych i doktorat z filozofii - [[1775]], [[Święcenia niższe|niższe świecenia kapłańskie]] (''quatuor minorum ordinum'') - [[10 czerwca]] 1775 (zrezygnował z posługi w [[1780]] roku); pracował w koloniach akademickich w Tarnowie (1773-1775), Chełmnie (poetyka i wymowa w latach 1775-[[1778]]), w latach 1778-[[1780]] profesor Szkół Nowodworskich w Krakowie, później w szkole wydziałowej w [[Lublin]]ie (1780/1781) i [[Warszawa|Warszawie]] (profesor historii i prawa w okresie od 1781/1782 do 1783/1784); w latach [[1785]]-[[1786]] dla pogłębienia wiedzy bibliotecznej przebywał w [[Wiedeń|Wiedniu]] i [[Rzym]]ie (powrót do Polski w październiku 1786). Trzy lata wcześniej (grudzień 1783) Przybylski otrzymał tytuł konsyliarza królewskiego za mowę, którą wygłosił w 100-lecie Odsieczy Wiedeńskiej. Na wniosek Hugona Kołłątaja w październiku 1784 został powołany na bibliotekarza (prefekta) i jednocześnie profesora starożytności w Szkole Głównej Koronnej w Krakowie (wykłady od roku akademickiego 1787/1788); od jesieni [[1791]] profesor języka i literatury greckiej. W roku 1788 mianowany członkiem Departamentu Regencji Kandydatów przy Komisji Edukacji Narodowej. Latem roku 1794 (także w 1796) przebywał na leczeniu w Karlsbadzie. W roku 1795 redagował czasopismo "Monitor Różnych Ciekawości". [[24 lutego]] [[1802]] zmuszony do przejścia na emeryturę, powrócił do Szkoły Głównej w Krakowie w roku [[1809]], by ostatecznie przejść na emeryturę w [[1813]]. Od roku [[1803]] członek [[Towarzystwo Przyjaciół Nauk|Towarzystwa Przyjaciół Nauk]] w Warszawie i od [[1816]] Towarzystwa Naukowego w Krakowie; tworzył też w [[1787]] Związek Filantropów i aktywnie w nim uczestniczył.
 
Zmarł w wieku 63 lat (11 września 1819) w Krakowie i został pochowany na koszt miasta w Kościele Mariackim, gdzie zachowało się jego [[epitafium]].
Linia 84:
# Hezjod: ''Dzieła dochowane wszystkie, to jest: 1. Teogonia, 2. Tarcza Herkulesa, 3. Roboty i dnie. Z greckiego przekładania...'', Kraków 1790, cz. 3 wydana także osobno: Kraków 1790, (z odą: ''Do... K. Idatte'')
# L. Kamoens: ''Luzjada... czyli odkrycie Indii Wschodnich. Poemat w pieśniach dziesięciu przekładania...'', Kraków 1790; fragmenty przedr. Sz. Bielski w: ''Wybór różnych gatunków poezji z rymotwórców polskich'' cz. 2, wyd. Warszawa 1812, (z odą: ''Do... A. S. Naruszewicza'')
# Homer: ''Iliada'', tłum. 1790-1793, fragmenty wyd.: ''Iliady księga pierwsza. Mor i Gniew. Wierszem według greckiego oryginału przekładania...'', Kraków 1790; całość poprawiona: ''Iliada Homerowska ku czci Achila Polejowicza z Ftyi, w śpiewach 24. Przekładania...'' t. 1-2, Kraków 1814 "Pamiątka dziejów bohatyrskich z wieku Grajskotroskiego, w śpiewach Homera i Kwinta" t. 1-2; rękopisy: Biblioteka Jagiellońska, sygn. 147, t. 1-2 (z roku 1812); Biblioteka PAN Kraków, sygn. 1285 (fragm.).
# J. Milton: ''Raj utracony. Ksiąg dwanaście. Z angielskiego przekładania...'', Kraków 1791, (z odą: ''Do Stanisława Augusta'')
# J. Milton: ''Raj odzyskany. Księgi cztery. Z angielskiego przekładania...'', Kraków 1792, (z odą: ''Do... H. ... Kołłątaja''; w dodatku: bibliografia dzieł Przybylskiego)
# F. Bessat: ''Na koronę królewską Stanisława Augusta z napisem: Hanc iussit fortuna mereri'', (Kraków 1792); 5 przekładów wiersza łacińskiego; m.in. przekł. J. Przybylskiego – Kallimachos z Kyreny: ''Hymny i wiersz o warkoczu Bereniki'', niewydane, (inform. Ważniejsze dzieła i mowy poz. 16)
# ''Treny Jeremiasza nad zburzeniem Jerozolimy, według tekstu LXX tłumaczów, przekładania... podczas ciężkiej jego choroby r. 1793'', Kraków 1793, ("Sto lat myśli polskiej" datuje natomiast rok później: 1794)
# ''Siedem psalmów pokutnych według tekstu LXX tłumaczów, przekładania... podczas ciężkiej jego choroby r. 1793'', Kraków (1793)
# Fryderyk II król pruski: ''O złości ludzkiej, z francuskiego'', "Monitor Różnych Ciekawości" 1795 cz. 1-2; ''O wolności. Z listu do Dargeta'', tamże cz. 5; ''Do wojny'', tamże cz. 8; ''Przestroga dla Prusaków'', tamże cz. 11; ''Do starzejącego się Woltera'', tamże cz. 12; ''Do Gresseta z pochwałą poezji'', tamże cz. 13; ''Do swego dowcipu'', tamże cz. 15
# Voltaire: ''O użytku umiejętności w panujących'', "Monitor Różnych Ciekawości" 1795 cz. 10
# Voltaire: ''Ustawy natury. Wiersz... do Fryderyka II... wierszem ojczystym przełożony'', (Kraków) 1795; przekł. anonimowy
# ''(Gott erhalte), hymn: Boże, zachowaj cesarza, z niemieckiego'', "Gazeta Krakowska" 1797 nr 17
# ''Rysy charakteru Franciszka II, stylem lapidarnym. Z niemieckiego'', Kraków 1797
# S. Gessner: ''Śmierć Abla w pięciu pieśniach z niemieckiego'', Kraków 1797; wyd. następne Kraków 1800, (w dodatku do wyd. 1 bibliografia dzieł Przybylskiego z lat 1779-1797, w egz. Biblioteki Uniwersytetu Poznańskiego z rękopiśmiennymi uzupełnieniami Przybylskiego do roku 1813)
# Homer: ''Odysseja Homerycka. Ku czci Ulisa Laertowicza z Itaki w śpiewach 24. Przekładania...'', powst. przed rokiem 1799, wydano t. 1-2, Kraków 1815 "Pamiątka dziejów bohatyrskich z wieku Grajskotroskiego, w śpiewach Homera i Kwinta" t. 4-5; rękopis: Biblioteka Jagiellońska, sygn. 147, t. 3 (pt. ''Ulisseja''); datę powst. ustalił list K. C. Mrongowiusza z 14 lutego 1799
# P. Ovidius Naso: ''Wiersze na wygnaniu pisane, to jest Rzeczy smutne, Klątwa na Ibisa, Listy z Pontu. Przekladania...'', Kraków 1802
# Q. Horatius Flaccus: ''List do Pizonów o kunszcie poetycznym. Podział i przekł. ...'', Kraków 1803; wyd. następne zmienione w: ''Klucz staroświatniczy...'', Kraków 1816, cz. 2, s. 223-237; zobacz Ważniejsze dzieła i mowy poz. 47
# M. Molski: ''Na przyjazd Najjasniejszego Pana (Fryderyka Augusta) do Warszawy... d. 17 maja 1810 roku. (przekład łaciński)'', "Gazeta Krakowska" i osobno (Kraków) 1811; druk nienotowany u Estreichera, inform. Cybertowicz
# P. Vergilius Maro: ''Jeorgiki Wirgilowskie do Mecenasa, wiersz dydaktyczny o ziemiaństwie, czyli o gospodarstwie wiejskim, księgi cztery'', Kraków 1813
# Kwintus Kalaber (Quintus Smyrnaeus): ''Dopełnienia Iliady Kwintowskie ku czci bohatyrów rozburzycielów Ilionu, w śpiewach 14'', Kraków 1815 "Pamiątka dziejów bohatyrskich z wieku Grajskotroskiego, w śpiewach Homera i Kwinta" t. 3; rękopis: Biblioteka Jagiellońska, sygn. 147, t. 4
# Koluthos z Lykopolis: ''Porwanie Heleny'', wyd. w: ''Klucz staroświatniczy...'', Kraków 1816, cz. 1, s. 359-368; zobacz Ważniejsze dzieła i mowy poz. 47
# Tryfiodor Egipcjanin: ''Wzięcie Ilionu'', wyd. w: ''Klucz staroświatniczy...'', Kraków 1816, cz. 1, s. 446-463; zobacz Ważniejsze dzieła i mowy poz. 47
# M. W. Dubiecki: ''Odnowienie wieczystego hołdu dla Polskiej Królowej Marii Panny Bogarodzicy na Jasnej Górze w stoletnią koronacji cudownego obrazu rocznicę d. 8 września 1817 wykonane. (tłum. "Przełożyciel Śpiewów Homera i Kwinta"), brak miejsca i roku wydania; obok tekstu przekładu – łaciński tekst oryginalny pt. ''Invocatio pepetuo clientele Reginae Poloniae...''
 
=== Prace edytorskie ===