I bitwa nad Marną: Różnice pomiędzy wersjami

4 września francuski naczelny dowódca gen. [[Joseph Joffre]] wydał rozkaz uderzenia na prawe skrzydło wojsk niemieckich siłami armii brytyjskiej oraz 5 i 6 Armii francuskiej. Niemieckie naczelne dowództwo (szef Sztabu [[Helmuth von Moltke (młodszy)|Helmuth von Moltke]]) dyrektywą z 4 września postawił zadanie utworzenia frontu obrony silami 1 i 2 Armii w celu odparcia uderzenia z zachodu (od Paryża) i dalej prowadzenia operacji zaczepnej na południe i południowy wschód siłami 3, 4 i 5 Armii. Jednakże 3 września 1 armia niemiecka przekroczyła Marnę i weszła w ugrupowanie 2 Armii, zmuszając ją do przegrupowania na wschód, w wyniku czego pomiędzy rzekami Marną a [[Olse]], przy ujściu rzeki [[Ourcq (rzeka)|Ourcq]] pozostał tylko jeden korpus kawalerii. Na początku września stosunek sił na froncie od Paryża do [[Verdun (Moza)|Verdun]] zmienił się na korzyść wojsk [[ententa|Ententy]] (56 dywizji piechoty i 10 dywizji kawalerii, 1082 tys. żołnierzy, 2816 lekkich i 184 ciężkie działa), przeciwko niemieckim (44 dywizji piechoty i 7 dywizji kawalerii, 900 tys. żołnierzy, 2928 lekkich i 436 ciężkich dział). Na zachodnim odcinku przewaga była dwukrotna, ponieważ Francuzi wzmocnili swoje lewe skrzydło, a Niemcy 26 sierpnia wycofali dwa korpusy z 2 i 3 Armii w celu przerzutu ich do Prus Wschodnich.

5 września nad rzeką [[Ourcq (rzeka)|Ourcq]] rozpoczęły się walki na odcinku 6 Armii francuskiej, a 6 września wojska francusko-angielskie przeszły do kontrnatarcia na całym froncie do Verdun. Dowódca 1 Armii niemieckiej gen. [[Alexander von Kluck]] zmuszony był 6-8 września przerzucić wszystkie swoje siły znad rzeki Marny nad rzekę Ourcq w celu zatrzymania wojsk francuskich. W rezultacie pomiędzy 1 a 2 Armiami niemieckimi powstała luka o szerokości 35-40 35–40 km, w którą weszła 5 Armia francuska i Armia brytyjska. Niemieckie dowództwo utraciło możliwość dowodzenia wojskami. Niepomyślna sytuacja na froncie 2 Armii niemieckiej groziła jej okrążeniem i zmuszała jej dowódcę, gen. [[Karl von Bülow|Karla von Bülowa]], do podjęcia w dniu 9 września decyzji o wycofaniu jej prawego skrzydła. To doprowadziło, nie patrząc na powodzenie osiągnięte 9 września przez 1, 3 i 4 Armie, do wycofania 1 Armii, a potem pozostałych armii niemieckich, co 10 września zostało zatwierdzone przez niemieckie naczelne dowództwo. Do 12 września wojska niemieckie wycofały się ok. 65  km za rzekę [[Aisne (rzeka)|Aisne]] na linię na wschód od miasta [[Reims]].

Po dwóch miesiącach zaciekłej walki front ustalił się wzdłuż podwójnej linii okopów, rozciągającej się w poprzek Francji, od [[Szwajcaria|Szwajcarii]] do [[Kanałkanał La Manchemorski|kanału]] [[La Manche]].