Gryfów Śląski: Różnice pomiędzy wersjami

'''Gryfów Śląski''' ([[język niemiecki|niem.]] ''Greiffenberg, ''[[łacina|łac.]] ''Gryphimontium''<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Grässe|imię=Johann Georg Theodor|tytuł=Orbis latinus oder Verzeichniss der lateinischen Benennungen der bekanntesten Städte etc., Meere, Seen, Berge und Flüsse in allen Theilen der Erde nebst einem deutsch-lateinischen Register derselben.|wydawca=G. Schönfeld's Buchhandlung (C. A.Werner)|miejsce=Dresden|data=1861|strony=102|tytuł tomu=Ein Supplement zu jedem lateinischen und geographischen Wörterbuche.|data dostępu=2010-01-10|url=http://books.google.com/books?id=pTgLAAAAQAAJ&printsec=frontcover&dq=Orbis+latinus&cd=3#v=onepage&q=&f=false}}</ref>, [[język niemiecki|niem.]] ''Greiffenberg'') – [[miasto]] w [[województwo dolnośląskie|województwie dolnośląskim]], w [[powiat lwówecki|powiecie lwóweckim]], siedziba [[Gryfów Śląski (gmina)|gminy miejsko-wiejskiej Gryfów Śląski]]. Historycznie leży na południowo-zachodnich rubieżach [[Dolny Śląsk|Dolnego Śląska]]. Położone na [[Pogórze Izerskie|Pogórzu Izerskim]], nad rzeką [[Kwisa|Kwisą]]. Miasto leży, w połowie drogi między [[Jelenia Góra|Jelenią Górą]] a [[Zgorzelec|Zgorzelcem]].

Nie wiadomo kiedy dokładnie założono miasto ponieważ żaden z dokumentów wiarygodnie ukazujący czas założenia miasta się nie zachował. Przyjęte jest, że w 1242 książę śląski [[Bolesław II Rogatka|Bolesław Rogatka]] miał nadać Gryfowowi prawa miejskie. 23 sierpnia 1354 [[Bolko II Mały|Bolko II]] książę [[Księstwo Jaworskie|świdnicko–jaworski]] nadał miastu szereg praw, które sporządzone zostały na podstawie prawa lwóweckiego.

Gryfowa nie ominęły zniszczenia wojen husyckich, które nękały miasto w latach 1427-1431. [[XV wiek]] nie oszczędzał Gryfowa, a szereg klęsk które nękały miasto powodowały spadek liczby ludności do zaledwie 12 osób. Następne stulecie to okres dynamicznego rozwoju miasta, głownie dzięki rodzinie [[Schaffgotschowie|Schaffgotschów]] oraz produkcji i handlu płótnem lnianym<ref name="Pogórze Izerskie 2003">''[[Słownik geografii turystycznej Sudetów]]'', t. 2 (A-Ł) ''Pogórze Izerskie'', red. [[Marek Staffa]], Wydawnictwo I-BiS, Wrocław, 2003, ISBN 83-85773-60-6 (A-Ł), s. 264</ref>. Byli oni właścicielami Gryfowa i okolicznych miejscowości.

W 1524 mieszczanie gryfowscy wznieśli okazały [[ratusz]] – symbol bogactwa miasta, oraz dwa kramy sąsiadujące z nim: solny i mięsny. Od 1525 w mieście odbywały się nabożeństwa [[Luteranizm|ewangelickie]]. Pierwszym kaznodzieją protestanckim był od 1530 Jakub Steinbrecher<ref name="Pogórze Izerskie 2003" />. Wybudowano także winiarnię, a w 1542 podwyższono dzwonnicę. Pierwszy młyn powstał w 1544 z nakazu [[Hans Schaffgotsch|Hansa Schaffgotscha]], a wraz z bratem Krzysztofem za Bramą Jeleniogórską postawili [[szpital]]. Rok 1562 to zawieszenie dzwonu odlanego przez lwóweckich ludwisarzy, a w 1581 gryfowski ratusz zyskał jedno piętro więcej. W późniejszym okresie (1589) wybudowano pierwszą w mieście aptekę.

Po [[Wojna trzydziestoletnia|wojnie trzydziestoletniej]], w 1654, wszystkie kościoły zostały zwrócone katolikom, a ponieważ cesarz nie pozwolił na budowę świątyń protestanckich na swoich ziemiach, mieszkańcy miasta chodzili na nabożeństwa do [[kościół graniczny|kościoła granicznego]] w [[Wieża (województwo dolnośląskie)|Wieży Dolnej]], leżącej na obszarze [[Łużyce Górne|Łużyc Górnych]]<ref name="ReferenceA">''[[Słownik geografii turystycznej Sudetów]]'', t. 2 (A-Ł) ''Pogórze Izerskie'', red. [[Marek Staffa]], Wydawnictwo I-BiS, Wrocław, 2003, ISBN 83-85773-60-6 (A-Ł), s. 265</ref>. Kontakty handlowe, które zapoczątkował gryfowski burmistrz Hans Rother zapewniły na długi czas dobrobyt miastu dzięki wymianie handlowej m.in. z [[Holandia|Holandią]], [[Augsburg]]iem i [[Lipsk]]iem.

Po zajęciu miasta przez [[Królestwo Prus|Prusy]], w 1742 powstała szkoła ewangelicka<ref name="ReferenceA" />. W czasie [[Wojna siedmioletnia|wojny siedmioletniej]], w 1757, miasto zostało złupione przez wojska austriackie<ref>''[[Słownik geografii turystycznej Sudetów]]'', t. 2 (A-Ł) ''Pogórze Izerskie'', red. [[Marek Staffa]], Wydawnictwo I-BiS, Wrocław, 2003, ISBN 83-85773-60-6 (A-Ł), s. 267</ref>. W 1764 gryfowskie zakłady uruchomiły produkcję [[adamaszek|adamaszku lnianego]] i [[tkanina|tkanin]]. Okres wojen napoleońskich i [[Wiosna Ludów|Wiosny Ludów]] nie wpłynął na osłabienie znaczenia gospodarczego miasta. Rok 1783 przyniósł bolesną stratę dla Gryfowa – spłonęło praktycznie całe miasto. Spłonęły [[słodownia]], [[browar]], budynki parafialne i ponad 120 kamienic miejskich. Ożywienie miasta spowodowało doprowadzenie kolei i uruchomienie połączeń kolejowych z Jelenią Górą i [[Zgorzelec|Zgorzelcem]] (1865), Lwówkiem Śląskim (1884), [[Mirsk]]iem (1885) i [[Świeradów-Zdrój|Świeradowem-Zdrojem]] (1909)<ref>''[[Słownik geografii turystycznej Sudetów]]'', t. 2 (A-Ł) ''Pogórze Izerskie'', red. [[Marek Staffa]], Wydawnictwo I-BiS, Wrocław, 2003, ISBN 83-85773-60-6 (A-Ł), s. 269</ref>. Gryfów Śląski w 1927 posiadał najnowszą centralę telefoniczną firmy [[Siemens AG|Siemens]]. Miejska Kasa Oszczędności w Gryfowie w latach 1919-1924 emitowała banknoty i monety gryfowskie. W 1929 pożar strawił wieżę ratuszową, która została odbudowana jako konstrukcja [[żelbet]]ową. W latach 70. XX w. zlikwidowano linię kolejową do Lwówka Śląskiego, a w latach 90. do Świeradowa-Zdroju.

* pomnik ku czciupamiętniający 63. Rosjan, ustawiony dla upamiętnienia żołnierzy rosyjskich, poległych w walkach o miasto w czasie wojny z wojskami francuskimi w roku 1813. Pomnik znajduje; siępołożony na cmentarzu komunalnym

* fontanna miejska, ustawiona na gryfowskim rynku w 1908 r. z okazji uruchomienia wodociągów miejskich w 1905 r. Fontanna została ufundowana w roku 1908 w postaci kolumny z 4 gryfami u podstawy oraz blankami murów w zwieńczeniu, oraza także wykonanymi z brązowymi:brązu herbem miasta oraz rzeźbami nimfy morskiej Nereidy i Neptuna.; Przyprzy kolumnie figury uczniów, również z brązu.