Tytuły szlacheckie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Linia 52:
Wzajemne zależności między tytułami wywoływały aż do początku XIX w. liczne kontrowersje, prowadząc do sporów na arenie publicznej. Tak stało się z tytułem króla Prus po koronacji [[Fryderyk I Pruski|Fryderyka III]] w Królewcu w 1701 r. Polska uznała ten tytuł dopiero na sejmie konwokacyjnym w [[1764]], inne kraje także ze znacznym opóźnieniem. Koronacja odbyła się za zgodą cesarza, ale sejm Rzeszy pozostawił królom Prus tylko dotychczasowe przywileje margrabiów brandenburskich i elektorów Rzeszy. Podobnie rzecz miała się z królem Polski [[August II Mocny|Augustem II]], który w wewnętrznych sprawach Niemiec mógł występować tylko jako książę-elektor Saksonii. Gdy w [[1567]] cesarz [[Maksymilian II Habsburg|Maksymilian II]] wykupił [[hrabstwo kłodzkie]] pojawiły się problemy z tytulaturą, gdyż każdorazowy hrabia był jednocześnie dziedzicznym arcyksięciem domu Habsburgów. Należy pamiętać, że niemal w całej Europie obowiązywała [[precedencja]] tytułów. Na marginesie można dodać, że pomagało to biedniejszym, ale bardziej utytułowanym rodom, poprzez małżeństwo lub adopcję utrzymać lub znacznie poprawić pozycję majątkową.
 
Gdy w [[Niemcy|Niemczech]] w [[1919]] r. zniesiono tytuły arystokratyczne (art. 109 konstytucji [[Republika Weimarska|weimarskiej]] i ustawa z 23 czerwca 1920 o zniesieniu przywilejów stanowych szlachty) stały się one częścią nazwiska rodowego, natomiast w Austrii znikły zupełnie (ustawa z 3 kwietnia 1919 o uchyleniu szlachectwa<ref>[[:de:Adelsaufhebungsgesetz| Wikipedia niemiecka (Adelsaufhebungsgesetz)]]</ref>) i tak zamiast "Freiherr Werner von Braun" stosuje się "Werner Freiherr von Braun" (Werner baron von Braun) czy też zamiast "Graf Anton von Magnis" pisze się "Anton Graf von Magnis" (Antoni hrabia Magnis). Również w Polsce [[konstytucja marcowa]] w [[1921]] "zniosła tytuły arystokratyczne". Błąd! - Nie zniosła, tylko "nie uznała"! - to bardzo ważna różnica! Mozna czegos nie uznawać, co nie znaczy , ze tego nie ma. Zniesiono wczesniej pańszczyznę, a tytułów tylko nie uznano.<ref>"Rzeczpospolita Polska nie uznaje przywilejów rodowych ani stanowych, jak również żadnych herbów, tytułów rodowych i innych z wyjątkiem naukowych, urzędowych i zawodowych" (Art. 96, zdanie drugie)</ref>. W Polsce szyk "imię-tytuł-nazwisko" był zwyczajem jeszcze przedrozbiorowym, jednak ograniczonym do ceremonialnych uroczystości i podpisów itp. Wskutek snobizmu czy też mody konstrukcję tę zaczęto naśladować i stosować szerzej także w języku polskim; stąd czasem zamiast mówić "hrabia Wojciech Dzieduszycki" używa się dość pretensjonalnej w codziennych sytuacjach lub w zwykłym tekście formy "Wojciech hr. Dzieduszycki" czy też "Adam Karol książę Czartoryski".
 
=== Tabela porównawcza tytułów feudalnych i szlacheckich ===
Linia 210:
 
=== Utrata tytułu ===
Pozbawienie tytułu szlacheckiego jest zdarzeniem rzadkim. Dotyka ono z reguły osób skazanych za przestępstwa kryminalne<ref>[http://prnews.pl/aktualnosci/byly-szef-royal-bank-scotland-stracil-tytul-szlachecki-68458.html ''Były szef Royal Bank of Scotland stracił tytuł szlachecki'' na PRENews (Dostęp: 2012-02-01)]</ref>.
 
== Kraje islamskie ==