Carl Philipp Emanuel Bach: Różnice pomiędzy wersjami

'''Carl Philipp Emanuel Bach''' (ur. [[8 marca]] [[1714]] w [[Weimar]]ze, zm. [[14 grudnia]] [[1788]] w [[Hamburg]]u) – [[Niemcy|niemiecki]] kompozytor, pianista i klawesynista, drugi z synów [[Johann Sebastian Bach|Jana Sebastiana Bacha]], zwany Bachem ''berlińskim'' lub ''hamburskim''.

Urodził się w [[Weimar]]ze jako drugi z synów [[Johann Sebastian Bach|Jana Sebastiana Bacha]] i jego pierwszej żony Marii Barbary. Naukę rozpoczął w Köthen, którą kontynuował następnie w gimnazjum w [[Lipsk]]u. Następnie w 1731 wstąpił na studia prawnicze. Uzupełniał je potem we [[Frankfurt nad Odrą|Frankfurcie nad Odrą]] (od 1734 do 1738). Po ich zakończeniu zdecydował się poświęcić muzyce, otrzymawszy propozycję pracy od księcia Ferdynanda. W swojej ''Autobiografii'' podawał, że muzyki uczył się tylko u swojego ojca i w wieku 11 lat potrafił już zagrać [[a vista]] wszystkie jego dzieła na instrumenty klawiszowe<ref>Alina Mądry, ''Carl Philipp Emanuel Bach, estetyka – stylistyka – dzieło'', Poznań 2003, s 167.</ref>. Z powodu obowiązków służbowych nie miał okazji do podróży, podczas gdy w tych czasach większość muzyków starała się studiować we Włoszech<ref>Alina Mądry: ''Carl Philipp Emanuel Bach, estetyka – stylistyka – dzieło''. Poznań 2003, s. 168.</ref>.

Przez ok. 30 lat był nadwornym [[klawesyn]]istą króla [[Fryderyk II Wielki|Fryderyka II]] w [[Berlin]]ie i [[Poczdam]]ie.

Od [[1768]] r. objął po swym ojcu chrzestnym, [[Georg Philipp Telemann|Georgu Philippie Telemannie]], stanowisko kantora w [[Hamburg]]u co obejmowało obowiązki dyrektora muzyki w 5 kościołach oraz naukę w gimnazjum. Zmarł w Hamburgu i został pochowany w tamtejszym kościele św. Michała – jego grób do dziś jest dostępny dla zwiedzających.

Był jednym, obok swojego brata [[Johann Christian Bach|Johanna Christiana]], z najwybitniejszych reprezentantów stylu [[galant]] ([[rokoko]]). Jego dzieła jednak wykraczają poza błyskotliwość, lekkość dworskiego galant. Zdradzają nawiązania do muzyki ludowej, są emocjonalnie pogłębione, bardziej żarliwe emocjonalnie. Stąd wielu muzykologów uważa Carla Philippa Emanuela Bacha za prekursora, a następnie jednego z najwybitniejszych przedstawicieli stylu [[Sturm und Drang]] w muzyce. W porównaniu z twórczością ojca, [[Johann Sebastian Bach|Johanna Sebastiana Bacha]], w większości polifoniczną, sakralną -– twórczość C.P.E. Bacha jest biegunowo odmienna: charakteryzuje się zwrotem ku świeckiej lekkości, dworskiej elegancji, [[Homofonia (muzyka)|homofonii]], kształtującym się dopiero homofonicznym formom kształtowania myśli muzycznej (allegro sonatowe, tańce, formy wariacji tematycznej).

Wpływ Carla Philippa Emanuela na muzykę niemiecką był olbrzymi, szczególnie na kompozytorów wczesnoklasycznych. [[Joseph Haydn]] zetknął się z pierwszymi sześcioma sonatami na instrument klawiszowy C.P.E. Bacha już jako dwudziestolatek, około 1752 roku. Wywarły one na nim niezwykłe wrażenie co później podkreślał w rozmowach z Albertem Christophem Diesem<ref>Karl Geiringer, ''Haydn'', PWM, 1985, s. 38.</ref>. Wysoko jego sztukę cenił [[Wolfgang Amadeusz Mozart]], [[Ludwig van Beethoven]], [[Johannes Brahms]].

Spośród kilku istniejących katalogów dzieł C.P.E. Bacha najbardziej rozpowszechnione są dwa: katalog Alfreda Wotquenne'aWotquenne’a z 1905 r. (w skrócie "Wq"„Wq”) oraz nowszy katalog tematyczny Eugene'aEugene’a E. Helma z 1989 r. (w skrócie H).

{{MultiAudio item|plik=Carl_Philipp_Emanuel_Bach_-_Sonata_in_Bb_major.ogg|tytuł=CPE Bach - sonata B-Dur|opis=|format=[[Ogg]]}}

{{MultiAudio item|plik=Carl_Phillipe_Emanuel_Bach_-_Freie_Fantasie,_F_Sharp_minor.ogg|tytuł=CPE Bach - ''Freie Fantasie'' F-Dur|opis=|format=[[Ogg]]}}

[[Kategoria:SynowieRodzina JanaBachów|Carl SebastianaPhilipp BachaEmanuel]]