Terytoria Polski anektowane przez III Rzeszę: Różnice pomiędzy wersjami

 

'''Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej anektowane przez III Rzeszę''' – zachodnia część [[terytorium państwowe]]go [[II Rzeczpospolita|Rzeczypospolitej Polskiej]] [[Okupacja niemiecka w Polsce 1939-1945|okupowanego przez III Rzeszę]] w czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] (1939–1945) [[aneksja|anektowana]] przez III Rzeszę w 1939; na pozostałej części terytorium RP okupowanego przez III Rzeszę utworzono [[Generalne Gubernatorstwo]].

 

 

== Tereny anektowane ==

Do Rzeszy bezpośrednio zostały wcielone: województwo pomorskie, śląskie, poznańskie ([[Kraj Warty]]), łódzkie z [[Łódź|Łodzią]], [[Suwalszczyzna]], północna i zachodnia część [[Mazowsze|Mazowsza]] oraz zachodnie części województw krakowskiego i kieleckiego.

 

 

Powyższe akty prawne, sprzeczne z ratyfikowaną przez Niemcy [[s:Konwencja haska IV (1907)|Konwencją haską IV (1907)]] były nieważne w świetle prawa międzynarodowego i nie były uznawane zarówno przez [[Rząd RP na uchodźstwie]] jak i państwa sojusznicze wobec Polski a także państwa trzecie (neutralne) przez cały czas trwania [[II wojna światowa|II wojny światowej]].

=== Wysiedlenia ===

{{osobny artykuł|Wysiedlenia Polaków podczas II wojny światowej dokonane przez Niemców}}

 

 

=== Sądownictwo ===

{{Wikiźródła|Rozporządzenie o prawie karnym dla Polaków i Żydów na wschodnich terenach wcielonych|Rozporządzenie o prawie karnym dla Polaków i Żydów na wschodnich terenach wcielonych, z 4 grudnia 1941}}

[[Plik:Nazi court sentence, 1942.jpg|thumb|200px|Wyrok niemieckiego sądu specjalnego z 1942 – [[kara śmierci]] dla Polaka, Stanisława Wyrwicha, za "akt gwałtu w stosunku do Niemca" (według par. 1 art. 2 ustawy z 4 XII 1941 o specjalnym prawie karnym dla Polaków i Żydów). Wyrok wydany : "W imieniu narodu niemieckiego" ('''nagłówek dokumentu''')]]

 

{{cytat|W związku z planem uwolnienia niemieckiego organizmu narodowego od Polaków, Rosjan, Żydów i Cyganów i w związku z planem oswobodzenia terenów wschodnich, które powróciły do Rzeszy, dla celów niemieckiego osadnictwa, zamierzam sprawy karne przeciwko Polakom, Rosjanom, Żydom i Cyganom przekazać [[Reichsführer-SS|Reichsführerowi-SS]]. Wychodzę przy tym z założenia, że sądy tylko w małym zakresie mogą przyczynić się do wytępienia członków tych narodowości. Niewątpliwie sądy wydają obecnie bardzo surowe wyroki na takie osoby, ale to nie wystarcza, aby w sposób zasadniczy mogły przyczynić się do urzeczywistnienia wspomnianych wyżej planów<ref name="Paragraf i zbrodnia"/>}}

 

 

=== Polityka narodowościowa ===

{{osobny artykuł|Volkslista}}

[[Rząd RP na uchodźstwie]] i władze [[Polskie Państwo Podziemne|Polskiego Państwa Podziemnego]] akceptowały przyjmowanie Volkslisty na ziemiach anektowanych (przede wszystkim na [[Śląsk]]u i Pomorzu) jako środka mającego uchronić ludność polską na tych terenach od przymusowego wysiedlenia do Generalnego Gubernatorstwa i innych represji policyjnych okupanta. W konsekwencji – w czasie okupacji niemieckiej Volkslistę podpisało ok. 1 800 000 obywateli polskich przeważnie z terenów Rzeczypospolitej anektowanych przez III Rzeszę.

== Represje ZSRR po 17 stycznia 1945 wobec obywateli RP na terenach anektowanych przez III Rzeszę ==

Po zakończeniu okupacji niemieckiej i przejęciu władzy na terenie zajętym przez [[Armia Czerwona|Armię Czerwoną]] przez podporządkowany [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] [[Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej|Rząd Tymczasowy]] tysiące obywateli RP na Śląsku i Pomorzu, którzy przyjęli Volkslistę zostało oskarżonych o świadomą kolaborację. W konsekwencji wielu Ślązaków (w tym działacze niepodległościowi [[Związek Polaków w Niemczech|Związku Polaków w Niemczech]]) trafiło do obozów w [[Łambinowice|Łambinowicach]] i [[Centralny Obóz Pracy w Jaworznie|Jaworznie]]<ref> Obóz w Jaworznie w czasie okupacji niemieckiej był podobozem (filią) niemieckiego obozu koncentracyjnego [[Auschwitz-Birkenau|Auschwitz]]</ref>, a także zorganizowanym w Oświęcimiu przez [[Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego|WUBP]] obozie pracy przymusowej<ref> [http://web.archive.org/web/20071026183533/http://www.silesia-schlesien.com/artikel/artikel/article/1//1/dr-adam-cyra-tajemnice-auschwitz.html Adam Cyra ''Tajemnice Auschwitz'']; [[Adam Cyra]], ''Pozostał po nich ślad'', Oświęcim 2006, s. 8; Archiwum Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu. Zespół Materiały, t. 221, kserokopie księgi zgonów z 1945 r.; Adam Cyra : ''Auschriften deutscher Gefangener in Block Nr. 11. Hans Berger, Erich Friedler..''., (w:) „Schlesisches Wochenblatt” („Tygodnik Śląski”) nr 19, 12-18.5.2006; ''Doświadczenia graniczne. Młodzież bada polsko-niemiecką historię (pod red. Alicji Wancerz-Gluzy i Gabriele Bucher-Dinc, ze wstępem Władysława Bartoszewskiego i Richarda von Weizsäckera)'', Warszawa 2003, s. 267-279; Andrzej Strzelecki, ''Ostatnie dni obozu Auschwitz'', Oświęcim 1995, ; Zygmunt Woźniczka, ''Z działalności polskiego i radzieckiego aparatu represji na Górnym Śląsku w 1945 r.'', (w:) ''Obozy pracy przymusowej na Górnym Śląsku'', Katowice 1994; Joseph Czarnecki, ''Last Traces: The Lost Art. of Auschwitz'', New York 1989, s. 11; Bogdan Wasztyl, ''Auschwitz 1946'', „Dziennik Polski” 1992 nr 47;</ref>.

 

 

 

== Polacy w armii niemieckiej ==

{{osobny artykuł|Polacy w Wehrmachcie}}

 

Pomiędzy [[Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie|Polskimi Siłami Zbrojnymi na Zachodzie]] a armią brytyjską istniało nieformalne porozumienie{{fakt|data=2010-03}}, na mocy którego jeńcy wojenni deklarujący narodowość polską i gotowość służby w [[Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie|Wojsku Polskim]] byli przekazywani przez Brytyjczyków żandarmerii polskiej i po filtracji wcielani do oddziałów [[2 Korpus Polski (PSZ)|2 Korpusu]] pod dowództwem gen. [[Władysław Anders|Władysława Andersa]] i [[1 Dywizja Pancerna (PSZ)|1 Dywizji Pancernej]] pod dowództwem gen. [[Stanisław Maczek|Stanisława Maczka]].

 

== Bibliografia ==

* [[Czesław Madajczyk]]; ''Faszyzm i okupacje 1938-1945 : wykonywanie okupacji przez państwa Osi w Europie. T. 1, Ukształtowanie się zarządów okupacyjnych'' Poznań 1983, Wydawnictwo Poznańskie, T. 2, ''Mechanizmy realizowania okupacji'' Poznań 1984 ISBN 83-210-0335-4

* [[Czesław Łuczak]], ''Polityka ludnościowa i ekonomiczna hitlerowskich Niemiec w okupowanej Polsce'' Poznań 1979: Wyd. :Wydawnictwo Poznańskie; ISBN 83-210-0010-X

* Jerzy Marczewski, ''Hitlerowska koncepcja polityki kolonizacyjno-wysiedleńczej i jej realizacja w "Okręgu Warty"'' Poznań 1979, Wyd. [[Instytut Zachodni]]

* [[Maria Rutowska]], ''Wysiedlenia ludności polskiej z Kraju Warty do Generalnego Gubernatorstwa 1939-1941'' Poznań 2003, Wyd. Instytut Zachodni ; ISBN 83-87688-42-8

* Krzysztof Stryjkowski ''Położenie osób wpisanych w Wielkopolsce na niemiecką listę narodowościową w latach 1945-1950'' Poznań 2004: Wyd. Instytut Historii – Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Seria Publikacje Instytutu Historii UAM ; nr 62 ; ISBN 83-89407-01-9

* Grzegorz Górski ; ''Ludność Pomorza Gdańskiego wobec niemieckiej listy narodowej w latach 1942-1943 w świetle raportu emisariusza Delegatury Rządu RP na Kraj'' Toruń, 1999.

* Włodzimierz Jastrzębski; ''Polityka narodowościowa w okręgu Rzeszy Gdańsk – Prusy Zachodnie (1939-1945)'' Bydgoszcz 1977. Wyd. Wyższa Szkoła Pedagogiczna,

* Mirosław Golon, ''Deportacje Polaków z III grupą niemieckiej listy narodowej do obozów NKWD w ZSRR po drugiej wojnie światowej (1945-1947)'', Toruń 2001

* [[Stanisław Adamski (biskup)|Stanisław Adamski]], ''Zagadnienie polskości na Śląsku w czasie okupacji niemieckiej'' Katowice 1945 Wyd. Księgarnia i Drukarnia Katolicka;

* Christian Jansen, Arno Weckbecker, ''Der "Volksdeutsche Selbstschutz" in Polen 1939/40 / von Christian Jansen und Arno Weckbecker''. München 1992 Wyd. R. Oldenbourg, Seria: ''Schriftenreihe der Vierteljahrshefte für Zeitgeschichte'' ; Bd. 64 ; ISBN 3-486-64564-1

 

[[Kategoria:Tereny Rzeczypospolitej Polskiej okupowane przez III Rzeszę]]