Kosmologia: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawa linków do ujedn. i przek., WP:SK, drobne merytoryczne+przypis
m →‎„Współczesne wierzenia” – kosmologia naukowa: w średniowieczu mało kto uważał ze Ziemia jest płaska, polecem Flat Earth na en.wiki
Linia 44:
 
== „Współczesne wierzenia” – kosmologia naukowa ==
Współczesna kosmologia odeszła daleko od jej początków. Dzisiaj gwiazdy i planety nie są uważane za bogów, czy inne nadnaturalne istoty. Dzięki nauce wiemy więcej o budowie świata i Wszechświata, dysponując obliczeniami naukowymi i nowoczesną aparaturą, jesteśmy w stanie przewidzieć wiele zjawisk. Wiemy już, ze niebo nie jest siedzibą bogów, lecz przestrzenią dookoła Ziemi. Za pomocą teleskopów i innych nowoczesnych urządzeń odkryliśmy inne gwiazdy i planety. Dzisiaj obliczenia wykonują [[Komputer|komputery,]] a ciała niebieskie możemy obserwować we własnym domu. Zjawiskami w przyrodzie nie kierują już duchy i bogowie – wiele z nich możemy wytłumaczyć racjonalnie, naukowo. Wpłynęło to na nasz sposób widzenia rzeczywistości. Świat stał się częściowo przewidywalny. Dawny, [[średniowieczny model Wszechświata]] z płaską Ziemią w centrum i sferami niebieskimi, rozpościerającymi się nad nią, dawno został obalony. Naukowcy dokładnie opisali większość zjawisk, występujących w przyrodzie. Wymyśliliśmy urządzenia, wykorzystujące te same mechanizmy, które funkcjonują we Wszechświecie: [[energia jądrowa|energia atomowa]], [[Wielki Zderzacz Hadronów|zderzacz hadronów]], [[mikrofale]], czy też [[Reakcja termojądrowa|fuzja jądrowa]].
 
W związku z tym współczesna kosmologia opiera się na bardziej sprawdzalnych, naukowych danych, zamiast na magii sympatycznej. Oderwała się niemalże całkowicie od religii. Mity, które niegdyś stanowiły podstawę wiedzy o świecie i [[Wszechświat|Kosmosie]], traktuje się jako wymysły masowej wyobraźni, bądź też [[Metafora|metafory]]. Niezależnie od tego, do której kategorii się je zaliczy, odbiera im się wartość naukową, chyba, że związane są z historią danego ludu. Kosmologami są teraz fizycy i astronomowie, którzy przejęli rolę kapłanów. Choć jednak z pozoru racjonalna i oparta na naukowych przesłankach, posiada ona wciąż wiele luk, których nie potrafimy jeszcze wypełnić. Niektóre założenia są czysto teoretyczne, jednakże stanowią podstawę naszej wiedzy o świecie. Nie potrafimy ich sprawdzić, więc musimy zaufać intuicji i rozumowi. Dokładnie tak samo myśleli zapewne np. babilońscy kapłani. Z ich perspektywy ówczesne poglądy na świat opierały się na racjonalnych przesłankach, oni też polegali w pewien sposób na rozumie. Rzeczy, których nie rozumieli do końca, wyjaśniali za pomocą pojęć, im dostępnych. Nawet, jeżeli z dzisiejszej perspektywy są one nieprawdopodobne, im wydawały się logiczne i oczywiste, a przynajmniej wysoce prawdopodobne, tak samo, jak nam.
Linia 50:
Dzisiejsza kosmologia opiera się na [[Model atomu Bohra|modelu atomu]]. Według niego planety krążą wokół gwiazd, tworząc układy planetarne, zaś te składają się na [[Galaktyka|galaktyki]], krążące wokół wspólnego centrum. Tak jest zbudowany cały Wszechświat, od najmniejszych cząsteczek, aż po galaktyki. Obecnie jeden ze sporów toczy się wokół tego, czy Wszechświat rozszerza się, czy zwęża – od tego zależą jego dalsze losy.
 
Inny spór to ten o znaczenie zjawisk kosmicznych, ich wpływ na ludzi i Ziemię. Podczas, gdy astrolodzy wciąż uważają go za oczywisty, naukowcy często odrzucają go całkowicie, z wyjątkiem rzeczy takich, jak np. [[wiatr słoneczny]] czy [[Faza Księżyca|fazy Księżyca]] lub [[Pływy morskie|pływy]], powodowane przez niego w oceanach. Zdania są podzielone także, jeżeli chodzi o życie pozaziemskie. Niektórzy twierdzą, że Ziemia nie jest jedyną zamieszkałą planetą we Wszechświecie, inni to kwestionują. Wielu naukowców uważa, że zapewne możliwe jest życie na innych planetach, lecz jest mała szansa, by te istoty były inteligentne. Jeszcze inni uważają, iż istoty, tam żyjące, mogą w ogóle nie przypominać organizmów żywych, jakie znamy, funkcjonować w oparciu o inne mechanizmy biologiczne, a nawet, że podstawą tego życia nie musi być koniecznie [[Kwas deoksyrybonukleinowy|DNA]].
 
== Współczesna mitologia ==