Związek Patriotów Polskich: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Działalność ZPP: Oskar Lange |
meryt |
||
Linia 1:
'''Związek Patriotów Polskich''' '''(ZPP)''' – związek polityczny, powołany 1 marca 1943 przez komunistów polskich w [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]
== Geneza powstania ZPP ==
Linia 33:
9 i 10 czerwca odbył się w [[Moskwa|Moskwie]] zjazd ZPP, na którym ogłoszono statut, deklarację ideową, wybrano zarząd i komisję rewizyjną. Na zjeździe wybrano Zarząd w składzie: przewodnicząca Zarządu Głównego – [[Wanda Wasilewska]], członkowie: [[Stanisław Skrzeszewski]], [[Stefan Jędrychowski]], [[Włodzimierz Sokorski]] i [[Zygmunt Berling]]. W deklaracji jednoznacznie potępiono Rząd RP na uchodźstwie premiera [[Władysław Sikorski|Władysława Sikorskiego]], jako działający na szkodę "bloku anglo-radziecko-amerykańskiego". Deklaracja nie wspomina o kwestii tworzenia alternatywnych do rządu w Londynie ośrodków władzy ale go ostro krytykuje uznając, że działa on na podstawie „narzuconej narodowi antydemokratycznej konstytucji 1935 r.”. W programie na pierwsze miejsce wysunięto konieczność przebudowy struktury społeczno-politycznej przyszłej Polski, znaczenie sojuszu z [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] dla bezpieczeństwa jej granic oraz rewizję granicy wschodniej (odrzucenie postanowień terytorialnych [[traktat ryski (1921)|traktatu ryskiego]]).
ZPP prowadził propagandę (organ prasowy "Wolna Polska"), opiekę społeczną (przejął polskie sierocińce, domy inwalidów i starców), pracę oświatowo-kulturalną. W szczytowym momencie istniało 3000 kół ZPP na terenie ZSRR. Działający w ramach ZPP Komitet do Spraw Dzieci Polskich w ZSRR powołał przedszkola i szkoły zaś z początkiem 1944 r. ukazały się podręczniki języka polskiego<ref> Leszek Moczulski "Narodziny władzy ludowej" "Stolica" 1/64</ref>.
W środowisku komunistycznych działaczy wojskowych związanych z 1 Dywizją Wojska Polskiego ( Jakub Prawin, Władysław Sokorski )opracowano tzw. „Tezy nr 1” proponujące przyjęcie jako programu ZPP zbudowanie w wyzwolonej Polsce „zorganizowanej demokracji”. Koncepcja ta zakładała oparcie ustroju przyszłej Polski na rządach silnej ręki, lewicowych ale bezpartyjnych, opartych o siłę armii tworzonej w ZSRR. Program ten odchodził zarówno od założeń leninowskich pomijając rolę partii komunistycznej jak i od deklarowanych w oficjalnym programie ZPP założeń demokratycznych. Po krytyce „Tez nr 1” przez działaczy komunistycznych skupionych wokół Prezydium ZG ZPP zostały opracowane przez Aleksandra Zawadzkiego i Hilarego Minca „Tezy nr 2” oficjalnie zakładające budowę w Polsce systemu demokracji parlamentarnej<ref> Anna Sobór - Świderska "Jakub Berman. Biografia komunisty" IPN Warszawa 2009 str. 90 - 95 ISBN 978-83-7629-090-4</ref>. .
| |||