Chorągiew Łódzka ZHP: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Działalność po II wojnie światowej: drobne redakcyjne, ort., poprawa linków
drobne redakcyjne, ort., poprawa linków
Linia 13:
'''Chorągiew Łódzka ZHP im. Aleksandra Kamińskiego''' – jednostka terenowa [[Związek Harcerstwa Polskiego|Związku Harcerstwa Polskiego]].
 
Działa na terenie [[województwo łódzkie|województwa łódzkiego]]. Siedzibą władz [[chorągiew (harcerstwo)|Chorągwichorągwi]] jest miasto [[Łódź]].
 
Bohaterem Chorągwichorągwi jest [[harcmistrz|hm.]] [[Aleksander Kamiński]] – [[pedagog]], wychowawca, twórca metody [[zuchy|zuchowej]], żołnierz [[Armia Krajowa|AK]] w [[Szare Szeregi|Szarych Szeregach]].
 
== Komendanci Chorągwi Łódzkiej ==
Linia 71:
=== Początki działalności harcerskiej w Łódzkiem ===
[[Plik:Tablica Łódź Legionów 51.jpg|thumb|Tablica pamiątkowa; Łódź, ul. Legionów 51]]
Łódzki [[skauting]] swe początki ma w roku [[1910]], kiedy przy organizacji "[[Zarzewie]]" powstał pierwszy Oddziałoddział Ćwiczebnyćwiczebny. Z tego oddziału wyrosły pierwsze łódzkie [[drużyna (harcerstwo)|drużyny harcerskie]] im. [[Emilia Plater|Emilii Plater]] i [[Tadeusz Kościuszko|Tadeusza Kościuszki]]. Za sprawą Antoniego Ostrowskiego w lesie [[Lutomiersk|lutomierskim]] odbył się pierwszy kurs skautowy. Komendantem i późniejszym drużynowym [[I Łódzka Drużyna Harcerzy im. Tadeusza Kościuszki|I Łódzkiej Drużyny Harcerzy im. Tadeusza Kościuszki]] był [[Konstanty Zachert]]. Po nim kierownictwo nad Tajnytajnym Skautingiemskautingiem w Łodzi objął Tadeusz Kalusiński – uczestnik kursu instruktorskiego w Skolem[[Skole]]m.
 
W [[1912]] w [[Kutno|Kutnie]] w ramach [[Polska Organizacja Wojskowa|Polskiej Organizacji Wojskowej]] powstaje zastęp strzelców. Z biegiem czasu przekształcił się z inicjatywy Alojzego Olińskiego przekształcił się w [[I Kutnowska Drużyna Wędrownicza im. Tadeusza Rejtana|I Drużynę im. T. Rejtana w Kutnie]] oficjalnie zarejestrowaną jako zastęp harcerski 8 lipca 1916, a jako drużyna rok później 26 lipca 1917 na czele z drużynowym Felicjanem Wiśniewskim.
 
We wrześniu 1913 roku prowadzenie drużyn skautowych w Łodzi, przejmuje z rąk [[Tadeusz Kalusiński|Tadeusza Kalusińskiego]] przejmuje [[Jerzy Szletyński]], stając się komendantem łódzkiego harcerstwa.
 
Pierwsza siedziba komendy łódzkiego skautingu (harcerstwa) mieściła się w mieszkaniu zasłużonej dla łódzkiego skautingu i harcerstwa rodziny Wocalewskich, przy ul. Konstantynowskiej (dziś [[Ulica Legionów w Łodzi|Legionów]]) 51.
 
=== Harcerze łódzcy w odzyskaniu niepodległości ===
Linia 85:
''do napisania''
 
W okresie międzywojennym Komenda Zarządu Okręgu łódzkiego Związku Harcerstwa Polskiego mieściła się przy ul. Ewangelickiej (od VII 1934 – B. Pierackiego; dziś F.D. Roosevelta) 9.
Ewangelickiej (od VII 1934 – B. Pierackiego; dziś F.D. Roosevelta) 9.
 
=== Szare Szeregi – w czasie II wojny światowej ===
Harcerstwo łódzkie działało w okresie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] w ścisłym związku z łódzkim [[Związek Walki Zbrojnej|ZWZ]]-[[Armia Krajowa|AK]]. Harcerki i harcerze rozpoczęli swa działalność samorzutnie niemal od początku okupacji miasta. Organizowali pomoc dla ukrywających się żołnierzy polskich, działaczy politycznych i społecznych oraz innych osób dotkniętych prześladowaniami okupanta. Pomagano polskim jeńcom wojennym znajdującym się w przejściowych obozach jenieckich bądź w szpitalach. Starano się także zabezpieczyć harcerski sprzęt obozowy, polskie książki i inne przedmioty, które mogły ulec zniszczeniu przez okupanta.
 
Z dniem 2 XI 1939 w myśl instrukcji Głównej Kwatery „Szarych[[Szare Szeregów”Szeregi|Szarych Szeregów]] (konspiracyjny kryptonim ZHP) w Warszawie, rozwiązana została przedwojenna Komenda Chorągwi Łódzkiej Harcerzy i powołana nowa w składzie: [[Józef Pawliczak]] – komendant, [[Mieczysław Łętowski]] – zastępca komendanta, [[Dominik Patora]] – II zastępca komendanta. Harcerze wykonywali zadania zlecane im przez odpowiednie komórki SZP, a następnie ZWZ i AK. Działalnością harcerzy dla potrzeb ZWZ–AK kierował [[Mieczysław Łętowski]], utrzymujący bezpośrednie kontakty z szefem sztabu łódzkiego okręgu. Natomiast pracę ideowo-wychowawczą harcerstwo prowadziło samodzielnie, za którą odpowiadał D. Patora. W połowie 1940 [[Józef Pawliczak]] opuścił Łódź, a [[Mieczysław Łętowski]] przeszedł do pracy w sztabie łódzkiego okręgu ZWZ. Odtąd do końca okupacji komendantem Chorągwi Łódzkiej był [[Dominik Patora]].
 
Chorągiew Łódzka Harcerzy posiadała podczas okupacji kryptonim „Kominy”. Zasięgiem działania obejmowała początkowo całe województwo łódzkie. Później, ze względu na rosnące trudności w utrzymywaniu kontaktu z hufcami na terenie [[Generalna Gubernia|Generalnego Gubernatorstwa]], ograniczyła swą działalność do terenów województwa włączonych do Rzeszy. W 1943 z polskich ziem wcielonych do Rzeszy utworzono odrębna jednostkę organizacyjną „Szarych Szeregów”. Jej działalnością kierował wizytator Głównej Kwatery.
Linia 99 ⟶ 98:
W końcu grudnia 1939 r. komendantka Chorągwi Łódzkiej zgłosiła dowódcy okręgu łódzkiego SZP gotowość współpracy. Odtąd łódzkie harcerki wykonywały zadania zlecane im przez kierownictwo łódzkiego okręgu ZWZ–AK.
 
Zarówno łódzka Organizacja Harcerek, jak i [[Szare Szeregi]] organizacyjnie w całości wchodziły w skład ZWZ–AK. Organizacja Harcerek stała się trzonem utworzonej w 1943 r. Wojskowej Służby Kobiet AK. Komendy łódzkie „SzarychSzarych Szeregów”Szeregów i Organizacji Harcerek, ze względu na trudne warunki działalności konspiracyjnej, nie angażowały w zasadzie do niej młodzieży poniżej 16 roku życia. Niektórzy instruktorzy przyjmowali do organizacji jedynie osoby w wieku ponad 18 lat:, Stądstąd liczba harcerzy pracujących w podziemiu nie była zbyt duża i wahała się w granicach 200 – 400 osób. Z pewnością nie jest, to pełna liczba, gdyż kilku instruktorów działało w mieście bez powiązania z Chorągwiąchorągwią. Natomiast zupełnie brak jest danych o liczbie harcerek pracujących w konspiracji.
 
Harcerze i harcerki zaangażowani byli w służbie wywiadowczej i kurierskiej, prowadzili nasłuchy radiowe, organizowali punkty kontaktowe, brali udział w kolportażu prasy i w [[Akcja N|Akcji „N”]].
Linia 105 ⟶ 104:
Jedną z ważniejszych form ich konspiracyjnej działalności była również pomoc udzielana ludności okupowanego miasta. Szczególną opieką otaczano rodziny więźniów. Przekazywano im pieniądze, żywność i lekarstwa. Więźniom dostarczano paczki żywnościowe. Paczki z żywnością i odzieżą wysyłano takie jeńcom polskim przebywającym w obozach oraz sporadycznie osobom wywiezionym na przymusowe roboty. Starano się pomagać ludności żydowskiej przez dostarczanie do getta żywności i leków, a przed utworzeniem getta przez ułatwianie Żydom wyjazdów z miasta. W październiku 1944 r. udzielono pomocy, w postaci żywności i lekarstw, powstańcom warszawskim transportowanym przez Łódź do obozów jenieckich.
 
Harcerze prowadzili w Łodzi akcje tzw. [[mały sabotaż|małego sabotażu]] oraz w ograniczanym zakresie sabotażu gospodarczego. W ramach małego sabotażu, który w Łodzi można było rozwinąć jedynie na niewielką skalę, rozklejano w mieście ulotki o treści patriotycznej, zrywano plakaty i rozporządzenia okupanta, na drogach rozrzucano tzw. kolczatki do niszczenia opon pojazdów, na początku okupacji przystrajano w barwy narodowe groby polskich żołnierzy na cmentarzach.
 
HarcerzaHarcerze łódzcy szeroko włączyli się także do akcji [[tajne komplety|tajnego nauczania]]. Sami niejednokrotnie ucząc się, organizowali dla młodszych dzieci zajęcia świetlicowe, wykonywali pomoce szkolne oraz nauczali w zakresie szkoły podstawowej. Rozprowadzali wśród uczestników tajnego nauczania podręczniki szkolne. Prowadzili działalność kulturalno-oświatową wśród młodzieży niezorganizowanej, by choć w części chronić ją przed destrukcyjnym wpływem polityki okupanta. Starano się rozbudzać u nich zainteresowania kulturalne, propagując czytelnictwo i organizując spotkania towarzyskie połączone z czytaniem książek, recytacją poezji i dyskusją. Urządzano także zabawy, gry i zajęcia sportowe.
 
Działalność „OrganizacjiOrganizacji Harcerek”Harcerek i „SzarychSzarych Szeregów”Szeregów w Łodzi prowadzona była z zachowaniem daleko idącej ostrożności, a jej formy dostosowane były do możliwości młodych ludzi, aby w warunkach ostrego terroru jak najmniej narażać ich na niebezpieczeństwo. Pomimo to wielu harcerzy zostało aresztowanych i zginęła za swą działalność. Jednakie obie organizacje harcerskie przetrwały i działały przez cały okres okupacji<ref>Opracowane na podst.: Bojanowski Tadeusz, ''Łódź pod okupacją niemiecką w latach II wojny światowej (1939-1945)''. Łódź 1992, s. 335-337</ref>.
 
=== Działalność po II wojnie światowej ===
Linia 117 ⟶ 116:
 
== Chorągiew Łódzka współcześnie ==
Chorągiew tworzy 25 [[hufiec|hufców]] ([[2012]]), działających na terenie jednego lub więcej [[powiat|powiatów]] oraz dwie samodzielne jednostki: Ośrodek Szkoleniowo Wypoczynkowego ZHP „Nadwarciański Gród” w [[Załęcze Wielkie|Załęczu Wielkim]] oraz „Centrum Dialogu Kostiuchnówka”[[Kostiuchnówka]]” na Ukrainie. Stan organizacyjny Chorągwi na dzień [[1 stycznia]] [[2008]] roku wynosił 8 941 osób.
 
W dniach 2–4 września 2005 roku w [[Spała|Spale]] odbył się Zlot Chorągwi Łódzkiej ZHP "''Na Szlaku Harcerskiej Przygody''", połączony z upamiętnieniem 70. rocznicy słynnego [[Jubileuszowy Zlot ZHP w Spale|Jubileuszowego Zlotu ZHP]], który miał miejsce w [[Spała|Spale]] w [[1935]] roku, na terenach letniej rezydencji [[Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej|Prezydenta RP]] - [[Ignacy Mościcki|Ignacego Mościckiego]].
Linia 164 ⟶ 163:
* hm. Katarzyna Wybrańska
 
== Lista Hufcówhufców należących do chorągwi ==
# Brzeziny
# Głowno