Stefan Pietrusiński: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Scorpionic (dyskusja | edycje) mNie podano opisu zmian |
m drobne redakcyjne |
||
Linia 1:
'''Stefan Pietrusiński''' ps.
▲'''Stefan Pietrusiński''' ps. ''"Rysiek"''<ref name="prez">{{cytuj stronę | url=http://www.prezydent.pl/archiwum/archiwum-aktualnosci/rok-2008/art,148,869,uhonorowanie-depozytariuszy-tradycji-i-etosu.html | tytuł=Uhonorowanie depozytariuszy tradycji i etosu | data= 14 grudnia 2008 | opublikowany=prezydent.pl | data dostępu=2012-05-12}}</ref> (ur. [[2 września]] [[1929]] w [[Goszczyn|Goszczynie]], koło [[Grójec|Grójca]]; zm. [[5 kwietnia]] [[1953]] w komunistycznym [[Areszt Śledczy Warszawa-Mokotów|więzieniu na Mokotowie]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – działacz konspiracji powojennej w okresie [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|Polski Ludowej]], oskarżony i skazany przez władze [[Komunizm|komunistyczne]] [[Polska Ludowa|Polski Ludowej]] na [[Kara śmierci|karę śmierci]]. Kawaler Krzyża Wielkiego [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]].
== Życiorys ==
Był synem Aleksandra i Heleny z Dzwonków. Ukończył gimnazjum w Goszczynie. Był członkiem [[Związek Harcerstwa Polskiego|ZHP]].
W latach 1947
== Działalność konspiracyjna
Od wiosny 1948 Stefan Pietrusiński współtworzył struktury konspiracyjnej organizacji niepodległościowej OK PSL (Obrona Konspiracyjna Polskiego Stronnictwa Ludowego), założonej przez [[Henryk Bąk (polityk)|Henryka Bąka]], wówczas ucznia liceum. W początkowym okresie należeli do niej jeszcze ich koledzy: Herman Dąbrowski, Czesław Owczarek i Henryk Kosut. Z czasem, w 1950, przekształciła się ona w Polską Szturmówkę Chłopską (dzielącą się na grupę agitacyjną – odpowiedzialną za działalność polityczną, i bojową
Stefan Pietrusiński został prezesem jednego z podokręgów organizacji (obejmującego [[Błędów (powiat grójecki)|gminę błędowską]]) i zastępcą Henryka Bąka.
Działalność konspiracyjną prowadził także w czasie pracy w MON, z m.in. pozyskując nowych członków do organizacji, co było realizacją akcji PSCh o kryptonimie „O.W.” („opanowanie wojska”) która miała polegać na wstępowaniu do wojska i prowadzeniu wśród żołnierzy akcji propagandowej oraz ich werbowaniu do konspiracji celem przygotowania przyszłego powstania zbrojnego.
== Aresztowanie, wyrok i śmierć ==
Na przełomie zimy i wiosny 1952, kiedy było już pewne, że akcja „O.W.” nie ma szans powodzenia, bo rozpoczęty w 1950 konflikt koreański nie przerodzi się w III wojnę światową, Henryk Bąk rozpoczął przygotowania do rozwiązana organizacji. Nakazał zaprzestanie działalności agitacyjnej w wojsku oraz pozbycie się zgromadzonej broni. Jednakże w tym samym czasie [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|UB]]
Stefan Pietrusiński, jako żołnierz, został aresztowany przez [[Główny Zarząd Informacji|Informację Wojskową]] 9<ref name="Mok" /> lub 15<ref name="Komb">Grzegorz Łeszczyński:
W procesach politycznych zapadły surowe wyroki na członków PSCh, choć większość z nich nie ukończyła 30 lat i często ich udział w konspiracji ograniczał się jedynie do złożenia przysięgi i obrania pseudonimu, to Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie uznał, że była to organizacja szczególnie niebezpieczna, gdyż liczyła dużą liczbę członków, posiadała znaczną ilość broni palnej i w szybkim tempie rozrastała się, a także prowadziła szeroką
Stefana Pietrusińskiego Wojskowy Sąd Okręgowy I w Warszawie [[6 września]] 1952 skazał na karę śmierci. Wraz z nim na śmierć skazano kpr. Hermana Dąbrowskiego (karę zamieniono później na 15 lat pozbawienia wolności), a na kary od 5 do 9 lat pozbawienia wolności
Karę śmierci wykonano jedynie na Stefanie Pietrusińskim [[5 kwietnia]] 1953 r. w [[Areszt Śledczy Warszawa-Mokotów|więzieniu mokotowskim]] na Rakowieckiej, zdaniem historyka PSCh
Rodzina o egzekucji nie została poinformowana i jeszcze 28 sierpnia 1953 jego matka napisała list z prośbą o ułaskawienie do przewodniczącego Rady Państwa Bolesława Bieruta (pisownia oryginalna):
„Uprzejmie proszę Pana Przewodniczącego Rady Ministrów o wyjaśnienie mi wyroku i gdzie się znajduje mój syn. Ja matka mam 60 lat i chora jestem 5 lat, o wieści aresztowania syna skótki mojej choroby się pogorszyły. Bo na wspomnienie więzienia, jestem matką która ubolewa bardzo o syna którego chowałam 21 rok. (…) co się stało od chwili przyjścia do wojska nic nie wiem”
O straceniu syna dowiedziała się dopiero 16 października 1953 po otrzymaniu odpowiedzi na swoje pismo.
== Upamiętnienie ==
Pośmiertnie, postanowieniem prezydenta [[Lech Kaczyński|Lecha Kaczyńskiego]] z 14 listopada 2008, ''za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za działalność na rzecz przemian demokratycznych w kraju'', został odznaczony Krzyżem Wielkim [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]]
W latach 70. XX w. Henryk Bąk z kilkoma kolegami z PSCh postawili na cmentarzu parafialnym w Przybyszewie pamiątkowy obelisk ku czci Stefana Pietrusińskiego.
Linia 35:
== Bibliografia ==
* Grzegorz Łeszczyński:
* {{cytuj stronę | url=http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:WKATXKM7UgIJ:www.honor.pl/download/swat1.rtf+Straceni+w+Wi%C4%99zieniu+mokotowskim&cd=2&hl=pl&ct=clnk&gl=pl&client=firefox-a | tytuł=Straceni w Więzieniu mokotowskim | data= | opublikowany=honor.pl | data dostępu=2012-05-12}}
* {{cytuj stronę | url=http://www.prezydent.pl/archiwum/archiwum-aktualnosci/rok-2008/art,148,869,uhonorowanie-depozytariuszy-tradycji-i-etosu.html | tytuł=Uhonorowanie depozytariuszy tradycji i etosu | data= 14 grudnia 2008
{{DEFAULTSORT:Pietrusiński, Stefan}}
|