Oznaczenie Flamsteeda: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
nowy artykuł
 
lit., int.
Linia 1:
[[Plik:John Flamsteed portrait big (cropped).jpg|thumb|John Flamsteed (1646-1719)]]
'''Oznaczenie Flamsteeda''' – sposób oznaczania gwiazd, w którym każda z nich jest definiowana przez liczbę oraz [[Łacina|łacińską]] [[dopełniacz (przypadek)|dopełnieniową]] nazwąnazwę [[gwiazdozbiór|gwiazdozbioru]], w którejktórym się znajduje. Liczba gwiazd z oznaczeniem Flamsteeda wynosi 2554.
 
Pierwotnie liczby były przydzielane w porządku rosnącej [[Rektascensja|rektascensji]] w każdym gwiazdozbiorze, ale z uwagi na efekt [[precesja|precesji]] są one nieco nieuporządkowane w niektórych miejscach. Ta metoda oznaczania gwiazd po raz pierwszy pojawiła się we wstępnej wersji ''[[Historia Coelestis Britannica]]'' [[John Flamsteed|Johna Flamsteeda]], która została opublikowana przez [[Edmund Halley|Halleya]] i [[Isaac Newton|NewtonNewtona]] w 1712, bez zgody samego Flamsteeda{{r|Naming Astronomical Objects|Naming Stars}}. Wersja końcowa katalogu Flamsteeda została wydana w 1725, po jego śmierci, i pomijała jakiekolwiek oznaczenia liczbowe.
 
Oznaczenie zyskało popularność na przestrzeni XVIII w. i jest obecnie powszechnie używane tam, gdzie nie istnieje [[oznaczenie Bayera]] - jednakże, jeśli oznaczenie Bayera istnieje, to prawie zawsze jest wykorzystywane tylko ono, przy całkowitym pominięciu oznaczenia Flamsteeda. Przykładem dobrze znanych gwiazd, które są zazwyczaj opisywane nazwami Flamsteeda są [[51 Pegasi]] i [[61 Cygni]]. Oznaczenie Flamsteeda przeważa nad Bayera w przypadkach, kiedy to drugie zawiera dodatkowy numer, stąd też "[[55 Cancri]]" jest powszechniejsze niż "Rho„Rho-1 Cancri"Cancri”.
 
W katalogu Flamsteeda, podobnie jak w Bayera, można znaleźć gwiazdy opisane nazwami konstelacji, w których nie leżą. Powodem tego jest zmiana granic gwiazdozbiorów na przestrzeni następnych lat.
 
Katalog Flamsteeda obejmuje jedynie gwiazdy widoczne z [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] i dlatego gwiazdy z dalekich południowych gwiazdozbiorów nie mają numerów Flamsteeda. Niektóre gwiazdy, jak [[82 G. Eridani|82 Eridani]], zostały nazwane w katalogu południowej [[Hemisfery niebieskie|hemisfery]] pt. ''Uranometria Argentina'' przez [[Benjamin Apthorp Gould|Benjamina Goulda]], ale nie są ''prawdziwymi'' numerami Flamsteeda i prawidłowo powinny zawierać literę ''G'' ([[82 G. Eridani]]). Poza kilkoma wyjątkami określenia te nie są obecnie w użyciu.
 
Niektóre pozycje w katalogu Flamsteeda zawierają błędy, np. Flamsteed zaobserwował [[Uran]]a w 1690, ale nie rozpoznał go jako [[planeta|planetę]] i wprowadził go katalogu jako gwiazdę pod nazwą "[[Uran|34 Tauri]]".
 
== Lista gwiazdozbiorów wykorzystujących nazewnictwo gwiazd Flamsteeda ==
[[Plik:Flamsteed 1729 Orion.jpg|thumb|upright=1.5|Gwiazdozbiory Oriona i Erydanu - karta z ''Atlas Coelestis'' (1729), opartego o obserwacje Flamsteeda]]
KonwencjęKonwencja Flamsteeda została pierwotnie wykorzystana w 52 konstelacjach:
 
{{Kolumna-podział|5|
Linia 77:
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.ianridpath.com/startales/flamsteed.htm Flamsteed numbers – where they really came from] {{lang|en}}
 
[[Kategoria:Katalogi astronomiczne]]