Gmach Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w Warszawie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Lata 1945-1952: drobne merytoryczne
uzupełnienie, drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
Linia 39:
[[Plik:Mauzoleum Walki i Meczenstwa 20080720 02.JPG|thumb|[[Tablice pamiątkowe Tchorka w Warszawie|Tablica pamiątkowa]] projektu [[Karol Tchorek|Karola Tchorka]]]]
 
'''Gmach Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego''' – budynek w [[Aleja Jana Christiana Szucha w Warszawie|alei Jana Chrystiana Szucha 25]] wzniesiony w latach 1927−1930 dla [[Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego|Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego]]. Podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] mieściła się tutaj m.in. centrala [[Gestapo]] [[Dystrykt warszawski|dystryktu warszawskiego]].
 
Podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] siedziba [[Gestapo]] i [[Sicherheitsdienst|SD]] w [[Dystrykt warszawski|dystrykcie warszawskim]]. Obecnie budynek zajmuje [[Ministerstwo Edukacji Narodowej]], a w części zachowanych pomieszczeń w przyziemiu lewego skrzydła urządzono [[Mauzoleum Walki i Męczeństwa w Warszawie|Mauzoleum Walki i Męczeństwa]].
 
== Architektura budynku ==
Budynek zaprojektował [[Zdzisław Mączeński]] w stylu zwanym „nowym [[klasycyzm]]em”. Najbardziej charakterystycznym elementem tego masywnego gmachu jest olbrzymi [[portyk]] z podwójnymi filarami, przez który prowadzi wejście na [[dziedziniec]]. W gmachu zaprojektowano również drugi wewnętrzny dziedziniec oraz dwa półzamknięte dziedzińce boczne (obudowane później wniesionymi obok budynkami).
 
Budynek nawiązuje do architektury faszystowskiej Włoch czy Niemiec, mimo że jego wystrój i wyposażenie to polska odmiana [[art déco]], dzieło [[Wojciech Jastrzębowski (artysta)|Wojciecha Jastrzębowskiego]]. Na [[Portyk|portyku]] frontowym znajduje się [[Godło Rzeczypospolitej Polskiej|godło państwa]] - wyrzeźbiony orzeł. Nad wejściem znajdował się również napis ''Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego''.
 
== Historia ==
Linia 53:
 
=== Lata 1927–1930 ===
Rozpoczęto budowę głównego gmachu Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, wykonawcą była renomowana firma budowlana [[Tadeusz Czosnowski|Biuro Budowlane T. Czosnowski i Ska]]<ref>Słownik Biograficzny Techników Polskich tom IV s. 31-32, NOT Warszawa 1994.</ref>. Powstał dla urzędu, którego celem było zajmowanie się kulturą polską, wyznaniami, nauką i wychowaniem. Budynek był jedną pierwszych zbudowanych od podstaw siedzib ministerialnych w II Rzeczypospolitej.
 
Gmach powstały w niespełna 3 lata charakteryzował się wysokim standardem materialnym i surową klasyczną formułą, zaliczaną do tzw. [[klasycyzm]]u redukcyjnego. W 1928 odbył się konkurs na zaprojektowanie wnętrza gmachu, wygrała praca Wojciecha Jastrzębowskiego (profesora warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych, również dyrektora Departamentu Sztuki w ministerstwie). Studenci pod kierunkiem profesora przygotowali projekty w stylu [[art déco]]. Autorem supraport ''Architektura'' i ''Zoologia'' w gabinecie ministra, znajdującym się na pierwszym, reprezentacyjnym piętrze, był [[Stanisław Komaszewski]] (1935)<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Leśniakowska | imię = Marta | tytuł = Architektura w Warszawie 1918-1939 | wydawca = Arkada Pracownia Historii Sztuki | miejsce = Warszawa | data = 2006 | strony = 49 | isbn = 83-60350-00-0}}</ref>.
 
W uroczystym poświęceniu budynku brali udział: Kardynał [[Aleksander Kakowski]], minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego [[Sławomir Czerwiński]] oraz premier [[Walery Sławek]].