Rewolucja w Iraku (1958): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne |
→Sytuacja w Iraku po przewrocie: drobne merytoryczne |
||
Linia 23:
Tymczasowa konstytucja Iraku została ogłoszona dwa tygodnie po przewrocie wojskowym. Irak stał się republiką z [[islam]]em jako religią państwową; został uznany za ''część narodu arabskiego''. Nie ustanowiono urzędu prezydenckiego, lecz zachowano kolektywne sprawowanie obowiązków głowy państwa przez Radę Suwerenności. Władza ustawodawcza i wykonawcza pozostały w kompetencji rady ministrów, z zastrzeżeniem zatwierdzania projektów ustaw przez Radę Suwerenności<ref name="jam90"/>. Wbrew deklaracjom rychłego powrotu do koszar i ustanowienia demokracji parlamentarnej<ref name="zd284"/>, wojskowi nie ogłosili ani terminu nowych wyborów parlamentarnych, ani uchwalenia stałej konstytucji. W rzeczywistości realna władza w państwie należała do przewodzących Wolnym Oficerom Kasima i Arifa, a z czasem znalazła się w rękach samego Kasima, który zaczął być określany jako Jedyny Przywódca<ref name="jam90"/>. Arif, niezgadzający się z wizją polityki zagranicznej lansowaną przez Kasima (określaną mianem ''niezależnego nacjonalizmu o lewicowym charakterze''<ref name="dz172"/>), został odsunięty od wszystkich stanowisk we wrześniu 1958, a następnie oskarżony o zdradę stanu<ref name="zd284"/>. W lutym 1959 rząd Kasima został zrekonstruowany<ref name="zd285">{{cytuj książkę |autor = Zdanowski J. | autor link = Jerzy Zdanowski| tytuł = Historia Bliskiego Wschodu w XX wieku| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich| miejsce = Wrocław| rok = 2010| strony = 285-286| isbn = 9788304050396}}</ref>. Z ministerstw usunięto polityków aktywnych w czasach monarchii (chociaż byli oni wtedy w opozycji, a przewrót 14 lipca poparli); niektórzy z nich sami zrezygnowali ze stanowisk, nie chcąc zostać oskarżonymi o działanie przeciwko rządowi (spotkało to m.in. gen. al-Kilaniego)<ref name="zd286"/>. Na ich miejsce weszli działacze lewicowi<ref name="jam94"/>. Popierająca Arifa i program panarabskich Partia Baas oraz organizacje nacjonalistyczne od tej pory jawnie dążyły do obalenia rządu Kasima<ref name="jam94"/>. Doszło do polaryzacji życia politycznego między nacjonalistami arabskimi, skłaniającymi się ku [[naseryzm]]owi, a lewicą<ref name="jam94"/>.
Przed specjalnym trybunałem osądzono polityków związanych z obaloną monarchią i uczestników spisków przeciwko nowemu rządowi<ref name="jam90"/>. W 1959 doszło bowiem do kilku prób obalenia rządu, podejmowanych przez oficerów, którzy dla doraźnych celów posługiwali się hasłami panarabskimi i prospołecznymi. Do pierwszego takiego [[Bunt garnizonu w Mosulu|buntu]] doszło w marcu 1959 w [[Mosul]]u, zbuntowane oddziały zostały powstrzymane przez siły rządowe i aktywistów Irackiej Partii Komunistycznej<ref name="zd286"/>. Bunt ten wsparła Zjednoczona Republika Arabska<ref name="dz172"/>. W
W lipcu 1959 w [[Kirkuk]]u [[Zamieszki w Kirkuku (1959)|starli się]] Turkmeni i Kurdowie<ref name="zd286"/>. Wydarzenie to miało miejsce w czasie ogólnokrajowego zjazdu komunistów<ref name="jam94"/> i to oni zostali przez opinię publiczną obarczeni winą za zamieszki<ref name="zd286"/>. Po tym wydarzeniu stosunki między Iracką Partią Komunistyczną a Kasimem ostatecznie się pogorszyły<ref name="jam94"/>.
Nie oznaczało to całkowitej utraty poparcia przez komunistów. W pierwszą rocznicę rewolucji Iracka Partia Komunistyczna była widoczna w czasie oficjalnych obchodów w Mosulu, Kirkuku i Bagdadzie, a jej zwolennicy domagali się wejścia jej przedstawicieli do rządu<ref name="jam94"/>.▼
▲Nie oznaczało to całkowitej utraty poparcia przez komunistów. W pierwszą rocznicę rewolucji Iracka Partia Komunistyczna była widoczna w czasie oficjalnych obchodów w Mosulu, Kirkuku i Bagdadzie
W październiku tego samego roku działacze Partii Baas zorganizowali nieudany zamach na Kasima, który został w nim jedynie raniony. Wydarzenie to skłoniło go do dalszego zaostrzenia represji wobec opozycji<ref name="zd286"/>.
| |||