Mowa (językoznawstwo): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m przekierowanie/integracja z Mowa (językoznawstwo) |
m integracja szablonów do szablonu dopracować |
||
Linia 1:
{{dopracować|źródła=2014-01 }}
[[Plik:Real-time MRI - Speaking (English).ogv|thumb|Produkcja mowy ([[język angielski]]) obrazowana przy użyciu [[Obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego w czasie rzeczywistym|obrazowania metodą rezonansu magnetycznego w czasie rzeczywistym]] ]]
'''Mowa''' – używanie [[Język (mowa)|język]]a w procesie porozumiewania się, czyli konkretne akty użycia systemu językowego (złożonego ze [[Znak (semiotyka)|znaków]] i [[reguła|reguł]]).
Celem mowy jest odbieranie i nadawanie [[komunikat]]ów w formie przekazów [[Język (mowa)|język]]owych:
* ustnych
* [[pismo|pisemnych]]
* [[komunikacja niewerbalna|gestów i mimiki]]
Mowa spełnia następujące funkcje:
* ekspresyjną - przekazywanie [[Emocja|uczuć]]
* [[Komunikacja werbalna|komunikacyjną]] - informowanie o tym co znamy, widzieliśmy, słyszeliśmy
* regulacyjną - wydawanie i przyjmowanie dyspozycji
==Fizjologia mózgu==
[[Plik:Paul Broca.jpg|thumb|right|180px|[[Paul Broca]]]]
Przetwarzanie mowy jest skomplikowanym procesem i odbywa się w wielu częściach [[Mózgowie człowieka|mózgu]]. Pomimo długoletnich badań dokładne zrozumienie tego procesu jest nadal trudne.<ref>[http://www.keck.ucsf.edu/~houde/sensorimotor_jc/GHickok07a.pdf Hickok, G., & Poeppel, D. (2007). The cortical organization of speech processing. Nature reviews. Neuroscience, 8, 393–402.]</ref> Jednymi z pierwszych badaczy zajmującymi się tymi zagadanieniami byli [[Carl Wernicke]] i [[Paul Broca]].
==Technika dźwiękowa==
Mowa jest [[sygnał|sygnałem]] ''quasi-stacjonarnym''.
Za jej zakres [[częstotliwość|częstotliwości]] przyjmuje się najczęściej 300Hz - 3kHz (w [[telefonia|telefonii]]), jednakże w wielu wypadkach [[sygnał]] mowy może mieć częstotliwości do 8 kHz. Zakres zależy od cech osobniczych mówiącego oraz języka. Język polski relatywnie często korzysta z fonemów o wysokich częstotliwościach, np. "sz" i "ś".
W sygnale mowy wyróżniamy jednostki podstawowe - [[fonem|fonemy]] (w [[Język_polski|języku polskim]] występuje ich 38). Fonemy nie zawsze są oddzielone chwilami [[Cisza (akustyka)|ciszy]], co więcej występuje zjawisko wzajemnego modyfikowania i nakładania się sąsiadujących fonemów - [[koartykulacja]].<ref name="przetwarzaniemowy">[http://przetwarzaniemowy.pl/ B. Ziółko, [[Mariusz Ziółko|M. Ziółko]] ''Przetwarzanie mowy'', Wydawnictwa AGH, 2012]</ref>.
Wraz z rozwojem [[technika|technik]] informacyjnych, możliwe stało się automatyczne przetwarzanie mowy: synteza, rozpoznawanie i rozumienie, co pozwoliło na opracowanie automatycznych systemów dialogowych. Zadanie rozpoznawania mowy okazało się trudniejsze niż spodziewano się podejmując pierwsze prace nad rozwiązaniem tego problemu. Skuteczność automatycznego rozpoznawania mowy wciąż jest niższa od osiąganej przez człowieka. Wymaga bowiem przeprowadzenia analizy nie tylko na poziomie [[akustyka|akustycznym]], ale również zaangażowania wiedzy [[językoznawstwo|lingwistycznej]] i [[semantyka (językoznawstwo)|semantycznej]] - w prawidłowym rozpoznaniu pomaga człowiekowi "domyślanie się" poszczególnych [[słowo|słów]] na podstawie [[kontekst|kontekstu]] wypowiedzi, [[logika|logiki]] i [[wiedza|wiedzy]] o [[Ziemia|świecie]].
Aby maszynowe rozpoznawanie było równie skuteczne, elementy te powinny być wbudowane w [[algorytm]] rozpoznawania. Obecnie systemy automatycznego rozpoznawania i [[Synteza mowy|syntezy mowy]] stosowane są z powodzeniem do sterowania urządzeniami, dyktowania tekstów, dostępu do [[Baza danych|baz danych]].
==Zobacz też==
*[[Spektrogram]]
{{Przypisy}}
[[Kategoria:Głos ludzki]]
[[Kategoria:Komunikacja językowa]]
[[Kategoria:Komunikacja werbalna]]
[[Kategoria:Logopedia]]
[[bg:Реч]]
[[de:Sprechen]]
[[en:Speech]]
[[es:Discurso]]
[[nl:Spraak]]
[[pt:Fala]]
[[ru:Речь]]
[[fi:Puhe]]
[[sv:Tal (språk)]]
[[uk:Мовлення]]
[[zh:言語]]
| |||