Wikipedia

Stanisław Diabeł Stadnicki: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Mathiasrex (dyskusja | edycje)
345 374 edycje
kat.
Belissarius (dyskusja | edycje)
107 753 edycje
Linia 24:
Ożeniony z Anną Ziemięcką (z Ziemięcic k. Gliwic), miał z nią trzech synów: [[Władysław Stadnicki|Władysława]] (zabitego w [[Krzemienica (powiat łańcucki)|Krzemienicy]] w 1610 r.), [[Zygmunt Stadnicki|Zygmunta]] i [[Stanisław II Stadnicki|Stanisława]], oraz jedną córkę – Felicjanę. Rodzina Stadnickich była wyznania ewangelicko-reformowanego (kalwińskiego) i utrzymywała w Łańcucie zbór.
 
Został zapamiętany jako awanturnik i sławny warchoł, nazwany „Diabłem Łańcuckim”. Początkowo bardzo zasłużył się dla korony, jako [[rotmistrz]] biorąc udział w wyprawie [[Stefan Batory|Stefana Batorego]] na [[Gdańsk]] i [[Moskwa|Moskwę]]. Urażony, że jego wyczyny nie zostały docenione, wyjechał na Węgry, gdzie w wojsku cesarza [[Rudolf II Habsburg|Rudolfa II]] walczył przeciw [[Turcy|Turkom]]. Później popierał arcyksięcia [[Maksymilian III Habsburg|Maksymiliana]] w staraniach o koronę polską i przez jakiś czas przebywał na [[Śląsk]]u. Brał udział po stronie austriackiej w oblężeniu [[Zamek w Olsztynie (województwo śląskie)|zamku Olsztyn koło Częstochowy]], gdzie przeszedł do historii jako antybohater. Był przeciwnikiem [[Jan Zamoyski{{doprecyzuj|Jana Zamoyskiego]]. W 1600 roku był posłem na [[sejm walny|sejm]]<ref>Andrzej Radman, Marek Ferenc, Rejestr senatorów i posłów na sejmie walnym warszawskim 9 lutego – 21 marca 1600 r., w: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. MCCLXVII – 2004, Prace Historyczne, z. 131, s. 98.</ref>. W latach 1606-1607 był jednym z przywódców [[rokosz Zebrzydowskiego|rokoszu Zebrzydowskiego]]. Wziął udział jako jeden z dowódców w [[Bitwa pod Guzowem|bitwie pod Guzowem]], która miała miejsce 5 lipca 1607 roku podczas rokoszu Zebrzydowskiego. Później jednak niespodziewanie zmienił zdanie i uszedł ze swoimwyrażenie wojskiempróżne}}.
 
W roku 1586 przejął za długi od [[Anna Sienińska|Anny Sienińskiej]] miasto [[Łańcut]].
 
Był przeciwnikiem [[Jan Zamoyski|Jana Zamoyskiego]]. W roku 1600 był posłem na [[sejm walny|sejm]]<ref>Andrzej Radman, Marek Ferenc, Rejestr senatorów i posłów na sejmie walnym warszawskim 9 lutego – 21 marca 1600 r., w: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. MCCLXVII – 2004, Prace Historyczne, z. 131, s. 98.</ref>, a w latach 1606-1607 jednym z przywódców [[rokosz Zebrzydowskiego|rokoszu Zebrzydowskiego]] (wziął udział jako jeden z dowódców w [[Bitwa pod Guzowem|bitwie pod Guzowem]], która miała miejsce 5 lipca 1607 roku). Później jednak niespodziewanie zmienił zdanie i uszedł ze swoim wojskiem.
Toczył prywatną wojnę ze starostą [[Leżajsk]]a [[Łukasz Opaliński starszy|Łukaszem Opalińskim]]. Opaliński zdobył jego rezydencję w Łańcucie wraz z samym miastem w roku 1608. Stadnicki jednak w odwecie zdobył rezydencję Opalińskiego wraz z miastem Leżajsk. Ostatecznie pod Tarnawcem, gdzie zgromadzono 6000 ludzi 4 sierpnia 1610 roku przegrał wojnę z Opalińskim. Zginął w odwrocie po bitwie pod [[Tarnawiec|Tarnawcem]], a wraz nim około pół tysiąca jego żołnierzy. Ukrył się w lesie, ale gdy nieostrożnie wychylił się zza kłód drewna został dostrzeżony przez [[Kozacy|Kozaków]]. Stadnickiego dobił Tatar Persa. Po śmierci na jego ciele naliczono 10 ran od ciosów i pchnięć. Opaliński żałował, że Stadnickiego nie wzięto żywcem, wynagrodził jednak Persę, który na najbliższym sejmie otrzymał nobilitację i nazwisko Macedoński. Legenda głosi, że odrąbaną głowę Stadnickiego przywiózł do [[Lublin]]a jeden z zalotników pięknej panny [[Regina Żegocianka|Reginy Żegocianki]], by serce jej zdobyć i obnosił ją zatkniętą na drzewcu po Lublinie.▼
 
▲Toczył prywatną wojnę ze starostą [[Leżajsk]]a [[Łukasz Opaliński starszy|Łukaszem Opalińskim]]. Opaliński zdobył jego rezydencję w Łańcucie wraz z samym miastem w roku 1608. Stadnicki jednak w odwecie zdobył rezydencję Opalińskiego wraz z miastem Leżajsk. Ostatecznie pod [[Tarnawiec|Tarnawcem]], gdzie zgromadzono 6000 ludzi, 4 sierpnia 1610 roku przegrał wojnę z Opalińskim. Zginął w odwrocie po bitwie pod [[Tarnawiec|Tarnawcem]], a wraz nim około pół tysiąca jego żołnierzy. Ukrył się w lesie, ale gdy nieostrożnie wychylił się zza kłód drewna został dostrzeżony przez [[Kozacy|Kozaków]]. Stadnickiego dobił Tatar Persa. Po śmierci na jego ciele naliczono 10 ran od ciosów i pchnięć. Opaliński żałował, że Stadnickiego nie wzięto żywcem, wynagrodził jednak Persę, który na najbliższym sejmie otrzymał nobilitację i nazwisko Macedoński. Legenda głosi, że odrąbaną głowę Stadnickiego przywiózł do [[Lublin]]a jeden z zalotników pięknej panny [[Regina Żegocianka|Reginy Żegocianki]], by serce jej zdobyć i obnosił ją zatkniętą na drzewcu po Lublinie{{fakt}}.
 
== Stadnicki w sztuce ==
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanisław_Diabeł_Stadnicki”