Różaniec (województwo lubelskie): Różnice pomiędzy wersjami

Wieś założona w roku [[1550]] przez Jana Dymitra Kuźmę, [[Akt erekcyjny|aktem erekcyjnym]] króla [[Zygmunt II August|Zygmunta II Augusta]], który nadał przywilej osadniczy z prawem karczowania puszczy nad rzeką [[Lubienia (dopływ Tanwi)|Lubienią]]. Królewską wieś Różaniec zamieszkiwało pierwotnie dwudziestu kmieci z których każdy posiadał pół [[łan]]a pola, oraz [[bartnictwo|bartnicy]]. We wsi znajdował się także [[młyn wodny]] i cerkiew prawosławna. W 1588 roku Różaniec razem z całym starostwem zamechskim znalazł się w posiadaniu [[kanclerz]]a [[Jan Zamoyski|Jana Zamojskiego]], który w [[1589]] włączył wieś do [[Ordynacja Zamojska|Ordynacji Zamojskiej]]. W [[1624]] wieś została doszczętnie spalona i zniszczona podczas [[Bitwa pod Martynowem#Najazd tatarski|najazdu tatarskiego]]. W wyniku najazdu około pięciuset osób zabito lub zabrano do [[jasyr|niewoli]]. Wieś jednak szybko się odbudowała i już w 1629 roku stał nowy [[folwark]] ordynacki. W początkach [[XVII wiek|XVII w.]] we wsi istniał też dwu łanowy folwark wójtowski, który był w posiadaniu rodziny Jamińskich – wnuków założyciela wsi. Podczas [[Potop szwedzki|potopu szwedzkiego]] różaniecki folwark został ponownie zniszczony, ale już w [[1664]] roku odbudowano zabudowania dworskie i odnowiono ogród. Na początku osiemnastego stulecia w folwarku znajdował się budynek czeladni z którego korzystał [[podstarości]], a także [[staw rybny]]. W [[1705]] zbudowano w Różańcu [[browar]], a w [[1707]] roku na rzece Lubieni odbudowano młyn z [[Folusz (budynek)|foluszem]]. Przemarsze wojsk w czasie [[III wojna północna|wojny północnej]] sprawiły, że wieś znowu została wyniszczona. W roku 1739 wzniesiono nową cerkiew drewnianą na miejscu poprzedniej. W drugiej połowie XVIII wieku Różaniec zaczął pełnić funkcję ''klucza dóbr'' ordynacji, do którego należały [[Płusy (województwo lubelskie)|Płusy]] i [[Wola Różaniecka]]. Podczas zaboru austriackiego w [[1784]] roku [[Andrzej Hieronim Zamoyski|ówczesny ordynat]] osadził w Różańcu 12 rodzin [[Niemcy|niemieckich]]. W [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwie Polskim]] po [[1815]] Różaniec stał się wsią graniczną. Podczas [[Powstanie styczniowe|powstania w 1863]] roku miejscowi chłopi rekrutowali się do oddziałów powstańczych a dwór zaangażowany był w przemyt broni z [[Galicja|Galicji]]. W [[XIX wiek|XIX]] wieku miejscowość była przejściowo siedzibą [[gmina Wola Różaniecka|gminy Wola Różaniecka]]. W [[Dwudziestolecie międzywojenne|latach międzywojennych]] główny folwark wyłączono z Ordynacji i w [[1934]] przejął go [[Państwowy Bank Rolny]]. Na terenie Różańca był też drugi folwark, zwany [[Bolesławin]]. Wieś zamieszkiwało około dwóch tysięcy mieszkańców. Żyli tu [[Polacy]], [[Ukraińcy]] i [[Żydzi]].

Z początkiem [[XVII wiek|XVII w.]] Różaniec był początkowo dzierżawiony, a następnie włączony na stałe do [[Ordynacja Zamojska|Ordynacji Zamojskiej]], w której przez lata pełnił funkcję ''Klucza dóbr''. W [[XIX wiek|XIX]] wieku miejscowość była przejściowo siedzibą [[gmina Wola Różaniecka|gminy Wola Różaniecka]]. [[18 marca]] [[1943]] [[Okupacja niemiecka w Polsce 1939-1945|w czasie okupacji niemieckiej]] jednostki Wehrmachtu, SS i żandarmerii dokonały pacyfikacji wsi. Spłonęło wówczas około 260 gospodarstw<ref>Józef Fijałkowski, Jan Religa "Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945", Książka i Wiedza 1981</ref> i zginęło ok. 200<ref name="Eksterminacja ludności w Polsce w czasie okupacji niemieckiej 1939-1945">{{cytuj książkę|tytuł=Eksterminacja ludności w Polsce w czasie okupacji niemieckiej 1939-1945|rozdział=Kazimierz Leszczyński "Pacyfikacje wsi" (wykaz wsi spacyfikowanych przez okupanta niemieckiego, sporządzony na podstawie materiałów [[Główna Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu|Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce]])|wydawca=Wydawnictwo Zachodnie|miejsce=Poznań, Warszawa|rok=1962|strony = 230-235}}</ref> mieszkańców Różańca.