Jasna Polana (Kazachstan): Różnice pomiędzy wersjami

Wieś została założona w 1936 roku przez [[Polacy|polskich]] zesłańców<ref name="wolga">{{cytuj stronę|url=http://wolgadeutsche.net/diesendorf/Ortslexikon.pdf|tytuł=НЕМЦЫ РОССИИ. НАСЕЛЕННЫЕ ПУНКТЫ И МЕСТА ПОСЕЛЕНИЯ. ЭНЦИКЛОПЕДИЧЕСКИЙ СЛОВАРЬ|data=2006|opublikowany=wolgadeutsche.net|język=ru|data dostępu=28 grudnia 2013}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=http://www.z001.kz/article/view?id=405|tytuł=Польский излом|data=31 maja 2013|opublikowany=z001.kz|język=ru|data dostępu=28 grudnia 2013}}</ref>, wysiedlonych w początkowej fazie [[Operacja polska NKWD (1937-1938)|operacji polskiej NKWD]] z terenów zlikwidowanych wówczas narodowościowych jednostek administracyjnych [[Polski Rejon Narodowy im. Juliana Marchlewskiego|Polskiego Rejonu Narodowego im. Juliana Marchlewskiego]] i [[Polski Rejon Narodowy im. Feliksa Dzierżyńskiego|Polskiego Rejonu Narodowego im. Feliksa Dzierżyńskiego]] na terenie [[Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka|Ukraińskiej SRR]]<ref name="gosc">{{cytuj stronę|url=http://gosc.pl/doc/1398302.Ojczyzna-nie-czeka|tytuł=Ojczyzna nie czeka|data=20 grudnia 2012|opublikowany=gosc.pl|data dostępu=28 grudnia 2013}}</ref><ref name="przew">{{cytuj stronę|url=http://www.przewodnik-katolicki.pl/nr/spoleczenstwo/z_kazachstanu_do_polski.html|tytuł=Z Kazachstanu do Polski|data=2006|opublikowany=przewodnik-katolicki.pl|data dostępu=28 grudnia 2013}}</ref>. Po przyjeździe zesłańcy zostali ewakuowani z transportu na teren [[step]]owy, gdzie mieli sobie stworzyć warunki bytowe,. początkowoPoczątkowo mieszkali w namiotach, następnie w [[ziemianka]]ch<ref>{{cytuj stronę|url=http://pamiec.pl/download/49/27674/WKLADKAIPNmarzec.pdf|tytuł=Polacy w sowietach w okresie międzywojennym|opublikowany=pamiec.pl|data dostępu=28 grudnia 2013}}</ref>, żyli w bardzo trudnych warunkach z uwagi na surowy klimat, braki żywności i lekarstw, a także prześladowania i aresztowania<ref>{{cytuj stronę|url=http://mateusz.pl/wam/zd/56-01.htm|tytuł=Wyszliśmy spod płaszcza Gogola|data=2008|opublikowany=mateusz.pl|data dostępu=28 grudnia 2013}}</ref>. Nazwę wsi nadali Polacy (do tej pory miejsca były mianowane numerowaną nomenklaturą: „uczastka” i „toczka” oznaczająca punkt osadniczy<ref name="sejm">{{cytuj stronę|url=http://orka.sejm.gov.pl/wydbas.nsf/0/EF7CED63FC43B7C2C1257B7A002D647F/$File/Strony%20odStudia_BAS_34-5.pdf|tytuł=Polacy w Azji Centralnej. Analiza czynników kształtujących zesłańczą zbiorowość i jej stan obecny|opublikowany=orka.sejm.gov.pl|data dostępu=28 grudnia 2013}}</ref>, zaś Polacy zastępowali je nazwami kojarzonymi z nostalgią za opuszczonymi obszarami ojczystymi<ref>{{cytuj stronę|Autor=Antoni Kuczyński|url=http://zeslaniec.pl/33/Kuczynski_III.pdf|tytuł=Gdzie step szeroki - z dziejów związków polsko-kazachskich. Część III|opublikowany=zeslaniec.pl|data dostępu=28 grudnia 2013}}</ref>). Od 1937 roku do 1960 roku tzw. „specprzesiedleńcy” (ros. spiecpieriesielency; dotyczyło ich ograniczenie wolności osobistej, obowiązek comiesięcznego meldowania się u komendanta, specjalne regulacje prawne, np. wzbraniające swobodnego poruszania się, korespondencji<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.glospolski.narod.ru/15/5.htm|tytuł=O deportacji Polaków do Kazachstanu|opublikowany=glospolski.narod.ru|data dostępu=28 grudnia 2013}}</ref>). W przeszłości wieś miała charakter polsko-niemiecki ludnościowy<ref name="nd0813wysz">{{cytuj stronę|url=http://www.naszdziennik.pl/polska-kresy/51969,walczymy-o-ustawe-repatriacyjna.html|tytuł=Walczymy o ustawę repatriacyjną|data=25 sierpnia 2013|opublikowany=naszdziennik.pl|język=|data dostępu=28 grudnia 2013}}</ref> (Niemcy byli także przesiedlani z terenów ukraińskich do Kazachstanu<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.ca-c.org/journal/12-1997/st_16_najdich.shtml|tytuł=НЕМЦЫ В КАЗАХСТАНЕ. ПРОБЛЕМЫ ИСТОРИИ И ЯЗЫКА|opublikowany=ca-c.org|data dostępu=28 grudnia 2013}}</ref>).

We wsi znajduje się od 1994 roku kościół rzymskokatolicki<ref name="wolga" />, w którym funkcjonuje [[Parafia Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Jasnej Polanie|parafia Matki Bożej Nieustającej Pomocy]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.catholic-kazakhstan.org/Astana/Pl/index.htm|tytuł=Archidiecezja Najświętszej Marii Panny w Astanie|opublikowany=catholic-kazakhstan.org|data dostępu=28 grudnia 2013}}</ref>, wokół której skupia się życie religijne Polaków oraz kultywuje się język polski podczas nabożeństw<ref name="przew" />. Ponadto od ok. 1999 roku działał we wsi Dom Polski<ref name="przew" /> (inicjatorem powstania był ks. Piotr Brotoń<ref name="glostymcz" />), oficjalnie otwarty jako Dom Polskiej Kultury i Języka w kwietniu 2002 roku przez ministra spraw zagranicznych RP [[Włodzimierz Cimoszewicz|Włodzimierza Cimoszewicza]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://wiadomosci.wp.pl/kat,1342,title,Kazachstan-Cimoszewicz-otworzyl-Dom-Polonii,wid,260997,wiadomosc.html?ticaid=111ebf|tytuł=Kazachstan: Cimoszewicz otworzył Dom Polonii|data=28 kwietnia 2002|opublikowany=wp.pl|data dostępu=28 grudnia 2013}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=http://polonia.dk/news/show/10317|tytuł=Cimoszewicz w Kazachstanie z Polonią: pamiętamy o was|data=29 kwietnia 2002|opublikowany=polonia.dk|data dostępu=28 grudnia 2013}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=http://news.gazeta.kz/art.asp?aid=156370|tytuł=Глава МИД Польши встретился с представителями польской диаспоры|data=30 kwietnia 2002|opublikowany=gazeta.kz|język=ru|data dostępu=28 grudnia 2013}}</ref>, od 17 grudnia 2005 roku w nazwie mima oficjalny patronat [[Jan Paweł II|Jana Pawła II]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.glospolski.narod.ru/14/15.htm|tytuł=Historyczny dzień w Jasnej Polanie|opublikowany=glospolski.narod.ru|data dostępu=28 grudnia 2013}}</ref>. Prowadzone były w nim biblioteka, nauka języka polskiego, tańca oraz spotkania i uroczystości w ramach polskich świąt państwowych i religijnych<ref name="glostymcz" />, w 2002 roku zorganizowano „Wieczory Teatralne”<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.teatr108.republika.pl/wieczory.htm|tytuł=Wieczory Teatralne|opublikowany=teatr108.republika.pl|data dostępu=28 grudnia 2013}}</ref>. {{fakt|Kilka lat temu Dom Polski w Jasnej Polanie przestał istnieć, a w budynek został zaadoptowany na siedzibę władz lokalnych. W 2012 roku udało się odzyskać bibliotekę polonijną, która aktualnie znajduje się w budynku parafialnym. W 2012 roku, dzięki uprzejmości dyrektora spółki „Tajynsza-Astyk”, został zakupiony nowy dom, który ma służyć miejscowej ludności w ramach Domu Polskiego. Remont budynku rozpoczął się w 2013 roku dzięki zaangażowaniu parafii oraz miejscowej ludności.|data=2013-11}}

W 2013 roku grupa młodzieży polskiej, pochodzącejwśród takżenich zmieszkańcy Jasnej Polany otrzymała stypendia ufundowane przez [[Stowarzyszenie Wspólnota Polska]], dzięki czemu trafiła do Polski. Młodzież zamieszkuje w podwarszawskiej [[Falenica|Falenicy]] i studiuje na polskich uczelniach<ref>{{cytuj stronę|url=http://warszawa.gazeta.pl/warszawa/1,34862,14011863,Mlodzi_Polacy_z_Kazachstanu__Nasze_miejsce_jest_tutaj.html|tytuł=Młodzi Polacy z Kazachstanu: Nasze miejsce jest tutaj|data=2 czerwca 2013|opublikowany=gazeta.pl|data dostępu=28 grudnia 2013}}</ref><ref name="nd1213" />. Stowarzyszenie funduje także mieszkańcom wsi odwiedziny w Polsce<ref name="nd0813" /> i wspiera ich organizując zbiórki pieniężne w Polsce<ref>{{cytuj stronę|url=http://wspolnota-polska.waw.pl/2013/12/potomkowie-polskich-rodzin-z-kazachstanu-w-polsce-2/|tytuł=Potomkowie polskich rodzin z kazachstanu w Polsce. Informacja o wynikach zbiórki publicznej|data=13 grudnia 2013|opublikowany=wspolnota-polska.waw.pl|data dostępu=28 grudnia 2013}}</ref>. W jednostkowym zakresie Polaków z Jasnej Polany obejmuje [[repatriacja]] do ojczyzny w ramach rządowego programu „Rodak”<ref name="nd1213" />.

W Jasnej Polanie działa szkoła średnia<ref name="wolga" />. Do początku XXI wieku funkcjonował państwowy [[kołchoz]], obecniepóźniej sprywatyzowany<ref name="przew" /><ref name="rp" />, który zajmuje obszar ok. 200 tys. ha i jest zarządzany przez kazachski holding<ref name="nd1213" />. Obecnie weWe wsi funkcjonujedziała kompleks mleczarski<ref>{{cytuj stronę|url=http://kazakh-zerno.kz/index.php?option=com_content&view=article&id=8698&catid=20:2012-08-02-06-21-40&Itemid=107|tytuł=Северный Казахстан: В селе Ясная Поляна к запуску готовится современный молочный комплекс|data=21 lipca 2009|opublikowany=kazakh-zerno.kz|język=ru|data dostępu=28 grudnia 2013}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=http://www.akorda.kz/ru/page/page_glava-gosudarstva-nursultan-nazarbaev-sovershil-rabochuyu-poezdku-v-severo-kazak_1348723143|tytuł=Глава государства Нурсултан Назарбаев совершил рабочую поездку в Северо-Казахстанскую область.|data=21 sierpnia 2008|opublikowany=akorda.kz|język=ru|data dostępu=28 grudnia 2013}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=http://www.kazakh-zerno.kz/index.php?option=com_datsogallery&func=viewcategory&catid=40|tytuł=ТАЙЫНШИНСКИЙ РАЙОН ПОС.ЯСНАЯ ПОЛЯНА|data=20 grudnia 2013|opublikowany=kazakh-zerno.kz|język=ru|data dostępu=28 grudnia 2013}}</ref>.