Eugene Nida: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
zmiana przypisu |
mNie podano opisu zmian |
||
Linia 13:
Na początku lat 80' Nida odszedł na emeryturę. Nie zaprzestał dawania wykładów w uniwersytetach na całym świecie. Mieszkał w Madrycie i Brukseli. Zmarł w Madrycie 25 sierpnia 2011 r. Miał wtedy 96 lat.
== Kariera ==
== Najważniejsze pozycje naukowe ==▼
W 1943 r. Nida rozpoczął pracę jako lingwista w Amerykańskim Towarzystwie Biblijnym. W krótkim czasie awansował na stanowisko Associate Secretary for Versions, następnie pracował jako Executive Secretary for Translations, aż do momentu przejścia na emeryturę.
Nida odegrał kluczową rolę podczas budowania pomostu między Watykanem i Zjednoczonymi Towarzystwami Biblijnymi, który miał pomóc w stworzeniu międzywyznaniowej wersji Biblii. Prace nad nią rozpoczęto w 1968 r. i prowadzono je w zgodzie z opisaną przez Nidę zasadą ekwiwalencji funkcjonalnej.
* Linguistic Interludes - (Glendale, CA: Summer Institute of Linguistics, 1944 (Revised 1947))▼
* Morphology: The Descriptive Analysis of Words - (Univ. of Michigan Press, 1949)▼
* Message and Mission - (Harper, 1960)▼
* Customs, Culture and Christianity - (Tyndale Press, 1963)▼
* Toward a Science of Translating - (Brill, 1964)▼
* Religion across cultures - (Harper, 1968)▼
* The Theory and Practice of Translation - (Brill, 1969, współautor C.R. Taber)▼
* Language structure and translation: essays - (Stanford University Press, 1975)▼
* From One Language to Another - (Nelson, 1986, współautor Jan de Waard)▼
* The Greek-English Lexicon of the New Testament based on Semantic Domains - (UBS, 1988, współautor Louw)▼
== Teorie naukowe ==
Nida jest uznawany za jednego z ważniejszych naukowców związanych z teorią przekładu i językoznawstwem.
Jego rozprawa doktorska pt. ''A synopsis of English Syntax ''była pierwszą wieloaspektową analizą pierwszego języka zgodną z teorią "immediate-constituent". Napisana przez niego książka pt. ''Morphology: The Descriptive Analysis of Words'' jest uznawana za jedną z ważniejszych pozycji amerykańskiego strukturalizmu.
Za najważniejszy wkład Nidy w rozwój teorii tłumaczeń uważa się stworzoną i opisaną przez niego teorię ekwiwalencji dynamicznej (funkcjonalnej), wedle której tłumacz skupia się "nie tyle na samym tekście źródłowym, lecz na sposobie, w jaki tłumaczenie tego tekstu zostanie odebrane<ref>Nida, Eugene , [[translatoryka|<nowiki/>]][[tłumaczenie|Toward a Science of Translating]], Brill 1964, p. 166.
</ref>".
Nida jest również autorem techniki "componential analysis".
Nida wraz z Lawrencem Venutim udowodnili, że przekładoznawstwo jest dyscypliną złożoną o wiele bardziej, niż mogło się to początkowo wydawać. Jednym z argumentów przemawiających za taką tezą jest fakt, że tłumacz musi zdekonstruować tekst na poziomie wewnątrztekstowym i zdekodować go na poziomie odniesień do specyfiki kulturowej, idiomatycznej i figuratywnej. Taka analiza pozwala na zrozumienie tekstu źródłowego i przystąpienie do tłumaczenia, które jest nie tylko przeniesieniem znaczenia poszczególnych słów w danym kontekście, lecz także odtwarza znaczenie, które oryginalny tekst niesie ze sobą w ramach systemu językowego tłumacza.
Nida został skrytykowany za kontrowersyjną zmianę wprowadzoną do Revised Standard Version Bible, w ramach której miał usunąć słowo "dziewica" z księgi Izajasza 7:14. Jak zauważa jednak Peter Thusesen w swojej książce ''In Discordance with the Scriptures'', Nida nie był członkiem zespołu zajmującego się tymi zmianami<ref>Thuesen, Peter[[komunikat|In Discordance with the Scriptures]], , pp.74-75
</ref>.
== Typy ekwiwalencji ==
Ekwiwalencja formalna i dynamiczna to dwa typy ekwiwalencji tłumaczeniowej, które wyróżnił Eugene Nida. Ekwiwalencja to odpowiedniość między tekstem źródłowym a tekstem docelowym [[tłumaczenie|tłumaczenia]] (lub jego poszczególnymi poziomami, np. zdaniem, wyrazem, itd.)<ref>''Routledge Encyclopedia of Translation Studies'', red. Mona Baker, Gabriela Saldanha, Routledge, NY 2009, s. 96-100.</ref>. Oba te terminy, obecnie szeroko stosowane w teorii tłumaczenia, badacz ukuł w latach 60. XX wieku.
Linia 36 ⟶ 42:
Eugene Nida podkreśla w artykule pod tytułem "Zasady odpowiedniości"<ref>Eugene Nida, ''Zasady odpowiedniości'', przekł. Anna Skucińska, [w:] ''Współczesne teorie przekładu: Antologia'', red. Piotr Bukowski, Magda Heydel, Wydawnictwo Znak, Kraków 2009, s. 57.</ref>, w oryginalnej wersji angielskiej ''[http://books.google.co.in/books?id=YskUAAAAIAAJ&pg=PA156&lpg=PA156&dq=principles+of+correspondence,+eugene+nida&source=bl&ots=tm_zR6hSOc&sig=NQ-_EAH4yi82kBthD0H9KNS4oYY&hl=en&ei=IX8DTaXZIMHhrAfQhpCRDw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CDYQ6AEwBQ#v=onepage&q&f=false Principles of Correspondence]'', że pomiędzy ekwiwalencją formalną i dynamiczną istnieje szereg stopni pośrednich. Obecnie jednak dominuje podejście dynamiczne do procesu tłumaczenia, zarówno wśród tłumaczy jak i literatów oraz wydawców, którzy uważają ten typ za bardziej efektywny.
▲== Najważniejsze pozycje naukowe ==
▲* Linguistic Interludes - (Glendale, CA: Summer Institute of Linguistics, 1944 (Revised 1947))
▲* Morphology: The Descriptive Analysis of Words - (Univ. of Michigan Press, 1949)
▲* Message and Mission - (Harper, 1960)
▲* Customs, Culture and Christianity - (Tyndale Press, 1963)
▲* Toward a Science of Translating - (Brill, 1964)
▲* Religion across cultures - (Harper, 1968)
▲* The Theory and Practice of Translation - (Brill, 1969, współautor C.R. Taber)
▲* Language structure and translation: essays - (Stanford University Press, 1975)
▲* From One Language to Another - (Nelson, 1986, współautor Jan de Waard)
▲* The Greek-English Lexicon of the New Testament based on Semantic Domains - (UBS, 1988, współautor Louw)
== Zobacz też ==
| |||