Gemäldegalerie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Cojan (dyskusja | edycje)
poprawa linków
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Robot przeniósł strony z Kategoria:Muzea sztuki w Niemczech do Kategoria:Muzea i galerie sztuki w Niemczech; zmiany kosmetyczne
Linia 27:
 
=== Dzieje ===
Gemäldegalerie ma genezę w XIX wieku. Mieściło się w Muzeum Królewskim położonym przy [[Lustgarten]] przy berlińskiej [[Unter den Linden]]. Rdzeniem zbiorów były kolekcje [[Fryderyk Wilhelm I (Wielki Elektor)|Fryderyka Wilhelma I]] zwanym Wielkim Elektorem i [[Fryderyk II Wielki|Fryderyka II Wielkiego]]. Spośród dzieł oprócz nabytków znalazły się obrazy pochodzące z królewskich zbiorów polskich [[Wazowie|Wazów]], [[Jan III Sobieski|Jana III Sobieskiego]] oraz [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]], które w Berlinie znalazły się w wyniku grabieży i konfiskat, szczególnie w dobie [[Rozbiory Polski|rozbiorów Polski]].
 
Pierwszym dyrektorem muzeum został [[Gustav Friedrich Waagen]], który dokonał nowoczesnej ekspozycji zbiorów. Znaczącą dla muzeum i jego prestiżu była działalność [[Wilhelm von Bode|Wilhelma von Bode]] dyrektora muzeum w latach 1890-1929. Za jego dyrektury w 1904 Galeria wzbogaciła się o kolekcję sztuki renesansowej. W tymże czasie zbiory przeniesiono do [[Kaiser Friedrich Museum]], znanym później jako [[Bode Museum]], znajdowały się tam do II wojny światowej; większość dzieł ewakuowano, natomiast gmach uległ poważnemu zniszczeniu. Część dzieł (ok. 400) uległa zniszczeniom na miejscu, część zrabowała Armia Czerwona i wojska alianckie. Po wojnie w wyniku podziału Berlina dzieła podzielono i umieszczono m.in. w Bode Museum oraz w Berlinie-Dahlem. Wraz z powstawaniem w obrębie ówczesnego Berlina Zachodniego Kulturforum będącym alternatywą Wyspy Muzeów po drugiej strony muru berlińskiego powstała koncepcja urządzenia nowoczesnej galerii. Po zjednoczeniu Niemiec zbiory zintegrowano w powstałym w 1998 budynku w Kulturforum. Gmach zaprojektowali [[Heinz Hilmer]] i [[Christoph Sattler]] architekci z Monachium.
Linia 39:
 
=== Struktura muzeum ===
Położona w południowo-zachodniej części Kulturforum Galeria Malarstwa mieści się w nowoczesnym gmachu z przestrzenią muzealną liczącą około 7000 metrów kwadratowych. Pełna trasa dla zwiedzających liczy długość niemal dwóch kilometrów i obejmuje 72 sale ekspozycyjne. Ciąg sal poprzedza wielki hol ekspozycyjny przeznaczony do wystaw tymczasowych. Ekspozycję najstarszych obrazów podzielono na trzy galerie dzieł włoskich, niderlandzkich oraz z krajów Rzeszy doby gotyku i renesansu.
 
Centrum budynku stanowi oktagonalna w planie sala poświęcona Rembrandtowi, z szesnastoma dziełami jego autorstwa. Salę tę flankują dwa pomieszczenia z ekspozycją malarstwa doby złotego wieku Niderlandów z uwzględnionym podziałem na kategorie tematyczne (tematyka biblijna i mitologiczna, martwa natura, portret, pejzaż itp.); osobno mieszczą się dzieła malarstwa flamandzkiego i holenderskiego.
Linia 47:
Główna część ekspozycji Galerii mieści ponad 1200 dzieł, ponadto 400 obrazów znajduje się w niższym poziomie.
 
Ponadto w Galerii Obrazów znajduje się nowoczesna pracownia komputerowa z galerią zdigitalizowanych obrazów z informacjami w trzech językach; niemieckim, francuskim i angielskim.
 
=== Zbiory ===
Linia 65:
==== Malarstwo Rzeszy Niemieckiej XIII-XVI w. ====
[[Plik:Holbein, Hans - Georg Gisze, a German merchant in London.jpg|thumb|left|190px|[[Hans Holbein (młodszy)|Hans Holbein Młodszy]], ''[[Portret Georga Giszego]]'']]
Berlińska Galeria Malarstwa jest obok [[Stara Pinakoteka|Starej Pinakoteki]] w [[Monachium]] i [[Wallraf-Richartz-Museum]] w [[Kolonia (Niemcy)|Kolonii]] największym w Niemczech zbiorem dzieł malarstwa ziem dawnego Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Prestiżową kolekcję średniowiecznego malarstwa tablicowego tworzą dzieła anonimów szkoły kolońskiej XIV-XVI w., m.in.; dyptyk z Madonną i Dzieciątkiem oraz Ukrzyżowaniem, wieloobrazowy ''[[Żywot Chrystusa]]'', ''[[Madonna w ogrodzie zamkniętym]]'', czy ''Pokłon Trzech Króli'' Mistrza Ołtarza Akwizgrańskiego. Ponadto dzieła malarstwa Austrii i Czech w tym ''[[Pietas Domini wśród aniołów]]'' oraz ''[[Ukrzyżowanie Kaufmannów]]'' i ''[[Madonna Kłodzka]]'', ostatnie z dzieł, było ufundowane przez [[Arnošt z Pardubic|Arnošta z Pardubic]], arcybiskupa [[Praga|praskiego]], działającego na dworze [[Karol IV Luksemburski|Karola IV Luksemburskiego]].
 
Znaczącą dla gotyckiego malarstwa jest kolekcja malarstwa gotyckiego realizmu. Najcenniejszymi dziełami są skrzydła [[retabulum]] [[Ołtarz z Wurzach|ołtarza z Wurzach]] pędzla [[Hans Multscher|Hansa Multschera]], rzeźbiarza i malarza z Ulm, jednego z pierwszych przedstawicieli realizmu gotyckiego XV w. Ponadto dzieła artystów tworzących szkołę ulmską, m.in.; [[Bernhard Strigel|Bernharda Strigela]] i [[Bartholomäus Zeitblom|Bartholomäusa Zeitbloma]] oraz dzieła malarzy takich jak; [[Konrad Witz]] (''Salomon i Szeba''), [[Martin Schongauer]] (''Pokłon Trzech Króli''), [[Mistrz Księgi Domowej]] oraz [[Hans Holbein (starszy)|Hans Holbein Starszy]].
 
Wielki zespół tworzą obrazy malarzy doby Odrodzenia m.in.; siedem dzieł [[Albrecht Dürer|Albrechta Dürera]]; ''[[Madonna i Dzieciątko z czyżykiem]]'' , ''[[Portret Wenecjanki]]'', ''[[Modląca się Maria]]''; kilka dzieł ucznia Albrechta [[Hans Baldung|Hansa Baldunga]], i 22 obrazy [[Lucas Cranach Starszy|Lucasa Cranacha Starszego]], obrazy [[Albrecht Altdorfer|Albrechta Altdorfera]], duży zespół portretów [[Hans Holbein (młodszy)|Hansa Holbeina Młodszego]] z ''[[Portret Georga Giszego|Portretem Georga Giszego]]'' na czele.
 
==== Malarstwo Rzeszy Niemieckiej XVII-XVIII w. ====
Linia 79:
 
==== Malarstwo Flandrii XVI-XVII w. ====
Ekspozycja sztuki niderlandzkiej doby nowożytności dzieli się na dwie części, flamandzką i holenderską. W zbiorach malarstwa flamandzkiego dominantę tworzy zespół siedemnastu obrazów [[Peter Paul Rubens|Petera Paula Rubensa]] siedmiu [[Anton van Dyck|Antona van Dycka]], trzech [[Jacob Jordaens|Jacoba Jordaensa]] oraz ośmiu [[David Teniers II|Davida Teniersa Młodszego]]. Tematykę rodzajową tworzą obrazy [[Adriaen Brouwer|Adriaena Brouwera]], [[Pieter Brueghel (młodszy)|Pietera Brueghela Młodszego]], natomiast pejzaż ze [[sztafaż]]em egzemplifikują dzieła [[Jan Brueghel (starszy)|Jana Brueghela Starszego]], ponadto w muzeum znajdują się martwe natury i kwiaty tegoż malarza. Temat martwej natury z kwiatami egzemplifikują obrazy [[Jan Fyt|Jana Fyta]] i [[Jan Davidszoon de Heem|Jana Davidsza de Heema]]. Ponadto obrazy z motywami animalistycznymi, przede wszystkim dzieła [[Frans Snyders|Fransa Snydersa]].
 
==== Malarstwo Holandii XVII w. ====
[[Plik:Frans Hals 021.jpg|thumb|left|190px|[[Frans Hals]], ''Malle Babbe'']]
Świadectwo złotego wieku w Holandii którym było XVII stulecie stanowi wielka kolekcja malarstwa tej epoki jedna z największych w Europie zarówno pod względem ilości obrazów jak pod względem szerokości zakresu tematycznego. W berlińskim muzeum można oglądać dzieła niemal wszystkich ważniejszych osobistości XVII-wiecznej Holandii. Głównym akcentem jest szesnaście prac [[Rembrandt van Rijn|Rembrandta]], w tym dzieła o tematyce staro- ''Mojżesz rozbijający tablice'', ''[[Zuzanna i starcy]]'', ''Samson i Delilah'' i nowotestamentowej ''Chrystus i Samarytanka'', ''Przypowieść o bogaczu'', portrety ''Autoportret'', ''Portret Saskii'', ''Portret Hendrickije Stoffels'' wątki rodzajowe ''Rozmowa mennonita Cornelisa Claesza z żoną Aaltje'' mitologiczne ''Gwałt Prosperiny'', a ponadto ''Krajobraz z mostem''. Ponadto wiele dzieł z ''oeuvre'' większości nauczycieli, uczniów Rembrandta oraz artystów związanych z jego kręgiem takich jak [[Pieter Lastman]] oraz [[Ferdinand Bol]], [[Gerard Dou]], [[Govert Flinck]], [[Aert de Gelder]] i [[Philips de Koninck]]. Ze skromnej ilościowo twórczości [[Jan Vermeer|Jana Vermeera]] w tutejszym muzeum znajują się ''[[Kielich wina]]'' oraz ''[[Sznur pereł]]''. Pokrewny wątek i styl prezentują dzieła [[Pieter de Hooch|Pietera de Hooch]]. W zakresie portretu prym wiedzie kolekcja dzieł [[Frans Hals|Fransa Halsa]] m.in. ''Portret śpiewającego chłopca z fletem'', ''Tyman Oosdorp'', ''Portret kobiety'', a ponadto rodzajowy obraz ''Radosna kompania przy stole''. W zakresie tematu rodzajowego prezentowane są w muzeum obrazy [[Adriaen van Ostade|Adriaena van Ostade]], [[Isaac van Ostade|Isacka van Ostade]], [[Gerard ter Borch|Gerarda ter Borch]], [[Jan Steen|Jana Steena]] czy [[Paulus Potter|Paulusa Pottera]]. Z przedstawicieli [[caravaggionizm]]u [[Caravaggioniści utrechccy|utrechtskiego]] m.in. biblijne wątki [[Gerrit van Honthorst|Gerrita van Honthorst]] i [[Hendrick ter Brugghen|Hendricka ter Brugghena]]. Spośród pejzaży wyróżniają się sztafaże [[Jan van Goyen|Jana van Goyena]], italianizmy [[Nicolaes Pieterszoon Berchem|Nicolaesa Pieterszoona Berchema]], wnętrza świątyń [[Emanuel de Witte|Emanuela de Witte]] oraz krajobrazy takich indywidualności jak [[Aelbert Cuyp]] i [[Jacob van Ruisdael]]. Przykładami tematu martwej natury są obrazy [[Willem van Aelst|Willema van Aelsta]], [[Pieter Claesz|Pietera Claesza]], [[Willem Kalf|Willema Kalfa]].
 
==== Malarstwo Italii XIII-XVI w. ====
Linia 89:
Trzecią wielką grupę tworzą dzieła Italii, które podzielono na dwie podgrupy, obrazy [[gotyk]]u i [[renesans]]u, oraz [[manieryzm (sztuka)|manieryzmu]] i [[barok]]u. Cykl rozpoczynają dzieła duocenta i przede wszystkim [[trecento|trecenta]] takie jak; ''Ukrzyżowanie'' [[Giotto di Bondone|Giotta]], ponadto malarstwo tablicowe artystów jak; [[Simone Martini]], [[Pietro Lorenzetti]] oraz [[Lorenzo Monaco]] i [[Gentile da Fabriano]], którego ''Madonna z Dzieciątkiem i świętymi Mikołajem i Katarzyną'' otwierają malarstwo [[quattrocento|quattrocenta]] – okresu wyraźnej dominacji form renesansowych. Późny gotyk reprezentują dzieła [[Fra Angelico]], w tym;''Sąd Ostateczny'', natomiast wczesny renesans otwierają dzieła Tommasa di Ser Giovanni di Simonego znanego bardziej jako [[Masaccio]], [[Piero della Francesca|Piera della Francesca]], [[Domenico Veneziano|Domenica Veneziano]], braci [[Antonio Pollaiuolo|Antoniego]] i [[Piero Pollaiuolo|Piera del Pollaiuolo]]. Wczesny renesans florencki reprezentują dzieła malarzy, jak; [[Andrea del Castagno]], [[Fra Filippo Lippi]] i [[Filippino Lippi]] i przede wszystkim trzy obrazy; [[Sandro Botticelli|Sandra Botticellego]] ''Św. Sebastian'', ''Portret Giulia Medici'' i [[tondo]] ''Madonny z dzieciątkiem i ośmioma aniołami''.
 
Malarstwo renesansu florenckiego tworzą dzieła pędzla malarzy jak; [[Luca Signorelli]], [[Domenico Ghirlandaio]], [[Piero di Cosimo]], [[Antonello da Messina]], nauczyciela [[Leonardo da Vinci|Leonarda]] [[Andrea del Verrocchio]]. Z weneckiego quatrocenta prace m.in.; [[Carlo Crivelli|Carla Crivelliego]], [[Gentile Bellini]]ego i [[Giovanni Bellini|Giovanniego Belliniego]]. Ponadto obrazy malarzy z innych środowisk artystycznych [[Vincenzo Foppa|Vincenzego Foppy]], [[Ercole Roberti]]ego. Malarstwo Lombardii tworzą przede wszystkim obrazy [[Andrea Mantegna|Andrea Mantegni]] – ''Portret kardynała Cardinal Lodovica Trevisana'', ''Madonna ze śpiącym Dzieciątkiem'' i ''Prezentacja w świątyni''.
 
Malarstwo doby [[cinquecento (historia sztuki)|cinquecenta]] egzemplifikuje liczny zespół obrazów malarzy weneckich z [[Giorgione]]m, [[Tycjan]]em na czele. Ponadto obrazy; [[Palma il Vecchio|Palmy il Veccio]], [[Lorenzo Lotto|Lorenza Lotto]], [[Paris Bordone|Parisa Bondone]], [[Sebastiano del Piombo|Sebastiana del Piombo]] oraz [[Paolo Veronese|Paola Veronese]] i [[Jacopo Tintoretto|Jacopa Tintoretta]]. Ponadto w muzeum można oglądać dzieła [[Giovanni Battista Moroni|Giovanniego Battisty Moroniego]] i przede wszystkim zespół przedstawień Madonny z Dzieciątkiem pędzla [[Rafael Santi|Rafaela]] – '' Madonna Colonna'', ''Madonna Terranuova'', ''Madonna Diotalevi'', ''Madonna Solva'' oraz ''Madonna z Dzieciątkiem i ze świętymi; Franciszkiem i Hieronimem''.
 
Styl manierystyczny cechuje dzieła [[Antonio Allegri da Correggio|Antoniego da Correggia]], [[Agnolo Bronzino|Agnola Bronziniego]] oraz Francesca Mazzoli – znanego bardziej jako [[Parmigianino]].
Linia 109:
==== Malarstwo Francji XV-XVIII w. ====
[[Plik:Nicolas Poussin 079.jpg|thumb|190px|[[Nicolas Poussin]], ''Autoportret'']]
Kolekcja malarstwa francuskiego charakteryzuje się rozbieżnością w ilości dzieł malarstwa przed i po XVIII w. Spośród starszych dzieł wyróżnieją się miniatury [[Simon Marmion|Simona Marmiona]] oraz lewe skrzydło [[dyptyk z Melun|dyptyku z Melun]] pędzla [[Jean Fouquet|Jean'a Fouqueta]]. Barok reprezentują dzieła [[Nicolas Poussin|Nicolasa Poussina]] oraz dwa obrazy [[Georges de la Tour|Georga de la Tour]] ''Dwóch starców'' i jedna z wersji ''Świętego Sebastiana opatrywanego przez świętą Irenę''. Rokoko i wczesny klasycyzm reprezentują dzieła artystów jak m.in. [[Antoine Watteau]], [[Claude Lorrain]], [[François Boucher]], [[Jean-Baptiste Greuze]], [[Nicolas de Largillière]], [[Eustache Le Sueur]], [[Jean Baptiste Chardin]], [[Antoine Pesne]] i [[Hubert Robert]].
 
==== Malarstwo Anglii XVIII w. ====
Linia 115:
 
=== Wybrane dzieła ===
==== Malarstwo krajów Rzeszy Niemieckiej, Austrii oraz Czech ====
<gallery>
Plik:Altaraufsatz in drei Abteilungen mit dem Gnadenstuhl - Google Art Project.jpg|Malarz westfalski<br />''Trójca Św. z Marią i Św Janem''
Linia 182:
 
[[Kategoria:Muzea w Berlinie]]
[[Kategoria:Muzea i galerie sztuki w Niemczech]]
 
{{link GA|de}}