Paul Otto Geibel: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
mNie podano opisu zmian
usunięcie martwego linu (strona nie istnieje), drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
Linia 5:
Geibel z zawodu był policjantem. Do [[NSDAP]] wstąpił w [[1931]] roku, a od lipca 1938 służył w szeregach [[Schutzstaffel|SS]]. Od 1940 pracował w Głównym Urzędzie [[Ordnungspolizei|Policji Porządkowej]] w [[Berlin]]ie, gdzie doszedł do stanowiska Szefa Urzędu Personalnego w randze pułkownika żandarmerii<ref name="Geibel">{{cytuj książkę |nazwisko = |imię = | autor link = | tytuł = Protokół przesłuchania Geibla przed GKBZN w Polsce za: Zbrodnie okupanta w czasie powstania warszawskiego w 1944 roku (w dokumentach) | wydawca = wydawnictwo MON | miejsce = Warszawa | rok = 1962| strony = 414-429| isbn =}}</ref>.
 
W marcu 1944 Geibel miał objąć stanowisko dowódcy SS i policji w [[Gdańsk]]u, lecz niespodziewanie [[Heinrich Himmler|Himmler]] mianował go dowódcą SS i policji na dystrykt warszawski. Na stanowisku tym zastąpił osławionego [[Franz Kutschera|Franza Kutscherę]], który zginął miesiąc wcześniej z rąk żołnierzy [[Armia Krajowa|AK]].
 
Jako dowódca SS i policji na dystrykt warszawski Geibel odpowiadał za wszystkie zbrodnie popełnione w tym okresie przez podległe mu służby, m.in. za rozstrzelanie 991 Polaków w egzekucjach, które miały miejsce w Warszawie od [[4 marca]] do [[22 maja]] [[1944]] roku<ref name="Geibel"/>.
 
== Udział w tłumieniu powstania warszawskiego ==
W momencie wybuchu powstania Geibel kierował obroną tzw. "[[Dzielnica policyjna w Warszawie (1939-1945)|dzielnicy policyjnej]]". Po odparciu powstańczego ataku na siedzibę [[Gmach Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w Warszawie|siedzibę Gestapo]] przy [[Aleja Jana Christiana Szucha w Warszawie|Alal. Szucha]] 25 podległe mu oddziały dokonały krwawej rozprawy z mieszkańcami [[Śródmieście Południowe (Warszawa)|Śródmieścia Południowego]]. Tylko w pierwszych dniach sierpnia 1944 roku ludzie Geibla [[Egzekucje w „dzielnicy policyjnej” w Warszawie (1944)|zamordowali od 5 do 10 tysięcy cywilów]] zamieszkujących okolice Alal. Szucha<ref name="Śródmieście Pd.">{{cytuj książkę |nazwisko = Maliszewscy| imię = Izabela i Stanisław | autor link = | tytuł = Śródmieście Południowe. Warszawskie Termopile 1944| wydawca = Wydawnictwo Askon| miejsce = Warszawa | rok = 2001 | strony = 185| isbn = }}</ref><ref name="Śledztwa IPN">{{cytuj stronę| url = http://www.ipn.gov.pl/wai/pl/201/6872/| tytuł = Wykaz śledztw prowadzonych w Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Warszawie| data dostępu = 17 września 2009| autor = | opublikowany = | data = | język = }}</ref> (ofiarą rzezi padli zwłaszcza mieszkańcy ulic: [[Ulica Bagatela w Warszawie|Bagatela]], [[Ulica Flory w Warszawie|Flory]], [[Ulica Chocimska w Warszawie|Chocimskiej]], [[Ulica Marszałkowska w Warszawie|Marszałkowskiej]], [[Ulica Oleandrów w Warszawie|Oleandrów]], [[Ulica Litewska w Warszawie|Litewskiej]]), których masowo rozstrzeliwano w ruinach [[Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych|GISZ]] i tzw. Ogródku Jordanowskim<ref name="Bez niedomówień">{{cytuj stronę| url = http://www.powstanie.pl/index.php?ktory=20&class=text| tytuł = Powstanie warszawskie – bez niedomówień| data dostępu = 17 września 2009| autor = Jan Sidorowicz | opublikowany = | data = | język = }}</ref>.
 
W następnych tygodniach gmach na Szucha pełnił rolę punktu rozdzielczego dla ludności z południowych, zajętych przez Niemców, dzielnic Warszawy. Podlegli Geiblowi [[Gestapo|gestapowcy]] dokonywali tam nadal egzekucji warszawiaków (zwłaszcza młodych mężczyzn i kobiet), których podejrzewano o udział w walkach. O rozmiarze zbrodni świadczy informacja zawarta w protokole [[Główna Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu|Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich]] w Warszawie z czerwca 1946, że odnalezione w piwnicy przy al. Szucha 12/14 prochy ludzkie ważyły 5.578,5 kg.<ref name="Mauzoleum Szucha">{{cytuj stronę| url = http://www.muzeumniepodleglosci.art.pl/index.php?strona=mauzoleum| tytuł = Mauzoleum Walki i Męczeństwa| data dostępu = 17 września 2009| autor = | opublikowany = | data = | język = }}</ref>.
W momencie wybuchu powstania Geibel kierował obroną tzw. "[[Dzielnica policyjna w Warszawie (1939-1945)|dzielnicy policyjnej]]". Po odparciu powstańczego ataku na siedzibę [[Gestapo]] przy [[Aleja Jana Christiana Szucha w Warszawie|Al. Szucha]] podległe mu oddziały dokonały krwawej rozprawy z mieszkańcami [[Śródmieście Południowe (Warszawa)|Śródmieścia Południowego]]. Tylko w pierwszych dniach sierpnia 1944 roku ludzie Geibla [[Egzekucje w „dzielnicy policyjnej” w Warszawie (1944)|zamordowali od 5 do 10 tysięcy cywilów]] zamieszkujących okolice Al. Szucha<ref name="Śródmieście Pd.">{{cytuj książkę |nazwisko = Maliszewscy| imię = Izabela i Stanisław | autor link = | tytuł = Śródmieście Południowe. Warszawskie Termopile 1944| wydawca = Wydawnictwo Askon| miejsce = Warszawa | rok = 2001 | strony = 185| isbn = }}</ref><ref name="Śledztwa IPN">{{cytuj stronę| url = http://www.ipn.gov.pl/wai/pl/201/6872/| tytuł = Wykaz śledztw prowadzonych w Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Warszawie| data dostępu = 17 września 2009| autor = | opublikowany = | data = | język = }}</ref> (ofiarą rzezi padli zwłaszcza mieszkańcy ulic: [[Ulica Bagatela w Warszawie|Bagatela]], [[Ulica Flory w Warszawie|Flory]], [[Ulica Chocimska w Warszawie|Chocimskiej]], [[Ulica Marszałkowska w Warszawie|Marszałkowskiej]], [[Ulica Oleandrów w Warszawie|Oleandrów]], [[Ulica Litewska w Warszawie|Litewskiej]]), których masowo rozstrzeliwano w ruinach [[Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych|GISZ]] i tzw. Ogródku Jordanowskim<ref name="Bez niedomówień">{{cytuj stronę| url = http://www.powstanie.pl/index.php?ktory=20&class=text| tytuł = Powstanie warszawskie – bez niedomówień| data dostępu = 17 września 2009| autor = Jan Sidorowicz | opublikowany = | data = | język = }}</ref>.
 
W następnych tygodniach gmach na Szucha pełnił rolę punktu rozdzielczego dla ludności z południowych, zajętych przez Niemców, dzielnic Warszawy. Podlegli Geiblowi [[Gestapo|gestapowcy]] dokonywali tam nadal egzekucji warszawiaków (zwłaszcza młodych mężczyzn i kobiet), których podejrzewano o udział w walkach. O rozmiarze zbrodni świadczy informacja zawarta w protokole [[Główna Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu|Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich]] w Warszawie z czerwca 1946, że odnalezione w piwnicy przy al. Szucha 12/14 prochy ludzkie ważyły 5.578,5 kg.<ref name="Mauzoleum Szucha">{{cytuj stronę| url = http://www.muzeumniepodleglosci.art.pl/index.php?strona=mauzoleum| tytuł = Mauzoleum Walki i Męczeństwa| data dostępu = 17 września 2009| autor = | opublikowany = | data = | język = }}</ref>
 
Geibel sprawował ponadto ogólne dowództwo nad siłami policji, żandarmerii i SS na [[Mokotów|Mokotowie]], które dopuściły się tam [[Pacyfikacja Mokotowa|szeregu zbrodni]] wobec mieszkańców stolicy<ref name="Geibel"/>. Również na jego rozkaz więzione na Szucha kobiety w charakterze żywych tarcz pędzono przed niemieckimi czołgami w kierunku powstańczych barykad<ref>Adam Borkiewicz, ''Powstanie warszawskie. Zarys działań natury wojskowej'', Instytut wydawniczy PAX, Warszawa 1969 r., str. 254.</ref><ref name="Łosińska">{{cytuj książkę |nazwisko = |imię = | autor link = | tytuł = zeznanie Weroniki Łosińskiej za: Zbrodnie okupanta..., op.cit| wydawca = | miejsce = | rok =| strony = 138| isbn =}}</ref>.
Linia 23 ⟶ 22:
Niechęć von dem Bacha mogła wynikać z faktu, iż zaraz po rozpoczęciu przez oddziały AK szturmu na „dzielnicę policyjną” Geibel ukrył się w schronie urządzonym w piwnicach kwatery Gestapo na Szucha<ref>Adam Borkiewicz, ''Powstanie warszawskie…'', op. cit., str. 89.</ref>, a w kolejnych dniach powstania podległe mu formacje zachowywały dość bierną postawę.
 
W styczniu [[1945]] Geibel został przeniesiony do Pragi na stanowisko dowódcy [[Ordnungspolizei]], które pełnił do końca wojny<ref>Ernst Klee: ''Das Personenlexikon zum Dritten Reich'', Frankfurt am Main 2007, S. 177.</ref>.
 
== Po wojnie ==
W dniu [[2 maja]] [[1947]] roku Specjalny Sąd Narodowy w Pradze skazał Geibla na 5 lat ciężkiego więzienia za przynależność do SS. Po odbyciu kary został przekazany do Polski. Tam wyrokiem Sądu Wojewódzkiego dla m. st. Warszawy w roku [[1954]] został skazany na karę dożywotniego więzienia za zbrodnie dokonane w trakcie tłumienia powstania warszawskiego.
 
Geibel odbywał karę w więzieniu w [[Strzelce Opolskie|Strzelcach Opolskich]]. W [[1956]] Wydział Karny Sądu Wojewódzkiego w Opolu na posiedzeniu niejawnym "z„z uwagi na nienaganne zachowanie się skazanego w czasie odbywania kary i jego warunki osobiste wskazujące, że mimo tylko częściowego wykonania kary nie popełni on po zwolnieniu nowego przestępstwa"przestępstwa” zwolnił Geibla z więzienia, po czym ten udał się do Warszawy po paszport<ref name="Powstanie Warszawskie">{{cytuj stronę| url = http://www.powstanie-warszawskie-1944.pl | tytuł = Powstanie Warszawskie 1944| data dostępu = 18 września 2009| autor = | opublikowany = | data = | język = }}</ref>.
W dniu [[2 maja]] [[1947]] roku Specjalny Sąd Narodowy w Pradze skazał Geibla na 5 lat ciężkiego więzienia za przynależność do SS. Po odbyciu kary został przekazany do Polski. Tam wyrokiem Sądu Wojewódzkiego dla m. st. Warszawy w roku [[1954]] został skazany na karę dożywotniego więzienia za zbrodnie dokonane w trakcie tłumienia powstania warszawskiego.
 
Geibel odbywał karę w więzieniu w [[Strzelce Opolskie|Strzelcach Opolskich]]. W [[1956]] Wydział Karny Sądu Wojewódzkiego w Opolu na posiedzeniu niejawnym "z uwagi na nienaganne zachowanie się skazanego w czasie odbywania kary i jego warunki osobiste wskazujące, że mimo tylko częściowego wykonania kary nie popełni on po zwolnieniu nowego przestępstwa" zwolnił Geibla z więzienia, po czym ten udał się do Warszawy po paszport<ref name="Powstanie Warszawskie">{{cytuj stronę| url = http://www.powstanie-warszawskie-1944.pl | tytuł = Powstanie Warszawskie 1944| data dostępu = 18 września 2009| autor = | opublikowany = | data = | język = }}</ref>.
 
Interwencja grupy wyższych oficerów [[Ludowe Wojsko Polskie|Wojska Polskiego]] spowodowała ponowne osadzenie Geibla w więzieniu w Strzelcach Opolskich. Próba zwolnienia go w roku 1966 z więzienia przez ten sam sąd spowodowała przeniesienie go przez władze centralne do [[Więzienie mokotowskie|więzienia mokotowskiego]] w Warszawie, w którym popełnił samobójstwo 12 listopada 1966 roku<ref name="Powstanie Warszawskie"/>.
 
== Zobacz też ==
* [[Egzekucje w „dzielnicy policyjnej” w Warszawie (1944)]]
* [[Pacyfikacja Mokotowa]]
* [[Zburzenie Warszawy]]
 
{{Przypisy}}
Linia 44 ⟶ 47:
* {{cytuj stronę| url = http://www.muzeumniepodleglosci.art.pl/index.php?strona=mauzoleum| tytuł = Mauzoleum Walki i Męczeństwa| data dostępu = 17 września 2009| autor = | opublikowany = | data = | język = }}
* {{cytuj stronę| url = http://www.ipn.gov.pl/wai/pl/201/6872/| tytuł = Wykaz śledztw prowadzonych w Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Warszawie| data dostępu = 17 września 2009| autor = | opublikowany = | data = | język = }}
 
== Zobacz też ==
* [[Egzekucje w „dzielnicy policyjnej” w Warszawie (1944)]]
* [[Pacyfikacja Mokotowa]]
* [[Zburzenie Warszawy]]
 
{{DEFAULTSORT:Geibel, Paul Otto}}