Wersja z 16:10, 14 paź 2013 edytuj Grzegorz Browarski (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 8334 edycje drobne redakcyjne, drobne techniczne, -zbędna galeria (jest link do Commons) ← poprzednia edycja		Wersja z 13:47, 3 lut 2014 edytuj anuluj edycję Pisum (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 15 704 edycje źródło po polsku aby nie było wątpliwości następna edycja →
Linia 1: [[Plik:Cynips quercusfolii galle.jpg\|thumb~~\|300px~~\|Galas wytworzony przez galasówkę dębiankę]] [[Plik:Eriophyes tilae tilae close up.JPG\|thumb~~\|300px~~\|Galas na liściu [[lipa\|lipy]] wytworzony przez [[Różkowiec lipowy\|różkowca lipowego]]]] '''Galas''', galasówka (~~[[łacina\|~~łac.]] ''~~Galla~~galla'') – patologiczna narośl powstała w wyniku rozrostu [[tkanki roślinne]]j na [[liść\|liściach]], [[łodyga\|łodydze]] lub [[korzeń\|korzeniach]]{{r\|Mendes-2009}}. ~~Powstaje~~Powstawanie ~~w wyniku nakłucia~~galasów ~~tkanek~~może ibyć ~~złożenia w ranie jaj~~indukowane przez [[~~galasówkowate~~wirusy]]{{r\|Hatta-1982}}, ~~(owady~~[[bakterie]], z[[grzyby]], ~~rzędu~~[[nicienie]], ~~błonkoskrzydłych~~[[Roztocze (pajęczaki).\|roztocza]] ~~Funkcją~~lub ~~tak utworzonych galasów jest ochrona żerujących wewnątrz larw~~[[owady]]{{r\|~~Szweykowscy~~Krishnan-~~2003~~1988}}. Szczególnym utworem są galasy wytwarzane u roślin zaatakowanych przez owady - [[galasówkowate\|galasówki]]{{r\|Strasburger-1972}}. Powstają w wyniku nakłucia tkanek i złożenia w ranie jaj przez galasówkowate (owady z rzędu błonkoskrzydłych). Funkcją tak utworzonych galasów jest ochrona żerujących wewnątrz larw{{r\|Szweykowscy-2003}}. Do utworów galasowych zaliczane są także [[brodawki korzeniowe]] oraz struktury określane jako czarcie miotły{{r\|Strasburger-1972}}. ~~Często mylone z [[wyrośle\|wyroślem (inaczej cecydium)]], choć "galas" jest pojęciem węższym, ponieważ dotyczy wyrośli powodowanych wyłącznie przez galasówkowate.~~ == Podział == [[Plik:Corsehillmuir witch's broom.JPG\|mały\|Czarcia miotła]] Wyróżniane są galasy organoidowe i histoidowe. Te pierwsze są silnie zmienionymi, jednak dającymi się rozpoznać, organami roślin żywicielskich. Tego typu galasem są czarcie miotły, będące rozgałęzieniami liści na szczycie pędu. Galasy histoidowe mają budowę odmienną od organów roślin. Przybierają formę narośli na częściach łodyg, liści lub korzeni. Przykładem tego typu utworu galasowego jest narośl powstająca po nakłuciu [[zawiązek\|zawiązków]] pędów i liści przez [[szypszyniec różany\|szypszyńca różanego]]{{r\|Strasburger-1972}}. == Galasy indukowane przez galasówki == Na pączkach [[dąb\|dębu]] określana jako dębianka. Linia 18 ⟶ 23: Wykorzystywane są w przemyśle do produkcji [[garbniki\|garbników]], [[taniny]], [[atrament]]u. Stosowane są w medycynie jako środki farmakologiczne o działaniu przeciwbiegunkowym. ==Zobacz też == {{Przypisy\|przypisy=▼ * [[tumory roślinne]] # <ref name="Mendes-2009">{{cytuj pismo \| autor = Camila Emiliane Mendes de SáI, Fernando A. O. SilveiraI, Jean C. SantosI, Rosy Mary dos Santos IsaiasII; G. Wilson FernandesI \| tytuł = Anatomical and developmental aspects of leaf galls induced by Schizomyia macrocapillata Maia (Diptera: Cecidomyiidae) on Bauhinia brevipes Vogel (Fabaceae) \| czasopismo = Brazilian Journal of Botany \| wydanie = 2 \| wolumin = 32 \| strony = 319-327 \| data = 2009 \| doi = 10.1590/S0100-84042009000200011}}</ref>▼ * [[wyrośle]] # <ref name="Szweykowscy-2003">{{Cytuj książkę \| Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.) \| tytuł = Słownik botaniczny \| wydawca = [[Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”\|Wiedza Powszechna]] \| miejsce = Warszawa \| rok = 2003}}</ref>▼ ==Bibliografia== ▲{{Przypisy-lista\|~~przypisy=~~ ▲# <ref name="Mendes-2009">{{cytuj pismo \| autor = Camila Emiliane Mendes de SáI, Fernando A. O. SilveiraI, Jean C. SantosI, Rosy Mary dos Santos IsaiasII; G. Wilson FernandesI \| tytuł = Anatomical and developmental aspects of leaf galls induced by Schizomyia macrocapillata Maia (Diptera: Cecidomyiidae) on Bauhinia brevipes Vogel (Fabaceae) \| czasopismo = Brazilian Journal of Botany \| wydanie = 2 \| wolumin = 32 \| strony = 319-327 \| data = 2009 \| doi = 10.1590/S0100-84042009000200011}}</ref> ▲# <ref name="Szweykowscy-2003">{{Cytuj książkę \| Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.) \| tytuł = Słownik botaniczny \| wydawca = [[Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”\|Wiedza Powszechna]] \| miejsce = Warszawa \| rok = 2003}}</ref> <ref name="Hatta-1982">{{cytuj pismo \| autor = T. Hatta ,Guido Boccardo ,RIB Francki \| tytuł = Anatomy of leaf galls induced by some Reoviridae and by wallaby ear disease \| czasopismo = Physiological Plant Pathology \| wydanie = 1 \| wolumin = 20 \| strony = 45-46 \| data = 1982 \| doi = 10.1016/0048-4059(82)90022-4}}</ref> <ref name="Strasburger-1972">{{Cytuj książkę \| autor = Strasburger E., Nolla F., Schencka H., Schimpera A.F i inni \| tytuł = Botanika \| wydawca = Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne \| miejsce = Warszawa \| data = 1972 \| strony = 442-445}}</ref> <ref name="Krishnan-1988">{{cytuj pismo \| autor = Hari B. Krishnan, Vincent R. Franceschi \| tytuł = Anatomy of Some Leaf Galls of Rosa woodsii (Rosaceae) \| czasopismo = American Journal of Botany \| wydanie = 3 \| wolumin = 75 \| strony = 369-376 \| data = 1988 \| url = http://www.jstor.org/stable/2443984}}</ref> }}

Galas: Różnice pomiędzy wersjami