Special Operations Executive: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne, drobne merytoryczne
m WP:SK, lit.
Linia 2:
 
== Utworzenie SOE ==
'''Kierownictwo Operacji Specjalnych''' (SOE) zostało utworzone z inicjatywy [[Winston Churchill|Winstona Churchilla]] [[16 lipca]] lub [[17 lipca]] [[1940]] roku. Centrala '''SOE''' mieściła się w [[Londyn]]ie przy Baker Street nr 64 pod nazwą ''Union Trading Company''. '''Special Operations Executive''' powstało w wyniku fuzji działających od czerwca [[1940]] roku Departamentu - MI R, Ministerstwa Wojny Sekcji D (sabotaż), cząstki [[Secret Intelligence Service|SIS]]/[[Secret Intelligence Service|MI6]] oraz zespołu ministerstwa spraw zagranicznych ds. propagandy. '''SOE''' miało swoje placówki w głównych miastach [[Europa|Europy]] i [[Afryka|Afryki]], jak m.in. [[Sztokholm]], [[Lizbona]], [[Madryt]], [[Bari]], [[Algier]].
 
Nadzór nad tą instytucją sprawował minister wojny ekonomicznej [[Hugh Dalton]].
Linia 9:
'''Kierownictwo Operacji Specjalnych''' współpracowało z [[Royal Navy]], z jednostką wyposażoną w mały zespół okrętów nawodnych i podwodnych, które używane były np. do przerzucania agentów i sprzętu do krajów okupowanych takich jak [[Francja]], [[Norwegia]], [[Włochy]], [[Jugosławia]] i [[Grecja]]. '''SOE''' korzystało także z usług [[Royal Air Force|RAF]], samolotów z 138 i 161 dywizjonów bombowych [[Royal Air Force|RAF]].
 
'''SOE''' ściśle współpracowało również z utworzonym w czerwcu [[1942]] roku Biurem Służb Strategicznych (OSS - [[Office of Strategic Services]]), amerykańską agencją wywiadowczą działającą w czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] na terenie okupowanej [[Europa|Europy]] i nie tylko, lecz często z takiej współpracy wynikały nieporozumienia i spory między obiema służbami, tak samo było w przypadku współpracy '''SOE''' z [[Secret Intelligence Service|SIS]] czyli [[Secret Intelligence Service|MI6]].
 
== Struktura organizacyjna SOE ==
* '''SO.1''' - propaganda
* '''SO.2''' - operacje
* '''SO.3''' - planowanie
W [[1941]] z '''SOE''' wyodrębniono '''SO-1''', oraz '''SO-2''', tworząc oddzielne '''Kierownictwo Wojny Politycznej''' (''Political Warfare Executive''). Poczynając od [[1941]] roku '''Kierownictwo Operacji Specjalnych''' wykonywało więc wyłącznie funkcje leżące w kompetencji wydziału '''SO.2'''.
 
== Polska sekcja ==
W centrali działała również sekcja [[polska]], kierowana początkowo przez B. Sweeta-Escotta, a następnie płk. H.B. Perkinsa, która współdziałała ze sztabem [[Naczelny Wódz|Naczelnego Wodza]] - ''Oddział VI''.
 
Jedną z polskich agentek SOE była [[Krystyna Skarbek]] ps. Christine Granville, działająca m.in. w [[Kair]]ze, a potem w południowej [[Francja|Francji]]. Po przegranej wojnie obronnej Polski zaangażowała się w pomoc w przerzucanie polskich żołnierzy na Zachód przez Węgry gdzie przebywała. Przedostała się pod przybraną tożsamością do Warszawy, skąd udało się jej powrócić. Intensywna działalność w Europie Środkowej nie uszła uwadze służb nazistowskich, stąd musiała ewakuować się na Bliski Wschód, gdzie trwała w "zamrożeniu" - polscy funkcjonariusze utrudniali jej dalszą służbę posądzając o kontakty z Niemcami podczas w/w ewakuacji. W późniejszym czasie doceniono jej doświadczenie i z wieloma sukcesami służyła wwe Francji.
 
== Szkolenie i zamach na Reinharda Heydricha ==
Agenci '''SOE''' byli szkoleni w ośrodkach w [[Anglia|Anglii]] oraz na zachodnim wybrzeżu [[Szkocja|Szkocji]], gdzie uczono ich m.in. walki wręcz, posługiwania się różnego rodzaju bronią, wspinaczki, skakania ze spadochronem, zdobywania informacji, oraz jak zachować się podczas przesłuchań itd.
 
W ośrodku '''SOE''' w [[Szkocja|Szkocji]] szkolono m.in. dwóch komandosów czeskich - [[Jozef Gabčík|Josefa Gabcika]] i [[Jan Kubiš|Jana Kubiśa]], którzy po zrzuceniu na spadochronach do okupowanej [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]], [[27 maja]] [[1942]] roku dokonali udanego [[zamach na Heydricha|zamachu na Reinharda Heydricha]] - (Operacja Anthropoid), ówczesnego protektora Czech i Moraw, który zmarł w wyniku zakażenia po odniesionych ranach [[4 czerwca]] [[1942]] roku.
 
Za ten wyczyn brytyjskiego wywiadu (przeprowadzony prawdopodobnie aby chronić [[Wilhelm Canaris|Wilhelma Canarisa]] przed szefem [[Sicherheitsdienst|SD]]), zapłaciło życiem tysiące Czechów<ref>Bogusław Wołoszański, ''Ten okrutny'' wiek część druga, Rozdział: Tajemnicza śmierć Reinharda Heydricha, str. 159 - 234</ref>.
 
== Podsumowanie i rozwiązanie SOE ==
Linia 35:
 
== Szefowie operacyjni SOE ==
* sir Frank Nelson - [[sierpień]] [[1940]] - [[maj]] [[1942]]
* sir Charles Hambro - [[maj]] [[1942]] - [[wrzesień]] [[1943]]
* gen.mjr. sir Colin Gubbins - [[wrzesień]] [[1943]] - [[styczeń]] [[1946]]
 
== Bibliografia ==
* Nigel West - ''MI6: British Secret Intelligence Service Operations 1909-1945''
* Praca zbiorowa (wprowadzenie Nigel West) - ''Tajne operacje wywiadu brytyjskiego'' - 2001
* Normam Polmar, Thomas B. Allen - ''Księga Szpiegów'', Wydawnictwo Magnum Warszawa 2000
* Bogusław Wołoszański, ''Ten okrutny wiek'' część druga, ISBN 83-904972-1-2