Poddębice: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne
drobne merytoryczne
Linia 45:
 
== Historia ==
Pierwsza wzmianka pisana o Poddębicach pochodzi z 1388 r. i zawarta jest w łęczyckich księgach sądowych, wymieniających właścicieli: Wita i Urbana de Podambe. Około 1400 Poddębice otrzymują po raz pierwszy prawa miejskie. W XIV w. należały do [[Wielkopolska|wielkopolskiego]] rodu Chebdów z pobliskiego [[Niewiesz]]a. W XV w. część Poddębic należała do [[Poddębscy|Poddębskich]] [[herb]]u [[Pomian (herb szlachecki)|Pomian]], wywodzących się z Chebdów, a część do [[Oporowscy|Oporowskich]] herbu [[Sulima (herb szlachecki)|Sulima]]. W 1518 dobra te przejęli w drodze ożenku [[Grudzińscy]] herbu [[Grzymała (herb szlachecki)|Grzymała]]. Na początku XVIII w. od Grudzińskich, poprzez [[Duninowie|Duninów]] Poddębice trafiają w ręce [[Barbara Sanguszkowa|Barbary Sanguszkowej]]. Ostatnimi posiadaczami tych dóbr byli (od 1787) Wyssogota-Zakrzewscy – aż do [[II wojna światowa|II wojny światowej]].
 
W listopadzie 1939 Niemcy [[Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej anektowane przez III Rzeszę|wcielili Poddębice do Rzeszy Niemieckiej]] pod nazwą ''Wandalenbrück'' . Wojska radzieckie zajęły miasto 18 stycznia 1945.
Linia 55:
 
== Zabytki ==
* Pałac – z epoki [[renesans]]u, wzniesiony przed 1617 z fundacji [[Zygmunt Grudziński (wojewoda rawski)|Zygmunta Grudzińskiego]], [[Wojewoda|wojewody]] [[Wojewodowie rawscy|rawskiego]], jednego z przywódców [[Rokosz Zebrzydowskiego|rokoszu Zebrzydowskiego]], na fundamentach XV-wiecznego dworu<ref>Ustalono to na podstawie prac archeologiczno-konserwatorskich w latach 2011–2012. Przy okazji zostały odkryte polichromie na jego wschodniej ścianie, które zostaną odrestaurowane ((JAZ), ''Pałac starszy o 200 lat.'' [w:] "Express Ilustrowany" [Łódź], 24 IX 2012, nr 223, s. 7).</ref>. Budowę kontynuowała jego żona Barbara z [[Karśniccy|Karśnickich]] herbu [[Jastrzębiec (herb szlachecki)|Jastrzębiec]] (zm. po 1625), a następnie syn Stefan (zm. w 1640), [[starosta]] ujski, pilski i bolimowski. Wg informacji z 1928 r., jego właścicielem w tym czasie był prezes miejscowego [[Polskie Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół"|"Sokoła"]] - Wł. Wyssogota-Zakrzewski<ref>"Łódź w Ilustracji", nr 36, 2 IX 1928, s. 3.</ref>. Jest to budynek piętrowy o [[dach]]u dwuspadowym, zamkniętym z dwóch stron dekoracyjnymi szczytami. Od wschodu do głównego budynku przylega wieża o wysokości 17 [[Metr|m]]. Od zachodu przed 1690 dobudowano ośmioboczną kaplicę z piękną dekoracją wnętrza. Najciekawszym elementem arch. są arkadowe [[Krużganek|krużganki]] filarowe, wbudowane w pd. elewację pałacu. [[Loggia]], zbudowana około 1750 została ponownie odkryta w 1952. Na uwagę zasługuje sklepienie loggi – krzyżowe z pseudożebrami i dekoracją w postaci wytłaczanych pereł i jajowników z maszkaronami w zwornikach. Na ścianie południowej odkryto pod tynkiem bardzo interesujące fragmenty dekoracji sgraffitowej o motywach figuralnych. Pałac rozbudowano w XIX w. W pałacowej kaplicy, pokrytej fragmentami XVII-wiecznych [[fresk]]ów, znalazła pomieszczenie izba regionalna. Bogate zdobieniami późnorenesansowych stiuków sklepienie kaplicy przedstawia herby dawnych właścicieli: [[Pomian (herb szlachecki)|Pomian]], [[Grzymała (herb szlachecki)|Grzymała]], [[Rola (herb szlachecki)|Rola]] i [[Jastrzębiec (herb szlachecki)|Jastrzębiec]]. W izbie mieści się stała wystawa obrazująca dzieje Poddębic i okolicy.
* 100 rocznicę przybycia [[Maria Konopnicka|Marii Konopnickiej]] do [[Bronów (powiat poddębicki)|Bronowa]] upamiętniono w 1962 ustawieniem w pobliżu bramy głazu, pod którym umieszczono garść ziemi z Cmentarza Łyczakowskiego we Lwowie, gdzie poetka została pochowana, zaś na głazie umieszczono tablicę z [[wiersz]]em poetki:
: ''W kamieniu polnym...<br />Niech mi kamieniarz lireczkę wyryje,<br />A niechaj na nim napisu nie kładzie,<br />Tylko w zakątku, gdzie brzoza szum niesie...''.