Su Song: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Linia 48:
== Dziedzictwo konstrukcji Su Songa ==
[[Plik:SuSongClock1.JPG|thumb|Model zegara astronomicznego Su Songa]]
Kilkadziesiąt lat po śmierci konstruktora, stołeczny Kaifeng został oblężony i zdobyty w 1126 roku przez [[Dżurdżeni|Dżurdżenów]], armię wywodzącą się z [[Mandżuria|Mandżurii]] [[Dynastia Jin (1115-1234)|Dynastii Jin]]{{odn|Morton|Lewis|2007|s=118}}</ref>{{odn|Ceccarelli|2004|s=58}}. Najeźdźcy rozebrali wieżę zegarową i w częściach przewieźli do własnej stolicy (współcześnie [[Pekin]]), gdzie ją odtworzyli, jednak ze względu na wielką złożoność mechanizmu, nie byli w stanie poprawnie jej reperować; ponadto, ze względu na różnicę [[szerokość geograficzna|szerokości geograficznej]] między Kaifengiem a Pekinem, [[montaż paralaktyczny]] sfery armilarnej nie był prawidłowo zorientowany na biegun niebieski i konieczne były poprawki. W 1195 roku wieżę zniszczył piorun. Mechanizm nie został już odtworzony, odrestaurowano jedynie sferę armilarną, która ostatecznie, między rokiem 1214 a 1216 wpadła w ręce następnych najeźdźców – Mongołów. Istniała, aczkolwiek uszkodzona, jeszcze w 1264 roku{{odn|Needham|1965|s=498}}.
 
Po przenosinach dynastii Song na południe, uczeni, w tym dawni współpracownicy Su Songa, starali się odtworzyć jego dzieło. Yuan Weizhi próbował bez powodzenia zbudować sferę armilarną. Syn Su Songa, Su Xi, dostał w 1144 roku polecenie zbudowania nowego zegara astronomicznego. Su Xi przestudiował pisma ojca, ale nie zdołał sporządzić planów, na podstawie których można było zbudować zegar. Jedynie Shao E odlał dwie brązowe sfery, które choć proste i bez mechanizmu napędowego, umożliwiały jednak prowadzenie obserwacji{{odn|Needham|1965|s=502-503}}. [[Zhu Xi]], sławny filozof południowosongowski, usiłował odtworzyć zegar Su Songa, ale także nie odniósł sukcesu{{odn|Needham|1959|s=193-194}}.