Antonio Gramsci: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m uproszczenie wywołania szablonu {{Kontrola autorytatywna}}
Linia 26:
 
== Życiorys ==
WczesnąGramsci młodośćwychowywał Gramscisię spędziłw biednej, wielodzietnej rodzinie na [[Sardynia|Sardynii]]. Nędza materialna spowodowana była uwięzieniem ojca Gramsciego, kształcącdrobnego sięurzędnika zaangażowanego w [[Cagliari]]działalność partii socjalistycznej. UzyskaneNa skutek obrażeń odniesionych w konkursiedzieciństwie stypendiumdo pozwoliłokońca życia był niedorozwinięty fizycznie i garbaty. Ukończył szkołę średnią w Cagliari, udało mu się również uzyskać stypendium i rozpocząć studia w [[1911]] r.roku rozpocząćna [[Uniwersytet Turyński|studiauniwersytecie w Turynie]], wówczas dynamicznym ośrodku przemysłowym, politycznym i kulturalnym. Dwa lata później Gramsci wstąpił do [[Włoska Partia Socjalistyczna|Włoskiej Partii Socjalistycznej]]. Należał tam do zwolenników [[Benito Mussolini|Benita Mussoliniego]] tzw. ''mussoliniani''<ref>[[Richard Pipes]], ''Rosja bolszewików'', Warszawa 2005, s. 266-267.</ref>. WStudia przerwał wiosną [[1915]] r.roku, niew kończącczasie studiów,nauki był pod intelektualnym wpływem Benedetto Croce. W 1916 roku rozpoczął pracę publicystycznądziennikarską w socjalistycznymorganie prasowym partii piśmiesocjalistycznej „Il Grido del Popolo” (w latach [[1917]]–[[1918]] był jego redaktorem naczelnym). W tym czasie Gramsci był już aktywnym działaczem ruchu robotniczego, rok później wszedł w skład Tymczasowego Komitetu Partii Socjalistycznej.
 
Świadectwem pierwszych zainteresowań filozoficznych i światopoglądowych Gramsciego są ''Pisma młodzieńcze'' (''Scritti giovanili'', [[1958]]). Młody Gramsci krytycznie odnosił się do dominującego wówczas w ruchu socjalistycznym [[reformizm]]u, który pod wpływem [[pozytywizm]]u „sprowadzał doktrynę [[Karol Marks|Marksa]] do prawa naturalnego, realizującego się niby fatum poza wolą ludzi”. Reformizmowi Gramsci przeciwstawiał koncepcję silnie akcentującą rolę [[świadomość|świadomości]] w historii. Znaczenie idei w dziejach potwierdzała, zdaniem Gramsciego, witana przezeń z entuzjazmem [[rewolucja październikowa]], o której sądził wówczas, że jest „dziełem bardziej ideologii niż faktów”.
Linia 32:
W [[1919]] r. powstało pismo „L’Ordine Nuovo”; redakcją kierował Gramsci przy pomocy [[Palmiro Togliatti]]ego ([[1893]]–[[1964]]). W publicystyce (zebranej potem w tomie ''L’Ordine Nuovo 1919-1920'', [[1954]]) Gramsci komentował ówczesne wydarzenia w ruchu robotniczym, główną uwagę skupiając na roli fabrycznych rad robotniczych, w których upatrywał zalążek instytucji władzy przyszłego społeczeństwa socjalistycznego.
 
W [[1921]] r. Gramsci był jednym z założycieli [[Włoska Partia Komunistyczna|Włoskiej Partii Komunistycznej]] (na jej czele stanął [[Amadeo Bordiga]], ur. [[1889]]). W publicystyce Gramsci podejmował wtedy głównie problemy programu nowej partii i kierunków walki z rodzącym się [[faszyzm]]em (por. tom ''Socialismo e fascismo. L’Ordine Nuovo 1921-1922'', [[1966]]). W latach [[1922]]–[[1923]] Gramsci przebywał w Moskwie reprezentując WPK w [[Międzynarodówka Komunistyczna|III Międzynarodówce Komunistycznej]]. Spędził tam ponad rok i poznał soją przyszłą żonę Giulię Schucht. Powróciwszy do kraju, Gramsci nadal uczestniczył w życiu politycznym jako poseł do parlamentu, publicysta (był inicjatorem organu partyjnego „Unita”) oraz działacz partyjny.
 
W wyniku dyskusji wewnątrzpartyjnej, której dokumentację podał [[Palmiro Togliatti]] w publikacji ''La formazione del gruppo dirigente del P.C.I.'' (''Kształtowanie się grupy kierowniczej WPK'', [[1962]]), a której świadectwa znajdujemy także w publicystyce Gramsciego zebranej w ''La construzione del partito comunista italiano 1923-1926'' ([[1971]]), dawną obciążoną błędem sekciarstwa politykę, której rzecznikiem był [[Amadeo Bordiga]], zastąpiono programem sojuszu sił lewicowych w obliczu zagrożenia faszystowskiego, głoszonym przez Gramsciego. W styczniu 1926 r. Gramsci stanął na czele Komitetu Centralnego WPK; w listopadzie władze faszystowskie aresztowały go i skazały na dwadzieścia lat więzienia. Gramsci spędził w więzieniu lat dziesięć, podupadając na zdrowiu. Zwolniony w [[1937]] r. na podstawie amnestii, zmarł zaraz po opuszczeniu więziennych murów.