Illinois: Różnice pomiędzy wersjami

| nazwa = Illinois

| nazwa oryginalna = State of Illinois

| nazwy = Illinois

| flagagrafika = Flag of Illinois.svg

| pieczęćgrafika = Seal of Illinois.svg

| mapagrafika = Map of USA IL.svg

| przydomek = Stan prerii (The Prairie State), Stan Lincolna (Land of Lincoln)

| dewiza = State sovereignty, national union

| stolica = [[Springfield (Illinois)|Springfield]]

| największemiasto = [[Chicago]]

| gubernator = [[Pat Quinn]] ([[Partia Demokratyczna (USA)|D]])

| językoficjalny = [[język angielski|angielski]]

| mieszkańcy = Illinoisan

| powierzchniaranking = 25

| powierzchniaogółem = 149 998

| powierzchnialądowa = 143 968

| powierzchniawodna = 6030

| procentpowierzchniwodnej = 4,0

| ludnośćranking = 5

| ludność2000 = 12 919 642{{zmiana|wzrost}} [[2013]] [http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=1315741053&men=gpro&lng=en&des=gamelan&geo=-3769&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500]

| gęstość2000ranking = 11

| gęstość2000 = 86,27

| piramida = Plik:USA Illinois age pyramid.svg

| wejściekolejność = 21

| wejściedata = [[3 grudnia]] [[1818]]

| strefaczasowa = 6

| czasletni = 5

| szerokośćgeo = 36°58'N58′N – 42°30'N30′N

| długośćgeo = 87°30'W30′W – 91°30'W30′W

| szerokość = 340

| długość = 630

| wzniesieniemax = 376

| wzniesienieśrednia = 182

| wzniesieniemin = 85

| ISOCode = US-IL

| galeria commons = Category:Illinois

| www = http://www.illinois.gov

'''Illinois''' ({{Wymowa|En-us-Illinois.ogg|wymowa:/ˌɪlɪˈnɔɪ/ IL-i-noy}}) – stan w [[Stany Zjednoczone|USA]] położony w środkowych Stanach Zjednoczonych, mieszka tustanowi drugie co do wielkości skupisko [[Polonia w Stanach Zjednoczonych|Polaków]] (około miliona<ref>[http://informacjeusa.com/polish-facts/ Poles in the U.S.]</ref>).

W 2000 roku [[język angielski|języka angielskiego]] jako języka ojczystego używało 80,8% społeczeństwa, [[język hiszpański|języka hiszpańskiego]] 10,9% a [[język polski|języka polskiego]] 1,6% (około 185 749 osób). Ludzie komunikujący się w innych językach stanowili w 2000 roku 6,7%<ref>[http://factfinder.census.gov/servlet/QTTable?_bm=y&-geo_id=04000US17&-qr_name=DEC_2000_SF3_U_QTP16&-ds_name=DEC_2000_SF3_U&-_lang=en&-redoLog=false&-CONTEXT=qt Illinois – QT-P16. Language Spoken at Home: 2000<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref>.

== Historiaa@Historia ==

* [[1673]] roku docierają tu [[Francja|francuscy]] odkrywcy o. Jacques Marquette i Louis Joliet.

* [[1699]] – Zostajezostaje przez Francuzów odkryte indiańskie przedkolonialne miasto [[Cahokia]]

* [[1763]] – Illinois przechodzi na własność [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]]

* [[1809]] – powstaje Terytorium Illinois z gubernatorem Ninianem Edwardsem

* [[1812]] – w czasie wojny z Indianami następuje ewakuacja niewielkiego Fortu Dearborn (dzisiaj w centrum Chicago), ale załoga zostaje zmasakrowana w pobliżu przez Indian ze szczepu [[Potawatomi]]

* [[1818]] – Illinois jako 21. stan dołączyło do [[Podział terytorialny Stanów Zjednoczonych|Unii]].

* [[1825]] – otwarcie kanału [[Kanał Erie|Erie]]

* [[1837]] – Chicago otrzymuje prawa miejskie. Liczy 4 tys. mieszkańców

* [[1845]] – Galena, krajowy ośrodek wydobycia ołowiu, staje się największym miastem stanu

* [[1858]] – w szeregu debat publicznych zdobywa popularność adwokat ze Springfield, Abraham Lincoln

* [[1865]] – pogrzeb Lincolna w Springfield

* [[1871]] – Wielki Pożar w Chicago pochłonął większość miasta

* [[1893]] – Wystawa Światowa w Chicago zmienia oblicze miasta

* [[1900]] – rzeka Chicago zmienia swój bieg i zamiast nieść zanieczyszczenia metropolii do Jeziora Michigan, niesie je odtąd do Mississippi i Zatoki Meksykańskiej

* [[1942]] – 2 grudnia na University of Chicago dokonano pierwszej reakcji atomowej

* [[1968]] – studenckie zamieszki w Chicago

* [[1974]] – zakończono budowę Sears Tower – wówczas najwyższego budynku na świecie

* [[1992]] – kanały komunikacyjne pod miastem zalane zostały wodami rzeki Chicago

* [[2001]] – Boeing przeprowadził się z Seattle do Chicago

* [[2011]] -– Wrestlerwrestler [[CM Punk]], pochodzący z Chicago, zdobył pas WWE Champion

* [[protestantyzm]] -– 45%

* [[katolicyzm]] -– 32% (3,649 mln)

* bez religii -– 15%

* [[judaizm]] -– 2%

* [[buddyzm]] -– 1%

* [[hinduizm]] -– 1%

* [[prawosławie]] -– 1%

* [[Świadkowie Jehowy]] -– 1%

* pozostali -– 2%<ref>[http://religions.pewforum.org/pdf/report-religious-landscape-study-full.pdf Religious Affi liation by State in the U.S.] str.100.</ref><ref>[http://www.thearda.com/rcms2010/r/s/17/rcms2010_17_state_name_2010.asp The Association of Religion].</ref>

* '''Symbole:''' kwiat: fiołek; ptak: kardynał; drzewo: dąb biały;.

Stan Illinois podzielony jest na 102 [[Hrabstwo|hrabstwa]], z których największym, zarówno pod względem ludności, jak i powierzchni, jest [[hrabstwo Cook (Illinois)|hrabstwo Cook]], na terenie którego położona jest większość metropolii [[Chicago]]. Stolicą stanu jest miasto [[Springfield (Illinois)|Springfield]], położone w środkowej części stanu, w [[hrabstwo Sangamon|hrabstwie Sangamon]]. Największym miastem jest [[Chicago]] położone w północno-wschodniej części stanu, nad jeziorem [[Michigan (jezioro)|jeziorem Michigan]]. Pozostałe największe miasta to: [[Aurora (Illinois)|Aurora]], [[Rockford (Illinois)|Rockford]], [[Naperville]], [[Joliet (Illinois)|Joliet]] i [[Peoria (Illinois)|Peoria]].

* [[Uniwersytet DePaul|DePaul University]]

{{linkLink FA|es}}