: {{chem|2H|2|O|2}} → {{chem|2H|2|O}} + {{chem|O|2}} (– w której [[tlen]] z [[nadtlenek wodoru|nadtlenku wodoru]] zmienia [[stopień utlenienia]] z −I na −II (w wodzie) i 0 (w cząsteczce tlenu);
: {{chem|Cl|2}} + {{chem|2OH|−}} → {{chem|Cl|-}} + {{chem|ClO|-}} + {{chem|H|2|O}} →– HClw +której HClO ([[chlor]] (Cl<sup>0</sup>) ulega jednoczesnej [[redukcja (chemia)|redukcji]] do [[kwas solnychlorki|kwasujon solnegochlorkowy]] (Cl<sup>−I</sup> stopień utlenienia) i [[Utlenianie|utlenieniu]] do [[KwasSole podchlorawytlenowych kwasów chloru|kwasujonu podchlorawego]] (Cl<sup>+I</sup>) stopień utlenienia);
* wymiana [[Ligandy|ligandów]]:
: 2(R<sup>1</sup>O)(R<sup>2</sup>O)P(H)Se → (R<sup>1</sup>O)<sub>2</sub>P(H)Se + (R<sup>2</sup>O)<sub>2</sub>P(H)Se (– gdzie niesymetryczny [[estry|diester]] ''H''-selenofosfonianowy zawierający dwie różne reszty alkoholowe przekształca się w dwa estry symetryczne)<ref name="Kullberg">{{cytuj pismo|autor=M. Kullberg, M. Bollmark, J. Stawinski|tytuł=Nucleoside H-phosphonates. XXI. Synthetic and P-31 NMR studies on the preparation of dinucleoside H-phosphonoselenoates|czasopismo=Collect.Czech.Chem.Commun.|wydanie=6|wolumin=71|strony=820-831|język=en|data=2006|doi=10.1135/cccc20060820}}</ref>;
: 2(RO)<sub>2</sub>P(H)O → (RO)<sub>3</sub>P + RO-P(H)(OH)O (– gdzie diester [[H-Fosfoniany|''H''-fosfonianowy]] przekształca się w triester i monoester)<ref>{{cytuj pismo|autor=A. Kers, I. Kers, J. Stawiński, M. Sobkowski, A. Kraszewski|tytuł=Studies on aryl H-phosphonates. 3. Mechanistic investigations related to the disproportionation of diphenyl H-phosphonate under anhydrous basic conditions|czasopismo=[[Tetrahedron]]|wydanie=29|wolumin=52|strony=9931-9944|język=en|data=1996|doi=10.1016/0040-4020(96)00525-X}}</ref>.
W [[biochemia|biochemii]] ta reakcja nazywana bywa '''dysmutacją'''. [[Enzymy]] ją przeprowadzające to dysmutazy (np. [[dysmutaza ponadtlenkowa]]), ale inne enzymy także przeprowadzają reakcje dysproporcjonowania (np. [[katalaza]]).
