Wikipedia

Czartorysk: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Anulowanie wersji 37769505 autora Rembecki (dyskusja)
red.
Linia 1:
{{Miejscowość infobox
|nazwa = Czartorysk
|nazwa oryginalna =
|zdjęcie = Чорторийськ. Домініканський костел.jpg
|opis zdjęcia = Ruiny kościoła dominikańskiego przed adaptacją na cerkiew prawosławną
|herb =
|flaga =
|dopełniacz nazwy = Czartoryska
|państwo = UKR
Linia 11:
|2. jednostka administracyjna = [[rejon maniewicki|maniewicki]]
|powierzchnia = 2,55
|wysokość =
|rok = 2001
|liczba ludności = 1829
|gęstość zaludnienia = 717,25
|numer kierunkowy =
|kod pocztowy =
|tablice rejestracyjne =
|stopniN = 51 |minutN = 13 |sekundN = 27
|stopniE = 25 |minutE = 52 |sekundE = 57
|kod mapy = obwód wołyński
|commons =
|www =
}}
'''Czartorysk''' ([[język ukraiński|ukr.]] Старий Чорторийськ, ''Staryj Czortoryjśk'') – dawniejwieś miasteczko znajdujące się wna [[powiat łuckiUkraina|powiecie łuckimUkrainie]], w [[województwoobwód wołyńskie (II Rzeczpospolita)wołyński|województwaobwodzie wołyńskiegowołyńskim]], obecnie wieś w [[rejon maniewicki|rejonie maniewickim]], nad rzeką [[obwód wołyński|obwodu wołyńskiegoStyr]]. LeżyW nad2001 rzekąroku [[Styr]]liczyła ok. 1,8 tys. mieszkańców.
 
== Historia ==
[[Plik:POL Agencja Pocztowo-Telegraficzna Czartorysk 2 (1).jpg|270px|left|thumb|Stempel Agencji Pocztowo-Telegraficznej Czartorysk 2]]
Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z [[1100]] roku, kiedy władzę nad miejscowością uzyskał kniaź [[Dawid Igorewicz]]. wW [[1228]] roku miejscowość przypadła [[Daniel Halicki|Danielowi Halickiemu]], ale niedługo przeszła na własność [[Księstwo Pińskie|kniaziów pińskich]].
 
W 1431 roku doszło tu do rozejmu pomiędzy królem Władysławem Jagiełłą i zbuntowanym księciem Świdrygiełłą.
 
W latach [[1442]]-[[1601]] było to gniazdo rodzinne rodziny [[Czartoryscy|Czartoryskich]]. Następnie ród ten sprzedał miejscowe dobra [[Pacowie|Pacom]]. Kolejnymi właścicielami byli [[Leszczyńscy]], [[Wiśniowieccy]], [[Radziwiłłowie]] (po 1725 roku), a od połowy XIX w.wieku rząd rosyjski<ref name="prz">J. Tokarski, ''Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Ukrainie'', t.2, Burchard Edition 2001, ISBN 83-87654-11-6, s.44-45</ref>. W latach 1915-1916 w pobliżu miasteczka miały miejsce walki z udziałem Legionów Polskich; od tego wydarzenia pochodzi nazwa jednego ze wzgórz w okolicy, znanego jako Góra Polaków<ref name="prz"/>.
 
W [[II Rzeczpospolita|II Rzeczypospolitej]] miejscowość posiadała status miasteczka i należała do [[powiat łucki|powiatu łuckiego]] w [[województwo wołyńskie (II Rzeczpospolita)|województwie wołyńskim]].
Czartorysk posiadał połączenie kolejowe. Dworzec kolejowy będący jednocześnie placówką pocztową leżał na linii Kowel – Sarny. Placówka ta jest wymieniona w „Spisie urzędów i agencji pocztowych, telegraficznych i telefonicznych” z 1933 roku, jako agencja pocztowo – telegraficzna pierwszego stopnia. Oznaczało to że w okresie roku przewidywano wykonanie przez nią od 8 do 12 tysięcy usług (np. przyjętych poleconych przesyłek pocztowych, listów wartościowych, paczek lub telegramów). Drugi stopień przewidywał wykonanie od 4 do 8 tysięcy usług rocznie.▼
 
▲Czartorysk posiadał połączenie kolejowe. Dworzec kolejowy będący jednocześnie placówką pocztową leżał na linii Kowel – -Sarny. Placówka ta jest wymieniona w „Spisie urzędów i agencji pocztowych, telegraficznych i telefonicznych” z 1933 roku, jako agencja pocztowo – -telegraficzna pierwszego stopnia. Oznaczało to, że w okresie roku przewidywano wykonanie przez nią od 8 do 12 tysięcy usług (np. przyjętych poleconych przesyłek pocztowych, listów wartościowych, paczek lub telegramów). Drugi stopień przewidywał wykonanie od 4 do 8 tysięcy usług rocznie.
 
Przed [[II wojna światowa|II wojną światową]] w miasteczku przeważała ludność [[Ukraińcy|ukraińska]]. Oprócz Ukraińców mieszkało tu kilka rodzin polskich<ref name=siem>Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, ''Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945'', Warszawa 2000, ISBN 83-87689-34-3, s.579</ref> i [[Żydzi]]<ref name=holo>''Холокост на территории СССР: Энциклопедия'', Moskwa 2009, ISBN 978-5-8243-1296-6 s.946</ref>.
 
We wrześniu 1939 roku Czartorysk znalazł się pod okupacją sowiecką. [[29 czerwca]] [[1941]] roku został zajęty przez [[Wehrmacht]]. [[Niemcy]] [[ludobójstwo|eksterminowali]] Żydów z Czartoryska -– około 300 osób rozstrzelano na uroczysku Kotelcy [[27 lipca]] [[1942]] rroku<ref name=holo />. W następnym roku Polacy mieszkający w miasteczku zostali zabici przez [[nacjonalizm ukraiński|ukraińskich nacjonalistów]] podczas [[rzeź wołyńska|rzezi wołyńskiej]]<ref name=siem />.
 
== Zabytki ==
* kompleks dawnego [[Klasztor Dominikanów w Czartorysku|klasztoru dominikańskiego]] z XVII w.wieku, przebudowanego w XVIII w.wieku<ref name="prz"/>. Klasztor został zlikwidowany w 1832 roku przez władze carskie, kościół był nadal czynny jako parafialny. Odebrany wiernym i zdewastowany po II wojnie światowej, od 1997 roku jest siedzibą [[monaster Podwyższenia Krzyża Pańskiego w Czartorysku|monasteru Podwyższenia Krzyża Pańskiego]]<ref>[http://www.orthodox.lutsk.ua/jeparhija/monastyri/1556-svjato-hrestovozdvyzhenskyj-chartoryjskyj-cholovichyj-monastyr Свято-Хрестовоздвиженський Чарторийський чоловічий монастир]</ref>.
* [[Zamek w Czartorysku|zamek]] Czartoryskich, nieistniejący.
 
{{Przypisy}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* {{SgKP|I|773|Czartorysk}}
Linia 51 ⟶ 54:
 
{{Powiat łucki}}
 
[[Kategoria:Wsie obwodu wołyńskiego]]
[[Kategoria:Rejon maniewicki]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Czartorysk”