Rozejm w Niemieży: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne |
drobne merytoryczne |
||
Linia 1:
'''Rozejm w [[Niemież|Niemieży]]''' koło [[Wilno|Wilna]] zawarty został pomiędzy [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzecząpospolitą]] a [[carstwo Rosyjskie|Carstwem Rosyjskim]] [[3 listopada]] [[1656]] r.
=== Okoliczności ===
W toczącej się od maja 1654 r. [[Wojna polsko-rosyjska 1654-1667|wojnie]] wojska rosyjskie wspomagane przez [[Kozacy zaporoscy|Kozaków zaporoskich]] osiągnęły znaczne sukcesy. W [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkim Księstwie Litewskim]] armia dowodzona przez cara [[Aleksy I Romanow|Aleksego Michałowicza]] nie tylko odbiła [[pokój w Polanowie|utracone w I połowie XVII]] w. tereny, ale zajęła znaczną część [[Ruś Biała|Białej Rusi]] oraz samo Wilno. [[Bohdan Chmielnicki]] wspomagany przez Rosjan pod dowództwem [[Wasilij Wasiljewicz Buturlin|Wasyla Buturlina]] zajął [[Lublin]] i dotarł aż do [[Puławy|Puław]]. Co prawda sprzymierzone z Polską wojska [[Tatarzy|tatarskie]] zmusiły go do powrotu na [[Ukraina|Ukrainę]], ale sytuacja Rzeczypospolitej broniącej się od lipca 1655 r. przed [[potop szwedzki|najazdem szwedzkim]] była bardzo trudna.
Linia 8:
Żądania terytorialne cara chcącego wykorzystać trudne położenie państwa polsko-litewskiego były bardzo daleko idące. Oprócz terenów [[województwo smoleńskie|województw smoleńskiego]] i [[województwo czernihowskie|czernihowskiego]] domagał się on znacznej części dzisiejszej Białorusi oraz [[województwo kijowskie|województwa kijowskiego]] i [[województwo bracławskie|bracławskiego]] na Ukrainie. Strona polska nie mogła zaakceptować tych propozycji. Sytuacja militarna państwa zmuszała ją jednak do prowadzenia negocjacji. Carowi zaoferowano w zamian za pomoc przeciwko Szwedom koronę Rzeczypospolitej dla jego syna.
Przygotowania do zawarcia Traktatu były na dobrej drodze już w kwietniu 1656 r. tzn. podczas misji marszałka orszańskiego Piotra Galińskiego na dworze Aleksego Michajłowicza. Przedstawiciel Polski zawarł konwencję przedwstępną przeciwko Karolowi Gustawowi, a już 27 maja Moskwa wypowiedziała Szwecji wojnę i niebawem rozpoczęła działania wojenne na terenie Inflant. Przedłużające się rokowania, w trakcie których nie prowadzono regularnych działań wojennych między Polską a Moskwą, dały możliwość zwrócenia praktycznie całych sił militarnych Rzeczypospolitej przeciwko Szwedom i odniesienie na tym froncie znacznych sukcesów. Zawarty w takich okolicznościach 3 listopada 1656 r. rozejm również można uznać za sukces Polski, zwłaszcza w aspekcie podpisanego w [[Traktat w Radnot|Radnot]] (6 grudnia 1656) - układu sojuszniczego pomiędzy Szwecją, [[Siedmiogród|Siedmiogrodem]], [[Brandenburgia|Brandenburgią]], Chmielnickim i księciem [[Bogusław Radziwiłł|Bogusławem Radziwiłłem]].
=== Postanowienia ===
* roszczenia terytorialne cara pozostały nierozstrzygnięte,
* obie strony porozumiały się co do wspólnej walki ze Szwecją i Rosja [[Wojna rosyjsko-szwedzka (1656-1658)|nasiliła swoje działania]] przeciwko niej w [[Inflanty|Inflantach]].
* Komisarze polscy z [[Jan Kazimierz Krasiński|Janem Kazimierzem Krasińskim]] na czele zgodzili się na elekcję cara Aleksego jeszcze za życia Jana Kazimierza.
=== Skutki ===
Rozejm niemieżski, nie rozstrzygając zasadniczego sporu terytorialnego i terytorialnych żądań Moskwy i był nietrwały, ale pozwolił stronie polskiej od wiosny 1656 do jesieni 1658 roku na skupienie się na walce ze Szwedami, aż do czasu ich wyparcia z Polski.
{{Traktaty pokojowe w historii Polski}}
| |||